بورس تهران بالاخره به همراهی با بازارهای جهانی تن داد و در معاملات امروز واکنشی متناسب به ریزش شدید قیمت نفت و فلزات اساسی به نمایش گذاشت. با این حال محدودیت‌های دامنه نوسان و دستورالعمل‌های جدید حجم مبنا قفل تمام‌عیاری را در معاملات ایجاد کرد. تا آن‌جا که ارزش معاملات خرد به کمترین مقدار از ۲۲ دی ماه رسید و به رغم ریزش حداکثری قیمت در اکثر نمادها شاخص کل ۲٫۷ درصد عقب‌نشینی کرد.
دنیای بورس: شاخص کل بورس در معاملات امروز ۱۴۸۰۵ واحد از ارتفاع خود را از دست داد و به کانال ۵۳۴ هزار واحدی بازگشت. با این حال آمار تغییرات شاخص دیدگاه ناکافی و ناقصی در رابطه با معاملات امروز در اختیار می‌گذارد.
معاملات دوشنبه از دریچه آمار: ۴ هزار میلیارد تومان صف فروش
ارزش معاملات خرد امروز بورس در حدود ۲۵۷۰ میلیارد تومان بود و همان‌طور که اشاره شد کمترین مقدار از ۲۲ دی ماه را نشان می‌دهد؛ با یک تفاوت اساسی: دامنه نوسان ۲ درصدی در ۲۲ دی ماه سبب شد تا قریب به یقین نمادهای بازار در صف خرید قفل شوند و معاملات در کمترین حجم صورت پذیرد. در مقابل و در معاملات امروز بازار سهام قفل در صف‌های فروش را تجربه می‌کرد.
از ۳۰۸ نماد فعال در بورس تهران تنها ۱۸ نماد رشد قیمت پایانی را تجربه کردند و از این ۱۸ نماد نیز ۱۵ مورد صف خرید را تجربه می‌کردند. ارزش صف‌های خرید بورس در حدود ۷۱۰ میلیارد تومان بود که از این رقم ۶۱۰ میلیارد تومان به دو نماد عرضه اولیه‌ای «قرن» و «تملت» اختصاص داشت.
در مقابل از ۲۸۹ نمادی که افت قیمت پایانی را تجربه کردند ۲۶۰ نماد کار خود را در محدوده صف فروش به پایان بردند و ارزش صف‌های فروش این نمادها در حدود ۲۶۴۳ میلیارد تومان بود.
در تابلوهای اصلی فرابورس از ۱۱۳ نماد فعال تنها ۹ نماد رشد قیمت پایانی را تجربه کردند و از این ۹ نماد ۷ نماد در محدوده صف خرید قرار داشتند. عمده صف‌های خرید باز هم به نمادهای عرضه‌اولیه‌ای اختصاص داشت؛ تا آن جا که ۴۱۰ میلیارد تومان صف خرید فرابورس ۳۸۶ میلیارد تومان آن به «شگویا»، «شصدف» و «کلر» مربوط بود.
در مقابل از ۱۰۴ نمادی که افت قیمت پایانی را تجربه کردند ۹۲ نماد در محدوده صف فروش به پایان معاملات رسیدند و ارزش صف‌های فروش در حدود ۶۷۳ میلیارد تومان بود.
در بازار پایه نیز از ۱۳۹ نماد فعال، ۲۱ نماد با صف خرید و ۱۰۴ نماد با صف فروش به انتهای این جلسه معاملاتی رسیدند. ارزش صف‌های خرید این بازار ۳۴ و ارزش صف‌های فروش ۵۹۳ میلیارد تومان بود. به این ترتیب در معاملات امروز و بعد از مدت‌ها ارزش صف‌های فروش به صورت چشمگیری از ارزش تقاضای منتظر در صفوف خرید پیشی گرفت.
خالص تغییر مالکیت‌های سهام نیز بعد از یک هفته بار دیگر به سمت سهامداران حقوقی چرخید و ۱۳۵ میلیارد تومان به سمت بازیگران بزرگ بازار بود. بانک‌‌ها و فلزات اساسی شاهد بیشترین خرید حقوقی بودند و در مقابل گروه‌های محصولات غذایی و کانه‌های فلزی با استقبال بازیگران خرد همراه شدند.
فشار چند جانبه بر سهام
مهم‌ترین عاملی که می‌توان در ریزش امروز بورس به آن رجوع کرد وضعیت وخیم بازار جهانی است. در بازگشایی این هفته بازار کامودیتی‌ها قیمت نفت شاهد ریزش ۳۰ درصدی بود و در ادامه توانست مقداری از این ریزش را تجربه کند. همچنین فلزات اساسی مصرفی نیز ریزش‌های شدیدی را تجربه کردند. به این ترتیب بورس تهران همگام با دیگر بازارهای مالی جهان امروز را در مسیر نزول پیش رفت. بازارهای سهام چین، ژاپن، آلمان و دیگر بازارهای مالی مطرح امروز همگی ریزش‌های سنگینی را تجربه کردند و بعید است وال‌استریت نیز مسیر متفاتی را در پیش گیرد.
به این ترتیب بسیاری از نمادهای بزرگ و بنیادی بازار امروز به کف قیمت رسیدند و شاهد صف‌های فروش بودند. با این حال نقدشوندگی بالای این دسته از سهام سبب شد تا قیمت پایانی افت حداکثری را تجربه کند. در مقابل نمادهای کوچکتری که شاهد صف فروش بودند از پر کردن حجم مبنا جا ماندند و قیمت پایانی و آخرین با هم هماهنگ نشدند.
عامل دیگر فشار بر بازار سهام در این برهه از زمان، اخبار، شایعات و حاشیه‌هایی است که بازار سهام مرتبط می‌شود. طی ساعت اخیر شایعاتی مبنی بر برکناری شاپور محمدی از سمت ریاست سازمان بورس منتشر شده است که تاکنون مدیر روابط عمومی این سازمان خبر مذکور را تکذیب کرده است. نکته دیگر به جلسه شورای عالی بورس در روز آتی باز می‌گردد. قرار است در این جلسه نسبت به تعیین دامنه نوسان بازار سهام تصمیم نهایی اتخاذ شود. با این حال می‌توان حدس زد با توجه به مواضع متضاد و نحوه ناهمگون اطلاع‌رسانی اعضای این شورا طی روزهای اخیر، جلسه‌ای جنجالی در کار باشد. این ناهماهنگی‌ها و اقدامات ناگهانی خود به یکی از ریسک‌های بازار طی مدت اخیر تبدیل شده است.
نکته دیگری که باید به آن توجه داشت آن است که عرضه‌های اولیه از امن‌ترین نقاط جذب تقاضا به شمار می‌آیند و نقدینگی قابل‌توجهی را به خود معطوف می‌کنند. تعدد عرضه اولیه‌ها در روزهای پایانی سال می‌تواند فشار بر دیگر نمادهای بازار را افزایش دهد و به خصوص در فضای منفی جلوه بیشتری داشته باشد.
