شاخص بورس اوراق بهادار تهران در روز جاری با ثبت رشد ۱۷۱۵۳ واحدی (معادل ۲٫۴۲ درصد) به سطح ۷۲۶ هزار و ۱۴۸ واحد رسید. تکانه‌های نفتی با تاثیر رشد نرخ ارز در بازار آزاد در کنار تداوم ورود نقدینگی پرقدرت به بازار سهام از مهمترین دلایل جهش دماسنج بورس در روز سه‌شنبه به شمار می‌آید.
دنیای بورس: تداوم جریان ورود پول‌های داغ به بورس هنوز هم به عنوان مهمترین دلیل رشد قیمت‌ها برشمرده می‌شود. عرضه‌های زیاد در بسیاری از نمادهای بورسی به افزایش حجم و ارزش معاملات روزانه کمک کرده‌است اما در عین حال در برخی نمادهای خاص شاهد عدم فروش و عرضه‌های قطره‌چکانی هستیم. سنگین شدن صف‌های خرید در این‌گونه نمادها به نوعی نشان دهنده عطش ورود پول به سهام دست نیافتنی و پتانسیل تزریق نقدینگی یاد شده به بورس است. بازار سهام در روز جاری تحت تاثیر روند رو به رشد نرخ ارز در بازار آزاد و نزدیک شدن دلار به مرز ۱۶ هزار تومان بار دیگر در نمادهای بزرگ کامودیتی محور و اصطلاحا دلاری با غلبه تقاضا بر عرضه همراه بود. رشد بیش از ۲٫۴ درصدی شاخص کل در قیاس با رشد ۱٫۶۱ درصدی شاخص کل هم‌وزن به نوعی نشان دهنده این اقبال عمومی به بزرگترهای بورسی‌است.
این اتفاق در حالی رخ می‌دهد که در کل بازار سهام شاهد برقراری نوعی تعادل بودیم. از ۳۱۲ نماد فعال بورسی ۲۲۴ نماد قیمت پایانی مثبت و ۸۵ نماد قیمت پایانی منفی داشتند. رفته رفته با نزدیک شدن با دقایق پایانی با افزایش علاوه بر کاهش تعداد نماد با آخرین قیمت مثبت شاهد رشد ارزش معاملات خرد نیز بودیم. ارزش معاملات خرید بورس در روز سه‌شنبه ۲ اردیبهشت به رقم ۸۰۵۷ میلیارد تومان رسید. این اتفاق در حالی رخ داد که ۱۴۹ نماد بورسی صف خرید به ارزش مجموع ۳۱۸۲ میلیارد تومان (۱۲۱۵ میلیارد تومان به دو سهم «شستا» و «تملت» اختصاص یافت) داشتند. ۴ نماد بورسی با مجموع ارزش صف فروش ۶۵٫۵ میلیارد تومانی نیز از عدم تمایل فروشندگان به عرضه در کف روزانه حکایت می‌کند. کاهش میزان خالص تغییر مالکیت روزانه از حقوقی به حقیقی به مرز ۵۰۰ میلیارد تومان نیز بیانگر فعال‌تر شدن سهامداران حقیقی در موقعیت فروش در نمادهای گوناگون است که به طور خاص در نمادهای فلزات اساسی و محصولات شیمیایی خودنمایی می‌کرد. در نقطه مقابل حقوقی‌ها به ترتیب در گروه‌های بانکی، فرآورده‌های نفتی، سرمایه‌گذاری و لاسیتک و پلاستیک بیش از صنایع دیگر سهام خود را به حقیقی‌ها فروختند.
بزرگترها در کانون توجهات
شاخص ۳۰ شرکت بزرگ بورسی در معاملات امروز با رشد ۳٫۰۸ درصدی همراه بود که در قیاس با رشد شاخص کل و شاخص کل هم‌وزن نشان‌دهنده هجوم تقاضا در نمادهای بزرگتر بورسی است. از آنجایی که بسیاری از این نمادها با محوریت نرخ دلار حرکت می‌کنند و به لحاظ سودآوری و ساختار درآمدزایی در نقاط کم‌ریسک‌تری هستند، رشد نرخ ارز در بازار آزاد و عبور از مرز ۱۶ هزار تومانی از یک سو و تمایل برای خروج از سهام پرریسک‌تر با حرکت پرشتاب قیمت‌ها در نمادهای غیربنیادی از سوی دیگر، بزرگان پالایشی، بانکی، فلزات اساسی و پتروشیمی را به عنوان مقصد سرمایه‌های آزاد شده مطرح می‌کرد. یکی از مهمترین دلایل رشد نرخ ارز در بازار آزد، تحولات قیمت جهانی نفت در روز گذشته و تبعات آن در روز جاری بود. قیمت نفت با سررسید ماه می که روز گذشته آخرین مهلت تسویه آن بود، در دقایق پایانی منقضی شدن این قرارداد به محدوده منفی ۴۰ دلار نیز رسید. هرچند ثبت این قیمت منفی به علت باز بودن بسیاری از سفارش‌های صورت گرفته طی هفته‌های گذشته و به دلیل مجاب کردن خریداران توسط فروشندگان رقم خورد اما پر شدن مخازن نفتی بزرگ در خشکی و نفتکش‌ها در دریا به دلیل غلبه عرضه نفت بر تقاضای فعلی، حساسیت قیمت جاری نفت و قیمت قراردادهای ماه‌های بعد به این تحولات پیش رو را به شدت بالا برده است. این موضوع می‌تواند باعث شتاب‌گیری ریزش نفت در بازارهای جهانی با تداوم شرایط کرونایی و برقراری محدودیت‌های حمل و نقل داخلی و بین‌المللی شود. تحت تاثیر همین عامل است که چشم‌انداز کاهش هرچه بیشتر درآمدهای نفتی، باعث جهش نرخ ارز در بازار داخلی شد. کاهش درآمدهای دولتی از این محل انتظار برای تعمیق کسری بودجه را بالا می‌برد. امری که محرک نرخ ارز در بازار داخلی خواهد بود.
معاملات تاریخی پالایشی‌ها
ارزش معاملات خرد گروه فرآورده‌های نفتی امروز به رقم خیره‌کننده ۱۲۴۸ میلیارد تومان رسید. همزمان با جابجایی بیش از ۱٫۲ میلیارد سهم در این گروه، شاخص صنعت رشد ۱٫۲۵ درصدی داشت. بیش از ۸۴ درصد (۱۰۶۰ میلیارد تومان) از ارزش معاملات خرد این صنعت به سه نماد پالایش نفت بندرعباس (۵۹۴ میلیارد تومان)، پالایش نفت تهران (۲۳۷ میلیارد تومان) و پالایش نفت اصفهان (۲۲۷ میلیارد تومان) اختصاص یافت. وجه مشترک این نمادها در بورس تهران، حضور فعال چند روزه پالایش و پخش به عنوان نماینده دولت در سمت عرضه و فروش سهام است. روز گذشته شرکت ملی پالایش و پخش در این نمادها به ترتیب ۱۳۰ میلیون سهم، ۵۰ میلیون سهم و ۱۱۵ میلیون سهم به ارزش تقریبی ۷۷۰ میلیارد تومان به فروش رسانده بود تا روند عرضه‌ها در این نمادها توسط این نهاد دولتی شتاب بیشتری بگیرد. در همین حال اقبال سرمایه‌گذاران خرد به این سهم‌ها با وجود ریزش قیمت جهانی نفت و تیره و تار شدن چشم‌انداز آن جالب توجه است. بسیاری بر این باورند که کاهش قیمت جهانی نفت، حجم خریدهای پالایشگاه‌ها را افزایش داده و فعالیت تولیدی آنها را بالاتر ببرد. (اگرچه طرح این موضوع با ایرادات زیادی مواجه است) از طرفی کاهش قیمت نفت می‌تواند افزایش کرک اسپرد محصولات اصلی پالایشی و به تبع آن رشد حاشیه سود پالایشگاه‌ها را به همراه داشته باشد. اما برخی دیگر بر این باورند که دولت برای فروش تدریجی سهام خود در گروه پالایشی، معاملات نمادهای این صنعت را داغ و نقدشونده نگه داشته تا بتواند عرضه‌های بیشتری را از این محل انجام دهد. از طرفی عرضه صندوق‌های قابل معامله (ETF) دولتی و تغییر مختصات عرضه و تقاضا در نمادهای این گروه و گروه‌های بانکی و شیمیایی به طور خاص، نیازمند بزرگ شدن جریان خرید و فروش در نمادهای بزرگ صنایع مذکور است.
