آیا آمریکا میتواند مجددا ایران را دی سوئیفت کند؟
آمریکایی ها توانستند در سال های ۱۳۹۲و ۱۳۹۳با اعمال تحریم های
سوئیفت ضربات محمکی را بر اقتصاد ایران وارد کنند پرسشی که مطرح است این است که آیا آمریکایی ها باز میتوانند از این حربه بر علیه ایران استفاده کنند یا نه؟
اثرات طولانی مدت تحریم ها
سوئیفت جامعه جهانی ارتباطات مالی بین بانکی یک انجمن تعاونی غیرانتفاعی است که در ماه مه ۱۹۷۳ میلادی توسط ۲۳۹بانک از پانزده کشور اروپایی و آمریکای شمالی راه‌اندازی گردید و هدف از آن جایگزینی روشهای ارتباطی غیر استاندارد کاغذی یا از طریق Telex در سطح بین‌المللی با یک روش استاندارد شده جهانی بود.درحال حاضر بیش از ۹۷۰۰ بانک و مؤسسه مالی در ۲۰۹کشور جهان عضو آن می‌باشند.مرکز اصلی شبکه سوئیفت در کشور بلژیک بوده و طبق قوانین آن کشور عمل می‌نماید و کشورهای آمریکا، هلند، انگلیس و هنگ کنگ به عنوان مراکز پشتیبان اعضا ,فعالیت دارند. سوئیفت در هر کشوری دارای یک SAP یا نقطه دسترسی به سوئیفت می‌باشد که توسط مؤسسه سوئیفت کنترل می‌شود. در ایران SAP در بانک مرکزی واقع گردیده‌است.
بنابراین آنگونه که مشخص میباشدسوئفیت یک تشکیلات مستقل است و به این راحتی ها به دولت ها باج نمیدهد .آمریکایی ها در سال ۲۰۱۵ از سوئفیت استفاده نمودند که البته استفاده از دی سوئفت ایران .هزینه های بسیار زیادی برای آمریکایی بدنبال داشت.بعد از خروج آمریکایی ها از برجام و بالا گرفتن تنش تجاری بین اتحادیه اروپا و آمریکا و تمایل اروپایی ها به حفظ برجام ,آلمانی درچند روز پیش
پیشنهاد طرح ایجاد نظام‌های پرداخت مالی مستقل از آمریکا وبرقراری تشکیلاتی مالی برای حفظ خطوط مالی اروپا و ایران را مطرح کردند و حتی در رسانه ها صحبت از احیای برخی بانک های برشکسته ایتالیایی برای برقراری خطوط مالی با ایران داده شد.
آیا پیشنهاد آلمان عملی است؟
شکایت حقوقی ایران از آمریکا به
دیوان لاهه در خصوص خروج یکجانبه و غیر قانونی آمریکا و اعمال مجدد تحریم ها و درخواست رییس دیوان بین المللی دادگستری لاهه طی نامه‌ای رسمی خطاب به وزیر خارجه آمریکا ، ضمن اعلام زمان رسیدگی به شکایت دولت ایران در خصوص بازگشت یکجانبه تحریمها به دولت آمریکا، تاکید کرد: از هرگونه اقدام جدید، اجتناب کنید و شرایط را تغییر ندهید-این شکایت ایران دارای ابعاد حقوقی در ابعاد بین المللی است و خود اهرمی قدرتمند برای بسیاری از کشورها در عدم پیوستن به دور جدید تحریمی علیه ایران است.در پاسخ به سوال مطرح شده نیز باید گفت:
این پیش بینی سختی است که بگوییم طرح آلمانی ها عملی است یا خیر(خانم مرکل البته بلافاصله پیشنهاد نظام پرداخت مستقل از آمریکا را که توسط وزیر امور خارجه این کشور مطرح شده بود رد کرد) یا حتی بگوییم آیا امریکایی ها میتوانند از اهرم دی سوئفت کردن ایرانیان مجددا بهره ببرند یا نه!!!
اگر چه اروپایی ها پس از خروج آمریکا از برجام و اختلافات تجاری خود با آمریکا سعی نموده اند ثبات تجاری و سیاسی خود با ایران را حفظ کنند لیکن باید توجه داشت که بطور کلی دی سوئفت کردن ایران بصورت مطلق از سیستم مالی جهانی آنهم با روابط تجاری گسترده امروز جهان به هیچ عنوان امکان پذیر نیستو البته آمریکایی ها نیز به دنبال ایزوله کامل ایران از سیستم مالی جهانی نیستند(اعطای استثنای نفتی به خرید نفت ایران توسط ژاپن در دوره تحریم های سابق از نمونه چنین مواردی است) اما بنظر میرسد اتفاقی که ممکن است رخ دهد این است که آمریکایی ها بدنبال به حداقل رساندن درآمد دلاری ایران هستند. در زمان ریاست جمهوری باراک اوباما آمریکایی ها با اجماع جهانی موفق شدند سخت ترین تحریمها را علیه ایران برقرار کنند در آن دوره ایران استراتژی فروش نفت پالایشگاه های کوچک (پالایشگاه های زیر ۱۰۰هزار بشکه)رابرگزید و توانست بنحو بسیار موثری از این ابزار بهره ببرد به عبارتی آمریکایی ها حتی با یاری اجماع جهانی نیز نتوانستند فروش نفت ایران را متوقف کنند .در سناریوی محتمل تر که ما به آن معتقدیم دیگر آمریکای امروزی با ریاست ترامپ توان دی سوئفت کردن ایران نخواهد داشت اتفاقی که اینجا پس از آبان از سوی ایران رخ میدهد نیز احتمالا ادامه سیاست موفق سابق خود باشد به عبارتی کاهش درآمد دلاری ایران اتفاق خواهد افتاد اما درآمد ارزی ایران از نفت افت نخواهد کرد.
اگر بخواهیم از دید ایران و در سناریویی بدبینانه به موضوع نگاه کنیم یعنی آمریکایی ها درآمد دلاری ایران را به صفر برسانند یا لااقل آن را به میزان قابل توجهی کاهش دهند (آنهم در کنار کمبود دلار در بازار ایران و خروج بی رویه ارز و سرمایه از اقتصاد ایران در دوره اخیر پسابرجام) در اینصورت ایران برای مقابله با این اثرات تحریمی تمایل بیشتری به چین و هند خواهد داشت و با روپیه و یوان سعی در مدیریت اقتصادی خود خواهد کرد در اینصورت در کوتاه مدت ایران میتواند موفق شود اما در دراز مدت ایران هزینه های سنگینی پرداخت خواهد کرد .در اینحالت ایران رو به سوی آسیایی شدن خواهد رفت (واضح است که منظور در اینجا گرایش اقتصادی است به نحوی که درآمد نفتی بر مبنای روپیه و یوان باشد)در اینحالت فاصله اقتصادی چین و هند با ایران کاهش خواهد یافت بنابراین در طولانی مدت انتظار افزایش سرمایه گذاری های راهبردی چین در ایران را بصورت تصاعدی خواهیم داشت. فارغ از هیاهوی سیاسی طرفین و چند صدایی اختلافات تجاری تهران و واشنگتن بهرحال در آینده انتظار داریم روابط تجاری ایران و چین افزایش عمده ای یابد و ایران با برترین بازیگر اقتصادی آسیا یعنی چین وارد روابط گسترده تری گردد در این سناریو ایران شریک اصلی اتصال اوراسیایی برای چینی ها و حتی اروپایی ها میگردد.ایران در حال تطبیق خود با روابط جدید است و انتظار داریم در ۱۲ ماه مهم آینده ایران بر
سیاست نگاه به شرق و بازار آسیا توجه بیشتری کند.ما تصور میکنیم راهبرد سیاسی و اقتصادی ایران برای لااقل ده سال آینده در چنین سناریویی قرار گیرد یک مثال واضح در این خصوص خروج توتال از ایران ، و جایگزینی شرکت چینی CNPC و شرکت پترو پارس است یعنی شرکت چینی سهام توتال را گرفته و مشترکا از طریق تامین منابع فاینانسی پروژه را با شرکت پترو پارس جلو می‌برد.و در این میان بازنده اصلی کسانی خواهند بود که سعی در ایزوله سازی ایران از غرب کنند.
