مکس بورس – رجا ابوطالبی: بورس در انتظار رشدهای جدید است؛ این شاید برای برخی از سهامداران یک رویا باشد؛ چراکه برخی از آنها حتی اصل سرمایه خود را هم از دست داده اند؛ اما تجربه و برخی شواهد نشان می دهد که احتمال اینکه سود به بازار برگردد هم دور از ذهن نیست.
آخرین باری که دیوان محاسبات به بحث تجدید ارزیابی خودروسازان ورود کرد به ۱۹ مرداد ۹۸ برمیگردد. مطابق تصویر زیر، شاخص صنعت خودرو واحدهای پایین‌تری از تاریخ نامبرده را هرگز به چشم ندید. علت این رشد نیز به دارایی‌های زایدالوصف دو خودروساز بر می‌گردد که قطعا تاثیر تجدید ارزیابی‌ها در صورت‌های مالی شرکت عیان خواهد شد.
مورد بعدی که ما را به آینده این صنعت امیدوار می‌کند تایید تلویحی افزایش نرخ خودروسازان از ابتدا سال ۱۴۰۳ است. طبق تصویر زیر مشخص است که رابطه شورا رقابت با خودروسازان بهتر از پیش شده و بعد از مجوز افزایش نرخ ۸ محصول ایران خودرو، مجددا و با شروع سال جدید، انتظار رشد قیمت کارخانه‌ای دور از انتظار نیست. از طرف دیگر خودروسازان با دپو و فروش کمتر طی ماه‌های اخیر، سیگنال رشد قیمتی را از ماه‌ها قبل صادر کرده بودند. به عنوان مثال خاور در بهمن ماه ۱۰۹۶ دستگاه کامیون تولید و فقط ۶۷۰ دستگاه از آنها به فروش رسانده است.
حتی صحبت‌های رهبری در خصوص واگذاری صنعت به بخش خصوصی، اهرم رشد دیگری برای خودروسازان به حساب می‌آید. چرا که بخش خصوصی معمولا به شرکت‌هایی ورود می‌کنند که زیان‌ده نبوده و یا حداقل انگیزه‌ای برای خروج از زیان آنها وجود داشته باشد. پس در راستای تحقق فرمایشات رهبری، قطعا سروسامان دادن به صورت‌های مالی خودروسازان از اولویت‌های دولت به حساب می‌آید.
مولفه بعدی مورد بررسی، جارو کردن سهام خودرویی در بهمن ماه است. رسوایی اردیبهشت ماه ثابت کرد که عده‌ای با توجه به رانت اطلاعاتی خود، یک گام از بازار جلوتر حرکت می‌کنند. با اینکه تمام اخبار مثبت پیرامون صنعت خودرو از اوایل اسفند ماه مخابره می‌شد، اما این صندوق‌ها بودند که یک ماه زودتر اقدام به خریدهای سنگین در سهام خودرویی کردند که خود این موضوع نیز سیگنال و شوک قوی برای این صنعت به حساب می‌آید.
مورد آخر نیز به حافظه تاریخی تجدید ارزیابی برمیگردد؛ تجدید ارزیابی‌های ضرب العجلی که شرکت‌ها انجام داده و رشدهای باورنکردنی را ثبت کردند. اگر از تجدید ارزیابی خودروسازان در سال ۱۳۹۹ و رشد بالای ۱۰۰۰ درصدی آنها عبور کنیم، داستان بانک دی شاید نزدیک ترین گزینه به حال و احوال این روزهای خودروسازان است.
زمزمه‌های تجدید ارزیابی بانک دی از سال ۱۳۹۷ آغاز شد. بانکی که به علت پایین بودن نسبت کفایت سرمایه زیان‌ده بوده و برای خروج از ماده ۱۴۱، چاره‌ای جز تجدید ارزیابی نداشت. مشابه وضع کنونی خودروسازان، بانک دی هم در راستا اصلاح ساختار خود قدم برداشت و هم به‌واسطه دارایی‌های زیاد در ید خود که ارزش دفتری پایینی نیز داشتند، در مسیر رشد قرار گرفت؛ رشدی به اندازه ۱۴۰۰ درصد!
در آخر می‌توان نتیجه گرفت تمام مولفه‌هایی که یک صنعت برای رشد دارد به یکباره و یکجا در خودروسازان متبلور شده است. همچنین از آنجایی که تاثیر گذاری این صنعت بر کل بازار سرمایه برکسی پوشیده نیست، رشد این صنعت رشد شاخص کل را به همراه خواهد داشت.
