جهان برای مقابله با کرونا چه تدابیری اتخاذ کرده و تجربه کشورها چه چیزی را نشان میدهد. برای نبرد با کرونا دولت ها چه تاکتیک هایی میتوانند در پیش گیرند.
به گزارش «دنیای بورس» به نقل از دنیای اقتصاد، ویروس کرونا کماکان در حال پیشروی در جهان است. آخرین آمار تعداد مبتلایان به این ویروس که از شهر ووهان چین آغاز شده است از ۸۰ هزار نفر در دنیا گذشت و تعداد کشته‌شدگان نیز روند صعودی را طی می‌کند. با وجود اینکه تعداد تلفات ویروس جدید به ۲۷۷۰ نفر رسیده، در روزهای اخیر تعداد مبتلایان در برخی از کشورها مانند ایتالیا و کره‌جنوبی افزایش چشمگیری پیدا کرده است.
این موج جدید از نگرانی، از شرق آسیا در پی افزایش تعداد مبتلایان در کره جنوبی تا قاره اروپا به دلیل افزایش شیوع در ایتالیا ادامه پیدا کرده است. البته نکته امیدوار‌کننده به گفته برخی از منابع تخصصی کمتر شدن سرعت شیوع این بیماری به خصوص در سرزمین اصلی(چین)است. با کشورهایی که ویروس جدید کرونا در آنها شیوع یافته است، چه ابتکار مقابله‌ای به خرج داده‌اند؟ هر چه زمان بیشتر می‌گذرد وضوح اقدامات نیز افزایش می‌یابد.
چهار تاکتیک نبرد با کرونا
در چهار ناحیه مورد بررسی تاکتیک‌های متنوعی به کار گرفته شده که در بعضی با اقلیم و فرهنگ‌های آنان متفاوت است. در قاره سبز، ایتالیا به نقطه بحرانی این منطقه تبدیل شده و تعداد مبتلایان در این کشور به ۳۲۳ نفر رسیده و تعداد کشته‌شدگان نیز از مرز ۱۰ نفر عبور کرده است. با وجود اینکه ایتالیا چه از لحاظ مسافتی و چه از لحاظ فرهنگی تفاوت‌های فاحشی با چین دارد، اما مانند این کشور از تاکتیک قرنطینه برای ۱۱ شهر کوچک خود استفاده کرده است.
مقامات بهداشتی ایتالیا از افرادی که به برخی از شهرهای خاص سفر کرده‌اند، خواسته‌اند که در صورت داشتن علائم شبیه به سرماخوردگی، ۱۴ روز در خانه خود بمانند. کشورهای دیگر اروپایی نیز، اقداماتی شبیه به قرنطینه خانگی را در مورد برخی افرادی که از سفر تفریحی شمال ایتالیا بازگشته‌اند، انجام داده‌اند.
به طور مثال مقامات انگلیس و ایرلند، از این مسافران خواسته‌اند در خانه‌های خود بمانند هرچند این اقدام الزام‌آور نیست. اما نکته غافلگیر‌کننده این است که دو کشور کره‌جنوبی و هنگ‌کنگ که نسبت به ایتالیا، قرابت‌های بسیار بیشتری با چین دارند، سیاست‌های نسبتا متفاوتی را در نبرد با کرونا وضع کرده‌اند.
شیوع ویروس کرونا در کره جنوبی از یک مکان مذهبی، یعنی کلیسای مسیحی شینچیونجی آغاز و در روزهای اخیر آمار مبتلا در این کشور چشمگیر شده است؛ به‌گونه‌ای‌که اکنون کره جنوبی بیشترین تعداد مبتلایان بعد از چین را دارد. با وجود این اما مقامات کره‌ای، از سیاست‌های چین در جنگ با کرونا پیروی نکردند.
در حقیقت تاکتیک مقامات کره‌ای به این صورت است که با وجود هشدارهای دائم بهداشتی به شهروندان، هیچ محدودیت رفت‌وآمدی را برای شهرواندان وضع نکرده‌اند و همچنین کسب‌وکارها و اماکن عمومی به کار خود ادامه می‌دهند.کره‌جنوبی هنوز حتی در شهر اصلی شیوع ویروس، قوانین منع رفت‌وآمد وضع نکرده است.
هنگ‌کنگ نیز اعلام کرده است برای محافظت از شهروندان خود از رکود اقتصادی ناشی از ناآرامی‌های سیاسی و شیوع کرونا، به هر یک از آنها حدود ۱۲۰۰ دلار پرداخت خواهد کرد. ژاپنی‌ها هم سیاستی پیش گرفته‌اند که نوعی خرق عادت در فرهنگ کاری این کشور است.
شرکت‌های بزرگ ژاپنی، بر خلاف فرهنگ کاری این کشور که مبتنی بر حضور کارکنان در محل کار است، به دلیل نگرانی‌های به وجود آمده از شیوع کرونا در آن کشور، به کارمندان خود اجازه می‌دهند، از طریق دورکاری، وظایف روزانه خود را در خانه انجام دهند. در برخی از کشورهای اروپایی نیز که هنوز موارد ابتلا مشاهده نشده یا چشمگیر نیست اقدام به سنجش مسافران ورودی به کشورهای خود کرده‌اند.
کشورهای مختلف، با توجه به فرهنگ و شرایط خاص خود واکنش‌های متفاوتی در برابر شیوع ویروس کرونا داشته‌اند. چین، مرکز اصلی شیوع ویروس کرونا، از سیاست قرنطینه استفاده کرده و محدودیت‌های آمد و شد برای میلیون‌ها ساکن خود وضع کرده است.
ایتالیا نیز که این روزها موجب نگرانی کشورهای دیگر اتحادیه اروپا شده است، مانند چین اما در سطحی بسیار کمتر ۱۱ شهر کوچک خود را قرنطینه کرده است. این در حالی است که کره جنوبی که پس از چین بیشترین تعداد مبتلایان به ویروس کرونا را دارد، با اینکه نکات بهداشتی را دائما به شهروندان خود گوشزد می‌کند، اما هنوز حتی در شهر اصلی شیوع ویروس قوانین منع رفت و آمد وضع نکرده است و حتی کسب‌وکارها نیز به کار خود ادامه داده‌اند.
این در حالی است که مقامات بهداشتی شهر سانتاکلارا در کالیفرنیا، از سیاست قرنطینه خانگی برای دو مورد مبتلا به کرونا استفاده کرده بودند. تشویق به کار در خانه و پرداخت‌های کمکی به شهروندان از دیگر اقداماتی است که مسوولان کشورهای مختلف در سراسر جهان انجام داده‌اند.
مرکز بحران اروپا
با افزایش گسترش ویروس کرونای جدید در کشورهای قاره‌های مختلف، اکنون مقامات سیاسی و بهداشتی این کشورها با وضع قوانین و سیاست‌های گوناگون و انتشار بیانیه‌های هشداردهنده به شهروندان خود سعی در آمادگی بیشتر برای مقابله با این ویروس جدید دارند. در قاره اروپا، نگرانی‌ها بیشتر نسبت به کشور ایتالیا، وجود دارد.
تعداد کشته‌شدگان ویروس کرونا در ایتالیا اکنون به ۱۱ نفر رسیده است و بسیاری از کشورهای اروپایی درخصوص سفر به این کشور هشدارهایی داده‌اند. با گسترش تعداد مبتلایان در ایتالیا به ۳۲۳ نفر، به نظر می‌رسد این ویروس به مناطق بیشتری از این کشور گسترش پیدا کند.
بسیاری از تحلیلگران همچنین از تاثیر ویروس کرونا بر اقتصاد ایتالیا نیز ابراز نگرنی کرده‌اند. دو استان اصلی آسیب‌دیده از ویروس کرونا یعنی لمباردی و ونتو در حدود ۳۰ درصد از اقتصاد این کشور را تشکیل می‌دهند. رشد اقتصادی ایتالیا هم برای سال ۲۰۱۹ مقدار بسیار پایینی پیش‌بینی شده بود و اکنون با بحران جدید، اقتصاد این کشور می‌تواند با یک رکود جدی روبه‌رو شود.
دو همسایه ایتالیا، یعنی یونان و کرواسی، تمام بازدیدهای اردوهای مدرسه‌ای خود از ایتالیا را لغو کرده‌اند. کویت نیز تمام پروازهای خود را به مقصد ایتالیا متوقف کرده است. این در حالی است که ایتالیا اولین کشور اروپایی بود که پروازهای خود را از مبدأ و به مقصد چین در زمان همه‌گیری کرونا در این کشور، متوقف کرده بود.
اما به نظر می‌رسد، ترس مخصوصا در مناطقی که قرنطینه شده‌اند افزایش پیدا کرده است. خالی شدن قفسه‌های سوپرمارکت‌ها یکی از شواهدی است که نشان میدهد، شایعه‌ها در ایتالیا تاثیرگذار بوده است.
دولت ایتالیا اقدامات گوناگونی را برای مقابله با شیوع ویروس کرونا در پیش گرفته است. مهم‌ترین اقدام دولت ایتالیا، قرنطینه کردن ۱۱ شهر کوچک در دو استان لمباردی و ونتو است. پس از کشته شدن ۱۱ نفر در این نقاط، پلیس ایتالیا مسوول برقراری قرنطینه در این شهرها شده است. مقامات ایتالیایی علاوه بر وضع سیاست قرنطینه، اقدامات دیگری را نیز در دستور کار قرار داده‌اند.
مقامات بهداشتی ایتالیا از افرادی که به برخی از شهرهای خاص سفر کرده‌اند، خواسته‌اند که در صورت داشتن علائم شبیه به سرماخوردگی، ۱۴ روز در خانه خود بمانند. کشورهای دیگر اروپایی نیز، اقداماتی شبیه به قرنطینه خانگی را در مورد برخی افرادی که از سفر تفریحی شمال ایتالیا بازگشته‌اند انجام داده‌اند. با اینکه این اقدام مقامات انگلیس و ایرلند، الزام‌آور نیست، اما آنها از این افراد خواسته‌اند در خانه‌های خود بمانند.
سیاست متفاوت کره‌جنوبی
یکی از مراکز اصلی شیوع ویروس کرونا، در کره‌جنوبی، کلیسایی مسیحی در شهر دئگو است. بسیاری از موارد ابتلا و مشکوک در این کشور متعلق به اعضای این کلیسا است؛ مکانی که دولت اعلام کرده است، حدود ۹ هزار نفر را در آنجا قرنطینه کرده است.
کره جنوبی اکنون طبق آمار رسمی، بیشترین تعداد مبتلایان به ویروس کرونا در خارج از چین را دارد. مقامات کره جنوبی اعلام کرده‌اند، تعداد مبتلایان به ویروس کرونا، اکنون به بیش از ۱۲۰۰ نفر رسیده است.
از سوی دیگر تست کرونای یکی از سربازان آمریکایی مستقر در این کشور نیز، مثبت علام شده است. همچنین مقامات کره جنوبی نیز اعلام کرده‌اند تاکنون ۱۲ مورد تلفات گزارش شده است. از میان ۱۲۶۱ مورد اعلام شده در این کشور، ۷۱۰ نفر از آنان به کلیسای مسیحی در شهر دئگو مربوط است. اما از سوی دیگر مقامات کره جنوبی در شهر دئگو بر خلاف سیاستی که چینی‌ها در مراکز شیوع اتخاذ کرده‌اند، هنوز منع آمد و شد و هیچ گونه محدودیتی برای شهروندان این شهرها لحاظ نکرده‌اند.
مسوولان این شهر فقط از شهروندان تقاضا کرده‌اند از رفت و آمدهای غیر ضروری پرهیز کنند. با توجه به اینکه هیچ الزامی در این شهرها، از سوی مسوولان وضع نشده است همچنان و با وجود وضعیت خاص، بسیاری از رستوران‌ها و مراکز عمومی در این شهر در حال فعالیت هستند.
این موضوع نشان میدهد، کره‌جنوبی الگوی جدیدی از مقابله با شیوع ویروس کرونا را به نمایش گذاشته است. در حقیقت مقامات کره‌جنوبی در شهر دئگو، شیوه‌ای را به کار می‌برند که کمتر سختگیرانه است؛ در حالی که مقامات هشدارهای شدیدی را به ساکنان این شهر درباره رعایت موارد بهداشتی می‌دهند، اما از سوی دیگر محدودیتی برای کسب و کار شهروندان اعمال نشده است.
تحلیلگران معتقدند این شیوه‌ای کاملا در تضاد با سیاست‌های مقامات چینی در شهر ووهان- مرکز شیوع کرونا در چین- است؛ جایی که در آن مقامات چین مقرراتی را در راستای منع رفت و آمد ۱۱ میلیون ساکن این کشور وضع کرده‌اند.
سیاست هنگ‌کنگ، پرداخت‌های کمکی
مقامات هنگ کنگی سیاستی متفاوت را در قبال شهروندان خود پیش گرفته‌اند. هنگ کنگ اعلام کرده است که به هر یک از ساکنان دائمی خود امسال، نزدیک به ۱۲۰۰ دلار پرداخت خواهد کرد. مقامات هنگ کنگ دلیل این پرداخت را تلاش برای کمک به وضعیتی اعلام کرده‌اند که در آن اقتصاد این شهر دچار آسیب شده است. مشکلات مالی که به دلیل تظاهرات طولانی‌مدت در این منطقه و همچنین تاثیرات اقتصادی ویروس کرونا به وجود آمده است.
هنگ‌کنگ در نیمه دوم سال ۲۰۱۹ میلادی دچار یک رکود شده است. طبق آمار منتشر شده، اقتصاد این کشور در نیمه دوم سال گذشته میلادی ۲/ ۱درصد منقبض شده است. این اولین رکود سالانه اقتصاد هنگ کنگ از سال ۲۰۰۹ است.
تغییر فرهنگ سازمانی در ژاپن
تاثیر ویروس کرونای جدید، تا حدی بوده است که تغییراتی بر خلاف فرهنگ رایج آن کشورها به‌وجود آورده است. کسب و کارهای ژاپنی به دلیل نگرانی‌های به وجود آمده از شیوع کرونا در آن کشور، به کارمندان خود اجازه می‌دهند، از طریق دورکاری، وظایف روزانه خود را در خانه انجام دهند. این در حالی است که دورکاری با فرهنگ کاری این کشور تناسب چندانی ندارد.
روز سه‌شنبه دنتسو (Dentsu) غول تبلیغاتی ژاپنی اعلام کرد که پس از اینکه آزمایش یکی از کارکنان این کشور مثبت اعلام شده است، به ۵ هزار نفر از کارکنان خود اجازه داده است، از طریق اینترنت و از خانه کارهای خود را انجام دهند. چند شرکت بزرگ دیگر ژاپنی نیز در چند روز گذشته اعلام کرده‌اند که به کارکنان خود اجازه داده‌اند از طریق ارتباط از راه دور به کارهای خود بپردازند.
در فرهنگ اداره‌محور ژاپن، کار در خانه جزو موارد نادر است؛ جایی که انتظار می‌رود، کارمندان ساعت‌های طولانی پشت میزهای خود مشغول به کار باشند. کشورها روش‌های متفاوتی در برابر شیوع ویروس کرونا را در پیش گرفته‌اند.
ایتالیا ۱۱ شهر را قرنطینه کرده است و از سوی دیگر اماکنی مانند مدارس، دانشگاه‌ها و رستوران‌ها را در برخی از شهرها تعطیل کرده است. روز سه شنبه نیز وزرای بهداشت برخی از کشورهای اروپایی برای رایزنی در مورد اقدامات مبارزه با کرونا، نشست فوق‌العاده برگزار کردند.
برخی از کشورهای اروپایی نیز از شهروندان خودکه اخیرا به ایتالیا سفر کرده‌اند، خواسته است به مدت ۱۴ روز در خانه بمانند. دولت انگلیس نیز از شهروندانی که اخیرا به چین، ایتالیا، کره‌جنوبی و ایران سفر کرده‌اند خواسته است در خانه خود باقی بمانند و در اجتماعات بزرگ شرکت نکنند.
دولت یونان نیز اعلام کرده است که در صورت نیاز، مجموعه‌ای از تدابیر پیشگیرانه را وضع خواهد کرد. این قوانین عبارتند از: تعطیلی اماکن عمومی و نیز محدودیت‌های مسافرتی برای شهروندان این کشور. رومانی نیز اقدام به معاینه مسافرانی کرده است که از کشورهای محل شیوع این ویروس بازگشته‌اند.
رومانی در فرودگاه‌ها، دمای بدن مسافران ورودی را اندازه‌گیری می‌کند. علاوه بر رومانی، مجارستان، چک و کرواسی نیز دمای بدن مسافران در فرودگاه‌ها را مورد ارزیابی قرار می‌دهند. بلغارستان نیز در واکنش به خطرات ویروس جدید، اعلام کرد پروازهای میان صوفیه و میلان را تا ۲۷ مارس لغو کرده است.
شیوع ویروس‌ها، چالش جدید شهرها
محمد سالاری، رئیس کمیسیون شهرسازی و معماری شورای شهر تهران
ویروس «کرونا ۲۰۱۹» وارد کشور ما شده و حالا بعد از چین که منشأ این ویروس خطرناک است بیشترین تلفات را در اینجا به جا گذاشته است. شیوع ویروس کرونا تاکنون در چین، کره‌جنوبی و ایتالیا موجب قرنطینه کردن چندین شهر شده، بعید نیست در ایران نیز مجبور شویم برای کنترل اوضاع دست به قرنطینه کردن چند شهر بزنیم. اما شهر و شیوع بیماریهای واگیردار چگونه بر هم اثر می‌گذارند؟
به جز قرنطینه کردن شهر دیگر چه اقدامات و تغییراتی در سطح برنامهریزی و طراحی شهرها برای افزایش پایداری در برابر بیماریهای واگیردار می‌توان انجام داد؟
کرونا ۲۰۱۹ اولین بیماری اپیدمیک تاریخ نیست و آخرین آن هم نخواهد بود. در طول تاریخ موارد قرنطینه کردن شهرها برای جلوگیری از گسترش بیماریهای مسری سابقه زیادی دارد. واژه قرنطینه در اصل از ایتالیایی quarantina یا quaranta giorni گرفته شده و معنای دوره چهل روزه میدهد.
دلیل این نام‌گذاری هم این است که در قرن ۱۵ میلادی و در دوران شیوع طاعون سیاه در اروپا کشتی‌ها به همراه بار و مسافر و خدمه‌شان قبل از آنکه اجازه پیدا کنند که پا در ونیز بگذارند، باید به مدت ۴۰ روز در دریا منتظر می‌ماندند تا از نبود فرد مبتلا به طاعون در میانشان اطمینان حاصل آید. طاعون، تب زرد، سفلیس و وبا از جمله بیماریهای واگیردار تاریخ بوده‌اند که کار شهرهای بزرگ را به قرنطینه کشانده‌اند.
آخرین مورد قرنطینه کردن شهرها هم در چین ۲۰۱۹ اتفاق افتاد که طی آن به تدریج منطقه‌ای با جمعیت بیش از ۳۵ میلیون جمعیت در استان هوبئی قرنطینه شد. شهر ووهان که کانون انتشار بیماری است به تنهایی ۱۱ میلیون جمعیت دارد.
عملیات قرنطینه کردن شهرها تا پیش از این با انتقاداتی مواجه شده بود. از جمله اینکه این راهکار قابلیت اجرایی پایینی دارد و از دیگر سو جریان کمک‌رسانی را نیز کند می‌کند. تجربه اخیر چین اما نشان داد این کشور توانسته این سیاست را به شکل موثری به کار گیرد، بدون آنکه جریان کمک‌رسانی را به مناطق درگیر بیماری مختل کند.
گرچه قضاوت درباره عملکرد دولت چین در کنترل بحران کرونا و به کارگیری سیاست قرنطینه شهرها هنوز زود است و نیاز به بررسی‌های بیشتر دارد، اما آنچه مشخص است این است که اعمال قرنطینه بر شهرها آنچنان که چین به آن عمل کرد مختص این کشور است و دیگر کشورها قادر به اجرای این سیاست به این کیفیت نیستند.
دلیلش هم در نوع حکومت چین و ساختار مدیریت شهری آن است. چنان که می‌دانیم حکومت چین تمرکزگرا و تک حزبی است. عمده سازمان‌های خدمات‌دهنده در اختیار دولت هستند و تحت فرماندهی واحد عمل می‌کنند. علاوه بر این شهرهای این کشور که در نیم قرن گذشته شاهد انفجار شهری و هجوم جمعیت از روستاها بوده‌اند، به شکلی متراکم شکل گرفته‌اند و حمل‌ونقل درون شهری و بیرون شهری در این کشور عمدتا بر پایه حمل‌ونقل عمومی انبوه‌بر مانند قطارهای سریع‌السیر، فرودگاه‌های بزرگ و خطوط ریلی محلی است که همگی آنها نیز مدیریت واحد دولتی دارند.
رفت و آمد با اتومبیل شخصی نیز عمدتا درون شبکه بزرگراهی انجام می‌شود. انواع شیوه‌های حمل‌ونقل و جابه‌جایی در چین طوری طراحی شده‌اند که کنترل و مدیریت متمرکزشان به راحتی امکان‌پذیر باشد.
کافی است ایستگاه‌های اصلی مترو، قطارهای بین شهری، فرودگاه‌ها و ورودی و خروجی بزرگراه‌ها که همگی مجهز به عوارضی هستند، توسط دولت مسدود یا کنترل شود تا جابه‌جایی جمعیت درون و بیرون شهر تا حد زیادی غیر ممکن شود.
به همین سبب چین در بحران اخیر توانست منطقه‌ای با جمعیت بیش از ۳۵ میلیونی را قرنطینه کند. پرواضح است که اجرای چنین تمهیدی در سایر کشورها که ابزارهای دولت چین را در اختیار ندارند و جابه‌جایی در آنها بیشتر بر پایه خودروی شخصی است تا چه حد دشوار خواهد بود.
سوالی که اکنون پیش روی برنامهریزان و طراحان شهری قرار دارد این است که با توجه به احتمال شیوع بیماریهای مسری ناشناخته و جدید در آینده و توجه به این واقعیت که تا سال ۲۰۵۰ بیش از دو سوم جمعیت جهان در شهرها زندگی خواهند کرد، آیا باید تغییری در سیاست‌های شهرسازی و برنامهریزی شهری ایجاد شود تا شهرها را در برابر پدیده شیوع بیماریهای مسری تاب‌آورتر کند؟
دانش طراحی و برنامهریزی شهری تاکنون درخصوص تاب‌آوری شهرها در برابر حوادث و سوانح طبیعی مانند سیل، زلزله، توفان و همچنین تغییرات اقلیمی توصیه‌هایی داشته و امروزه در نظرگرفتن این ملاحظات به موضوعی اجتناب‌ناپذیر در برنامهریزی شهری بدل شده‌اند؛ اما شیوع بیماریهای مسری با توجه به پدیده کرونا یک چالش جدید محسوب می‌شود.
اهمیت این موضوع تا به حدی است که انجمن بین‌المللی برنامهریزان شهری و منطقه‌ای (ISOCARP) از اعضای خود و همه صاحب‌نظران در این زمینه خواسته به فکر راه چاره باشند و پیشنهاد‌های خود را ارائه دهند.
نکته مهم اینکه ساختن شهرها به‌صورتی که جابه‌جایی و تحرک در آنها به شکل کاملا متمرکز صورت گیرد تا به هنگام اضطرار بتوان به راحتی آن را کنترل و احتمالا قرنطینه کرد، خلاف توصیه‌های معمول دانش شهرسازی در سال‌های اخیر است. شهرسازان به ویژه در جدیدترین رویکردهایشان توصیه می‌کنند شهرها را طوری طراحی و برنامهریزی کنید که حتی‌الامکان تحرک و جابه‌جایی در آنها آسان و زیاد باشد و جریان کالا، مسافر، خدمات و اطلاعات، درون و بین شهرها بدون هیچ مانعی صورت بگیرد.
با اینکه حمل‌ونقل عمومی به شدت توصیه می‌شود، اما حق انتخاب برای شهروندان باید حفظ شود و نباید اجباری بر استفاده از نوع خاصی از حمل‌ونقل وجود داشته باشد. هرچند این سبک شهرسازی در شرایط عادی از جنبه‌های مختلف عالی به نظر می‌رسد، اما در زمان بحران همه‌گیری بیماریهای خطرناکی مانند کرونا امکان کنترل و اعمال مدیریت بر شهرها را توسط مدیران را کم می‌کند.
همان‌طور که گفته شد این یک چالش جدید در دانش برنامهریزی و طراحی شهری است که حل آن نیازمند زمان و همفکری همگان است؛ اما به نظر می‌رسد بتوان با نگاه به تجربه برخی شهرها به راهبردی رسید که براساس آن هم امکان کنترل بحران‌های همه‌گیری فراهم شود و هم ملاحظات پایداری، حق آزادی و قدرت انتخاب شهروندان و مدل غیرمتمرکز مدیریت در نظر گرفته شود.
مدل شهر متمرکز در مواقعی که سیستم حمل‌ونقل عمومی به هر دلیلی از کار بیفتد (از ترس گسترش بیماری یا…) شهروندان را مجبور می‌کند برای تامین نیازهای اولیه خود به خودروی شخصی وابسته شوند و این خود منجر به مشکلات ثانویه مانند ترافیک، آلودگی، تصادفات و افزایش احتمال انتقال بیماری می‌شود.
تمرکززدایی در مقابل نه تنها باعث می‌شود وابستگی به خودرو کاهش یابد، بلکه به اجتماعات محلی کوچک‌تر این امکان را میدهد که تاب‌آوری و پایداری خود را افزایش دهند و در مواقعی که نیاز است ارتباط خود را با جهان بیرون قطع کنند یا به حداقل برسانند، همچنان عملکرد و کارآمدی خود را حفظ کنند.
تمرکززدایی به معنی داشتن شهرهای کوچک و متعدد یا بازگشت به زندگی روستایی نیست. همان‌طور که می‌دانیم شهرهای بزرگ و پرجمعیت کانون تولید دانش، ثروت و فرهنگ هستند و تصور پیشرفت‌های امروزی بشر بدون وجود شهرهای بزرگ غیرممکن است. منظور از تمرکززدایی در اینجا آن چیزی است که اخیرا شهردار پاریس «آن‌هیدالگو» آن را «شهرهای ۱۵ دقیقه‌ای» نامیده است.
یعنی طراحی و برنامهریزی شهر طوری صورت گیرد که شهروندان بتوانند همه احتیاجات روزانه خود را در فاصله ۱۵ دقیقه‌ای خود برآورده کنند. ملبورن هم اکنون محلاتی را ایجاد کرده در آنها برای رسیدگی به اکثر نیازهای روزانه تنها کافی است ۲۰ دقیقه پیاده‌‌روی و دوچرخه‌سواری کنند یا از حمل‌ونقل عمومی استفاده کنند.
این اجتماعات محلی خودبسنده درون شهرهای بزرگ ضمن اینکه تراکم بالایی دارند، انسجام اجتماعی بیشتری می‌آفرینند و مزایای اقتصادی و اجتماعی بیشتری به همراه خواهند داشت. ضمن اینکه در مواقع بحرانی نیز امکان جداسازی این محلات آسان است؛ زیرا شهروندان ساکن آنها از آنجا که اکثر نیازهایشان را از درون محله تامین می‌کنند (شغل، خرید مواد غذایی، بهداشت و درمان و…)کمترین نیاز را برای خارج شدن از محله‌شان دارند.
آنچه این محلات متراکم و خودبسنده را از تبدیل شدن به مناطق پرازدحام که امکان شیوع بیماری هم در آنها بالا است، باز می‌دارد، در دسترس بودن زیرساخت‌های فیزیکی با کیفیت به همراه برنامهریزی استانداردهایی است که زیست‌پذیری را برای همه ساکنان ارتقا می‌دهند.
زیستگاه‌های غیررسمی در کشورهای در حال توسعه‌ای مانند ما به دلیل نبود همین زیرساخت‌های با کیفیت و استانداردهای زیست‌پذیری، بیشترین آسیب‌‌پذیری را در برابر انواع مخاطرات از جمله شیوع بیماریهای واگیردار دارند.
درمجموع می‌توان گفت سیاست تمرکززدایی و محله‌گرایی (به ویژه اگر همراه با هوشمندسازی شهر باشد) می‌تواند پاسخی از سوی برنامهریزی علمی و طراحی شهری به چالش شیوع بیماریهای مسری در شهرها باشد؛ بدون آنکه مجبور شویم کل شهر را قرنطینه کنیم
