مذاکره وزارت نفت و پتروشیمی‌ها برای اصلاح قیمت متان و اتان در حالی ادامه دارد که با توجه به باقی ماندن وزیر نفت اعمال اصلاحات بعید به نظر می‌رسد. انتظار می‌رود سیاست‌ها با اصلاح مدل توسعه پتروشیمی‌ها همراه باشد.
اگر چه در بخش بالادستی خوراک مورد استفاده صنایع مختلف پتروشیمی متفاوت بوده اما به نظر می‌رسد با توجه به اینکه تولید‌کننده‌های متانول، آمونیاک و اوره بیشتر از گاز طبیعی (متان) به عنوان خوراک استفاده می‌کنند، هر گونه تصمیم سیاست‌گذار می‌تواند بر وضعیت این شرکت‌ها تاثیرگذار باشد.
برای خوراک «اتان» نیز که معمولا مجتمع‌های الفین برای تولید محصول‌های پتروشیمی و شرکت‌های فعال در زنجیره تولید اتیلن از آن استفاده می‌کنند، همین استدلال صادق است.
البته این نکته را نیز نباید از یاد برد که در توسعه صنعت پتروشیمی بحث خوراک حرف اول را می‌زند. بر همین مبنا و منطق اگر چه مذاکرات پتروشیمی‌ها با وزارت نفت بر سر اصلاح قیمت خوراک متان و اتان مدت مدیدی است که در حال انجام است اما بعید به نظر می‌رسد به این زودی‌ها اصلاحاتی که مدنظر پتروشیمی‌ها است اعمال شود.
استدلال وزارت نفت
در این خصوص دبیرکل انجمن صنفی کارفرمایان صنعت پتروشیمی ایران خبر از اصلاح قیمت خوراک متان و اتان با مذاکرات ادامه‌دار خبر داده اما بیژن زنگنه؛ وزیر نفت با اعمال اصلاحات تاکنون مخالفت کرده و با توجه به اینکه احتمال ماندگاری وی در وزارت نفت تقریبا صد درصدی شده است، بعید به نظر می‌رسد اعمال اصلاحات حداقل در شرایط کنونی انجام شود. اگر چه با توجه به نیاز هر یک از اعضای کابینه به رای اعتماد مجلس، طرح این مباحث در شرایط کنونی اندکی نیازمند تامل است.
با این اوصاف باید در انتظار استدلال طرفین در این خصوص و نتیجه نهایی از مذاکرات چندباره پتروشیمی‌ها و وزارت نفت بود. وزارت نفت معتقد است در اصلاح مدل توسعه پتروشیمی‌ها، شرکت‌های این عرصه باید به جای خوراک ارزان ارتقای تکنولوژی، و تکمیل زنجیره ارزش محصول ایجاد و بر ارزش ارزش افزوده تمرکز کنند.
استدلال پتروشیمی‌ها
انجمن صنفی کارفرمایی صنعت پتروشیمی نیز در بخش تعیین قیمت خوراک متان معتقد است نباید هاب‌‌های اروپایی و کشورهای غیررقیب در این فرمول دخالت داده شود زیرا در روح قانون رقابت پذیری و جذب سرمایه مطرح است اما هاب آمریکا و کانادا برای تعیین قیمت متان قابل قبول است چرا که این کشورها در حوزه تولید و صادرات گاز به عنوان رقیب محسوب می‌شوند. در این میان هاب هلند و انگلیس که تولیدکننده واقعی گاز نیستند و واردکننده گاز از روسیه بوده، نباید معیار قیمت‌گذاری و تعیین فرمول فروش خوراک متان به صنایع پتروشیمی باشند.
همچنین قیمت گاز اتان در حالی به ۲۶۰ دلار به ازای هر تن رسیده که اتان در آمریکا با قیمت حدود ۱۸۵ دلار به فروش می‌رسد. پرسش فعالان بخش خصوصی این است که در فرمول متان (گاز طبیعی) هاب‌‌های کشورهای خارجی لحاظ شده اما در فرمول اتان این موضوع کاملا کنار گذاشته شده و این درحالی است که منشا قانونی قیمت‌گذاری هر دو خوراک یک قانون است.
انتظارات دو طرف
در حال حاضر وزارت نفت گاز متان را حدود ۱۰ سنت در متر مکعب به پتروشیمی‌ها عرضه می‌کند و به گفته احمد مهدوی؛ دبیرکل انجمن صنفی کارفرمائی صنعت پتروشیمی ایران که با «ایپک» صحبت کرده: گازی که از ترکمنستان به جمهوری آذربایجان سوآپ می‌شود حدود ۸٫۵ سنت به ازای هر مترمکعب است.
با تمام این اوصاف انتظار می‌رود مذاکرات دولت و وزارت نفت بر سر اصلاح خوراک گاز متان و اتان به گونه‌ای باشد که علاوه بر تامین خواسته‌های وزارت نفت مبنی اصلاح مدل توسعه پتروشیمی‌ها که بیشتر با نگاه بلندمدت همراه است، فعالیت‌های تولیدکنندگان محصول‌های پتروشیمی و پلیمری داخلی نیز قابل رقابت با کشورهای رقیب همچون قطر و عربستان باشد.
