روز گذشته شاخص کل بورس تهران پس از ثبت یک شروع پرشتاب در نیم ساعت نخست معاملاتی، در فاز اصلاحی قرار گرفت و نهایتا رشد ۷۳۵ واحدی را برجا گذاشت. حضور پررنگ خریداران در محدوده‌های منفی قیمتی تابلو در عمده نمادهای بورسی از یک سو و بلاتکلیفی سرمایه‌گذاران در خصوص حرکت بر اساس انتشار اخبار و گمانه‌زنی‌های مثبت و منفی سیاسی از سوی دیگر، مهمترین فاکتورهای تعیین کننده در معادلات بورسی این روزها به شمار می‌آید.
دنیای بورس: نگاهی به روند شاخص کل و شاخص کل هم‌وزن از تکرار یک الگوی کاملا مشابه در معاملات روز گذشته خبر می‌دهد. اتفاقی که عموما تحت تاثیر یک عامل رفتاری براساس ریسک و فرصت کلان پدیدار می‌شود. واکنش‌های سریع معامله‌گران بورسی در مقطع فعلی، با توجه به ثبت رشدهای قدرتمند شاخص کل و استراحت‌های بسیار ناپایدار شاخص کل، طبیعی‌ست. اما آنچه بیش از پیش در معاملات روزهای اخیر خودنمایی می‌کند این است که قدرت نقدینگی ورودی کماکان برگ برنده بازار سهام است. همانطور که گفته شد، میل به اصلاح که به بهانه‌های مختلف استارت می‌خورد، به هیچ وجه پایدار نیست و با موج‌های تقاضا نهایتا ظرف مدت یک تا دو روز جای خود را به رشدهای پرشتاب می‌دهد. اصلاح شاخص کل از محدوده ۳۰۶ هزار واحدی تا سطح ۲۹۴ هزار واحدی طی دو جلسه معاملاتی روزهای ۲۵ شهریور تا ۲۷ شهریور، نه تنها در روزهای ابتدایی هفته جاری به طور کامل جبران شد بلکه منجر به صعود شاخص کل به سقف جدید ۳۱۲ هزار واحدی تا پایان روز دوشنبه شد. هرچند خوشبینی‌های سیاسی در ثبت رشدهای پرشتاب شاخص کل در این معاملات نمایان است اما نگاهی به وضعیت خرید و فروش‌ها در روز سه‌شنبه و عدم اجازه اصلاح قدرتمند نمادهای رشد کرده علیرغم گمانه‌زنی‌های منفی، بار دیگر عامل مهم قدرت نقدینگی مشتاق برای ورود به بورس را گوشزد می‌کند. نقدینگی‌ای که شاید چندان با فضای کلی تالار شیشه‌ای آشنا نباشد.
موج‌هایی که تکمیل نشده‌اند
در شرایطی که بازار سهام مسیر مثبتی را طی می‌کند، همواره دوره‌های مختلفی از ورود نقدینگی‌های جدید را شاهد هستیم. نخستین مرحله ورود پول هوشمند است که براساس تحلیل از وضعیت بنیادی خرید سهام برای افق‌های بلندمدت را کلید می‌زند. سپس سرمایه‌هایی که از بازار فاصله گرفته‌اند و مترصد شروع یک جریان مثبت برای ورود مجدد به بورس هستند و در مراحل بعد عامه مردم که طی چند مرحله با توجه به کشش بازار و تداوم روند صعودی، ترغیب به خرید سهام می‌شوند و ممکن است دوره مرحله آخر را طولانی‌تر از دوره‌های گذشته کنند. البته ذکر این نکته بدیهی‌ست که به هیچ وجه نمی‌توان این دوره‌های را کاملا از یکدیگر تفکیک کرد اما در شرایط فعلی، بخش بسیار فعال و اکتیو معاملات روزانه را سرمایه‌گذاران تازه وارد و نا آشنا با نوسان‌های قیمتی تشکیل می‌دهند که واکنش‌های سریع در مواجهه با مسائل مختلف دارند. بررسی‌ها نشان می‌دهد که خروج سرمایه از سوی سرمایه‌گذاران باتجربه با توجه به هسته محکم سهام بنیادی و تاثیرگذار بر شاخص کل و عرضه و تقاضا کنترل شده در بازار، هنوز صورت نگرفته‌است. از سوی دیگر موج‌های ورود نقدینگی به بورس کماکان ادامه دارد که اصلاح عمیق قیمتی را درصورت تداوم جو بلاتکلیفی سیاسی، بسیار دور از ذهن می‌کند. با توجه به موارد یاد شده، عدم اصلاح جدی قیمت‌ها در سهم‌های بسیار رشد کرده و به اصطلاح خارج از محدوده ارزندگی یک گزینه کاملا محتمل است. رویدادی که می‌تواند نامتعادل بودن رشدهای قیمتی در قیاس با سودآوری شرکت‌ها را روزافزون کند و ریسک سرمایه‌گذاری در بخش‌هایی از بازار سهام را تا حد زیادی افزایش دهد.
پناهگاه‌های امن
گزارش عملکرد شهریورماه شرکت‌های بورسی، پرونده تولید و فروش نیمه نخست سال بنگاه‌های اقتصادی حاضر در تالار شیشه‌ای را می‌بندد. از سوی دیگر انتظار گزارش اجماع تحلیلگران بورسی که در ۶ بخش در سایت «دنیای بورس» ارائه شد، چشم‌انداز تحلیلی سودآوری شرکت‌های بوسی در ادامه سال جاری و سال بعد را با توجه به مفروضات متفاوت و انتظارات گوناگون، را منعکس می‌کند. حضور تیم‌های تحلیلی متعدد با دیدگاه‌های مختلف در این همکاری بورسی، سلایق گوناگون را پوشش می‌دهد و سرمایه‌گذاران می‌توانند با عنایت به مفروضات ارائه شده در این گزارش‌ها، سهام کم‌ریسک را در برهه کنونی در خاطر خود داشته باشند تا پس از فروکش کردن هیجان جشن بورسی به این سهم‌ها به عنوان پناهگاه‌های امن بورسی مراجعه کنند. هرچند این امکان وجود دارد که تا آن زمان تمام این سهام نیز از محدوده‌های جذاب و ارزنده خارج شده باشند.
- رویدادهای خبری از نگاه «دنیای بورس»
الف) کلان: دونالد ترامپ، رئیس جمهور ایالات تحده امریکا روز گذشته ضمن ادامه اتهامات بی‌اساس به ایران مدعی شده: تا زمانی که رفتار ایران تغییر نکند نه تنها تحریم‌ها لغو نمی‌شود بلکه تشدید هم می‌شود. ترامپ همچنین مدعی شده ایران تمایل به مذاکره دارد، اما وی هنوز موافقت نکرده است. این در حالی است که امانول مکرون پس از دیدار با ترامپ، مجددا با حسن روحانی، رئیس جمهور کشورمان دیدار کرد. در همین حال جانسون، نخست وزیر انگلیس برای دقایقی جمع را سه‌نفره کرده بود. بعد از آن هم حسن روحانی با نخست وزیر انگلیس دیدار جداگانه‌ای به انجام رساند. امانوئل مکرون پیش‌تر در سخنرانی سازمان ملل اعلام کرده بود: فشار علیه ایران تنها به افزایش تنش در منطقه منجر می‌شود برجام می‌تواند فعالیت‌های منطقه‌ای ایران و برنامه موشکی این کشور را نیز در بر گیرد. به گفته وی اکنون با خطر درگیری بر اثر اشتباهات محاسباتی مواجه هستیم. در همین حال مکرون مدعی شده، شرایط برای دیدار روحانی – ترامپ فراهم است اما این به تصمیم آن‌ها بر می‌گردد. مرکل، صدراعظم آلمان نیز در حاشیه مجمع عمومی سازمان ملل در نیویورک، دیدار و گفت‌وگویی با دونالد ترامپ، رئیس‌جمهور آمریکا در خصوص ایران و مسائل مرتبط با دادوستد داشته است. مرکل هم قبلا گفته بود: با حسن روحانی، رئیس جمهوری ایران درباره حفظ برجام صحبت کرده است. وزارت امور خارجه ایران دیروز همچنین ضمن محکومیت شدید و رد ادعای غیرمسئولانه سران سه کشور اروپایی مبنی بر نقش ایران در حمله نیروهای مسلح یمن به تاسیسات سعودی بیانیه‌ای جامعی صادر کرد. نخست وزیر پاکستان هم گفته بود: ترامپ و مقام‌های سعودی از من خواسته‌اند برای کاستن از تنش‌ها با ایران میانجی‌گری کنم.
در همین حسن روحانی، رئیس جمهوری کشورمان دیشب در گفت‌وگو با مدیران ارشد رسانه‌های امریکایی تاکید کرد: برای مذاکره ابتدا باید هر پیش شرطی برداشته شود. روحانی همچنین در دیدار نخست وزیر اسپانیا گفته بود: تحریم ها و زورگویی فعلی دولت آمریکا در بلندمدت از هم می‌پاشد. صحبت‌های امروز رویس جمهور کشورمان در در هفتاد و چهارمین نشست مجمع عمومی سازمان ملل بین ۱۰:۴۵ تا ۱۱:۳۰ به وقت نیویورک (حدود ۱۸:۱۵ تا ۱۹چهارشنبه به وقت تهران) انجام می‌شود. محمدجواد ظریف، وزیر امورخارجه کشورمان همچنین در توییتی تاکید کرد: یادآوری امروز به شما که اسرائیل تنها مالک تسلیحات هسته‌ای در منطقه ما است و اینکه چگونه فریبکاری آمریکا در ۴۰ سال پیش به اندازه امروز گسترده بوده است. همچنین عباس عراقچی، معاون وزیر امور خارجه نیز در گفت‌وگویی تاکید کرد: ایران وارد هیچ مذاکره‌ای با آمریکا نمی‌شود.
در حالی ترافیک دیپلماسی در نیویورک بر سر کاهش تنش‌ها در خاورمیانه در جریان است که اعلان رسمی آغاز تحقیقات برای استیضاح دونالد ترامپ توسط نانسی پلوسی، رئیس مجلس نمایندگان آمریکا قرار است به زودی اعلام شود. پلوسی گفته بود: ترامپ اذعان کرده که از رئیس جمهور اوکراین خواسته اقدامی کند که از نظر سیاسی به نفع اوست. از دید پلوسی اقدا‌م‌های دولت ترامپ نشانگر خیانت او هستند؛ او باید پاسخگو باشد. وی تاکید کرده: هیچکس بالاتر از قانون نیست.
ب) صنایع: رضا رحمانی، وزیر صنعت، معدن و تجارت در حاشیه جلسه کمیسیون اقتصادی مجلس گفت: قصد داریم برخی از محصول‌های قدیمی خودرویی را از تولید خارج کنیم و محصول‌های جدید ارائه دهیم. همچنین بیژن زنگنه، وزیر نفت در گفت‌گویی تاکید کرد: با اجرای طرح‌هایی که فقط یک قلم آن نیاز به ۸ میلیارد دلار سرمایه گذاری دارد، جلوی سوزانده شدن بیش از ۹۰ درصد از گاز‌های همراه نفت گرفته خواهد شد. محمدباقر نوبخت، رئیس سازمان برنامه و بودجه هم در گفت‌وگویی عنوان کرد: با توجه به سیاست‌های اقتصاد مقاومتی بودجه جاری سال آینده بدون وابستگی به منابع نفتی تأمین می‌شود.
رئیس‌کل بانک مرکزی با اشاره به اینکه روسای بانک مرکزی بسیاری از کشورهای حاشیه منطقه خلیج‌فارس همچنین مصر، اردن، موریس و مالزی در کنفرانس کویت حضور داشتند، افزود: در این کنفرانس درباره چالش‌های آینده بانکداری بحث شد؛ خصوصا توسعه تکنولوژی که با سرعت درحال پیشرفت است و ما نیاز داریم خودمان را با سرعت تکنولوژی تطبیق دهیم و اگر ندهیم همان بلایی که سر موبایل‌های قدیمی‌تر در مواجهه با تکنولوژی موبایل‌های هوشمند آمد برای بانکداری نیز اتفاق می‌افتد.
همچنین خبرهای رسیده حکایت از این دارد ریاست سازمان توسعه تجارت ایران بالاخره تعیین تکلیف و با حکم وزیر صنعت، معدن و تجارت، حمید زادبوم به سمت معاون وزیر و ریاست کل سازمان توسعه تجارت ایران منصوب شد. عملیات اکتشافی ۳۰۰ هزار کیلومتر از معادن کشور کلید خورد. همچنین در تازه‌ترین خبری که از سوی متولیان معدن کشور اعلام شد قرار است طبق برنامه‌های اکتشافی که از دولت یازدهم در دستور کار قرار گرفته است، این هدف عملیاتی شود.
ج) شرکت‌ها: امروز با عرضه اولیه ۵ درصد سهام شرکت توسعه مولد نیروگاهی جهرم، دوازدهمین شرکت جدید هم وارد بازار می‌شود. همچنین ایران خودرو با عرضه بلوک ۱٫۰۴ درصدی سهام مسدود متعلق به سازمان گسترش و نوسازی ایران روبرو شده که به‌طور یکجا و نقد روانه میز فروش بورس تهران می‌شود. به این ترتیب ، مقرر شده ۱۵۹ میلیون و ۷۸۶ هزار و ۴۱۵ سهم «خودرو» روز شنبه ۱۳ مهر عرضه شود. در این واگذاری قیمت پایه هر سهم ۷۶۵٫۱ تومان و قیمت پایه کل ۱۲۲٫۲ میلیارد تومان تعیین شد. در همین حال در حکمی از سوی مدیرعامل گروه صنعتی ایران خودرو، محسن ناقدی برادران به عنوان قائم مقام مدیرعامل در بازاریابی، فروش و امور مشتریان ایران خودرو منصوب و معرفی شد. براساس این خبر، مصطفی خان کرمی، قائم مقام سابق فروش ایران خودرو دیروز بازداشت شد.
در رویداد دیگری، بانک مرکزی با تقسیم و توزیع سود تا سقف ۱۰۰ میلیارد تومان بین سهامداران بانک فرابورسی مهر اقتصاد مشمول ادغام برای دوره مالی ۹۶ موافقت کرد. همچنین سعید محمد علیزاده، مدیر نظارت بر ناشران سازمان بورس و اوراق بهادار در گفت‌وگویی در خصوص بازگشایی نماد بانک ملت گفت: مدارکی از سوی بانک ملت به سازمان بورس ارسال شده است. قرار است، فردا (چهارشنبه ۳ مهرماه)، جلسه‌ای در این خصوص برگزار شود و این موارد مورد بررسی قرار گیرد.
همچنین علیرضا صالح، رئیس خصوصی سازی با اشاره اینکه هپکو از مالک فعلی پس گرفته شد، در خصوص جزییات جلسه روز دوشنبه تصریح کرد: دو ماه حقوق معوق کارکنان هپکو، حداکثر تا اواسط هفته آینده پرداخت مي‌شود.
