شاخص کل بورس تهران امروز با رشد نزدیک به ۱۹ هزار واحدی به ابرکانال۷۰۰ هزار واحد وارد شد. در حالیکه افزایش فشار فروش سهام در معاملات یکشنبه احتمال اصلاح قیمتی در معاملات امروز را بیشتر کرده بود اما سهام با پشتوانه قدرت بالای نقدینگی بار دیگر از سد عرضهها عبور کرد و جهش شاخص سهام را رقم زد. رشدهای مداوم و افسارگسیخته سهام ادامه دارد و هر بار که احتمال اصلاح سهام کنار زده میشود اطمینان خاطر بیشتری برای معاملهگران نسبت به ادامه رشد بورس حاصل میشود.
دنیای بورس: امروز بورس با ارزش معاملات خرد بیش از ۷۴۰۰ میلیارد تومانی پشت سر گذاشت. تغییر مالکیت از سبد سهامداران حقوقی به حقیقی به بیش از ۷۰۰ میلیارد تومان رسید. همچنان نبض معاملات در دستان حقیقیهاست و عرضههای سنگین از سوی سهامداران درصدی مانند کدهای دولتی نیز مانعی در برابر ادامه رشد قیمتی سهام محسوب نمیشود. گرچه شاخص رشد بیش از ۳۸ درصدی را از ابتدای سال ۹۹ تا پایان معاملات امروز تجربه کرده است اما هر چه بیشتر جلو میرویم سناریو اصلاح قیمتی در نگاه فعالان بازار پررنگتر میشود.
معمولا سواد و تجربه خاصی برای معامله در شرایط کنونی نیاز نیست و تشکیل «صف» در کنار سهامداری و عدم فروش سهام برای کسب سود در شرایط کنونی کافی است. به صورت کلی نیز عمده نمادهای بازار مسیر صعودی پرشتاب را در پیش گرفتهاند و به جز در محدودی از نمادها که مسیر افت و درجای قیمت را سپری میکنند عمومیت بازار مسیر رشد قیمتی پرشتابی را در پیش گرفته است. شتاب رشد شاخص کل نسبت به شاخص کل هموزن بیشتر بوده است (رشد ۲.۸ درصدی شاخص کل در برابر رشد ۱.۸ درصدی هموزن) و این موضوع نشان از استقبال ویژه از سهام شرکتهای بزرگتر در مقایسه با کوچکترها دارد. البته بعضا عدم پر شدن حجم مبنا نیز در عدم افزایش قیمت پایانی به عنوان مبنای محاسباتی شاخص هموزن موثر بوده است. ارزش بازار شرکتها روز به روز بییشتر میشود و نگرانی از عمد حمایت متغیرهای بنیادی از رشدهای بیمحابای سهام کاملا مشهود است.
با همه اینها همانطور که در مطالب دیروز و امروز «دنیای بورس» مطرح شده بود احتمال اصلاح ادامهدار سهام اندک است. قدرت نقدینگی به حدی بالاست که مجالی برای اصلاح ایجاد نمیکند. افزایش محسوس شناوری سهام نیز تاب مقابله با قدرت نقدینگی را نداشته و حتی عرضههای اولیه نیز در شرایط کنونی کارساز نبوده است. شاید عرضههای گستره دولت در سهام شرکتهای زیرمجموعه (مانند واگذاری از طریق ETF بتواند اندکی از التهاب معاملاتی بکاهد. در چنین شرایط تصور سناریو اصلاح هر روز دشوارتر میشود.
نفت سقوط عجیب قیمت را تجربه کرده است. قیمت هر بشکه نفت آمریکا امروز تا کانال ۱۰ دلاری نیز پیش آمد. در این میان قواعد معاملاتی حاکم بر معاملات آتی بازار نفت (سررسید مه) نیز در افت شدید قیمت نفت موثر بوده است اما به صورت کلی میتوان شیوع روزافزون نگرانیها را در اقتصاد جهانی مشاهده کرد. وضعیت نامناسب بازار جهانی اثرات منفی خود را در اقتصاد ایران نیز منعکس میکند و یکی از مهمترین موارد کاهش درآمدهای ارزی محسوب میشود.
گرچه نرخ سود مسیر نزولی را در اقتصاد کشور در پیش گرفته است اما به پشتوانه رشد نرخ دلار در اقتصاد ایران که وابستگی محسوسی که به واردات کالای اساسی خود دارد احتمال افزایش قیمت کالاها و موجهای تورمی وجود دارد. در چنین شرایطی سرمایهگذار مکانی بهتر از بورس برای حفظ ارزش سرمایه خود پیدا نکرده است.
بر این اساس گرچه سهام از خطوط قرمز ارزندگی ماهها است که عبور کرده است و قطعا در شرایط کنونی نیاز به تامل بیشتری برای ارزنده خواندن سهام در بازار است اما فعلا هجوم افسارگسیخته نقدینگی و افزایش روزافزون ضریب نفوذ بورس در جامعه تقاضای سهام را قوی نگه داشته است. طی یک سال اخیر بر تعداد کدهای معاملاتی افزوده شده است و هرروز افرادی تازهکار و غیرآشنا با اصول سرمایهگذاری و مفاهیم ارزشگذاری به سمت سهام هجوم آوردهاند. در چنین شرایطی واقعا سخت است انتظار رفتار منطقی از بازار سهام داشته باشیم.
در شرایط کنونی گرچه پایکوبی دستهجمعی معاملهگران سهام را شاهد هستیم و صدای این شادی سایر افراد در جامعه را نیز به سمت خود جلب میکند و شاید با افزایش عمق بازار به دنبال عرضههای سهامداران درصدی باید خوشحال بود اما این پرسش که عاقبت این نقدینگی که به سمت بورس هجوم آورده چه خواهد بود کارشناسان اقتصادی با ترس مواجه میکند. سودهای کلانی که عمدتا بدون منطق اقتصادی در بورس کشور برای سرمایهگذاران ایجاد شده است طبیعتا میتواند ریسک هجمه به سمت سایر بازارها را به دنبال داشته باشد.
بر این اساس اگر معاملهگری تازهوارد و یا حتی قدیمی هستید به سناریوهای احتمالی آتی چه برای سهام و همچنین اقتصاد کشور توجه داشته باشید.
به افت شدید قیمت نفت در یکی از قراردادهای بازار آتی آمریکا اشاره شد. بازار ارز نیز امروز بار دیگر در صدد آمد که در نیمه پایینی کانال ۱۵ هزار تومان بار دیگر به ثبات برسد اما در معاملات پایانی نرخ بالاتر از ۱۵۵۰۰ تومان به گوش میرسید. اعداد دقیقی از نرخ نیما در دسترس نیست و به نظر میرسد همچنان اختلاف فاحشی با نرخ بازار آزاد دارا است. سال ۹۹ یکی از عجیبترین سالها برای اقتصاد کشور و همچنین اقتصاد جهانی خواهد بود. علاوه بر مسائل اقتصادی در ایران یک تفاوت اساسی نیز نسبت به اقتصاد جهانی را در اقتصاد کشورمان مشاهده میکنیم. حدود ۶ ماه دیگر انتخابات ریاست جمهوری آمریکا انجام میشود و در وضعیتی نامناسب کنونی اقتصاد آمریکا بعضا به احتمال کنار رفتن وی اشاره میشود. دموکراتها خودرا مقید به برجام دانستهاند و اگر بنا باشد بار دیگر برجام شروع به کار کند اثرات آن برای اقتصاد کشور و بازار ارز میتواند جالب توجه باشد.
در چنین شرایطی باید منتظر ماههای آتی بود. فعلا کسی ریسک خروج از بازار را نمیپذیرد زیرا احتمال جاماندگی سنگین از سودهای کلان بورس در ادامه را نمیتواند تحمل کند اما توجه باید توجه داشت که یک موج اصلاحی قدرتمند میتواند فرصت تفکر را از معاملهگر گرفته و تشکیل صفهای فروش سنگین تمامی انتظارات کنونی از آینده سهام را بر باد دهد. بر این اساس حتما نیمی از تمرکز خود را بر عواملی که میتوانند موج اصلاحی سهام را رقم بزنند معطوف کنید حتی اگر این موضوع باعث شود که استرس معاملاتی شما بالا رفته و شاید تعداد معاملات شما را افزایش دهد.