بورس تهران معاملات آخرین روز کاری مهرماه را در حالی آغاز خواهد کرد که جریان انتشار صورت‌های مالی اوج خواهد گرفت. روز گذشته با وجود تداوم روند اصلاحی در صنایع کوچکتر، در بخش‌هایی از بازار شاهد واکنش محسوس معامله‌گران به کارنامه‌های فصلی شرکت‌ها بودیم. تنزل قابل ملاحظه قیمت‌ها طی چند روز اخیر موقعیت‌های جذابی برای سرمایه‌گذاران فراهم کرده و ضمنا فعالان بومی سهام را به غربالگری سبد سهام خود در موج فزاینده اطلاعات عملکرد کرده است.
دنیای بورس: فضای تالار سهام طی روز گذشته تا حدودی فرصت تنفس یافت و شاخص کل به مدد بهبود تقاضا در سهام گروه‌های بزرگ این امکان را یافت که در ابرکانال ۳۰۰ هزار باقی بماند. در واقع، ترس از ریزش که روز شنبه تمام سهم‌ها را وادار به عقب‌نشینی کرده بود، در معاملات دیروز به لطف انتشار سیگنال‌های بنیادی و همچنین حمایت سهامداران عمده اندکی ترمیم پیدا کرد و به این ترتیب، شاهد آشتی خریداران با سهام و حتی تشکیل صف خرید در تعداد نسبتا بیشتری از نمادها بودیم. همین امر در ابقای شاخص کل در ابرکانال ۳۰۰ هزار و همچنین رشد ارزش معاملات خرد از کف یک ماهه موثر بود.
البته این تقاضای قوی نصیب تمام گروه‌ها نشد و سهم‌هایی که طی این مدت به دلیل شناوری پایین و نداشتن مشتری در صف فروش قفل شده بودند، در معاملات دیروز هم عمدتا مسیر نزولی خود را طی کردند و اصلاح ۱۷ درصدی از اوج را به شاخص هم‌وزن تحمیل کردند. بسیاری از تحلیلگران طی روزهای اخیر ضمن تاکید بر استحقاق اصلاح قیمت در شماری از سهم‌ها که رشدشان مبتنی بر درآمد نبود، صف‌نشینی به خصوص از سوی اهالی تازه‌وارد سهام را مخرب دانسته و از لزوم توجه به اخبار مرتبط با هر سهم و جدایی مسیر قیمت از روند عمومی گفتند.
در شرایط کنونی که جریان اطلاعات بار دیگر در بازار اوج گرفته، فرصت خوبی برای جدایی مسیر قیمت‌ها و ترمیم پرتفو فراهم شده است. مشاهده اثربخشی این موج اطلاعاتی در معاملات دیروز و چرخش معنادار برخی سهم‌ها از صف فروش به صف خرید (لحظاتی پس از انتشار کارنامه نیم نخست سال) جالب توجه و امیدوارکننده بود.
پشتوانه‌هایی برای ترمیم فضا
در حاکمیت همین فضای هیجان‌زده متغیرهای موثر بر قیمت سهام عملا توجهی جلب نمی‌کرد. در واقع، بازار از الگویی دسته‌جمعی تبعیت می‌کرد و هر لحظه بیم آن می‌رفت که صف‌های فروش تراکم بیشتری پیدا کند. در واقع، علائم مشخصی مثل خبر افزایش سرمایه یا فروش دارایی که می‌توانست از قیمت‌ها دستگیری کند زیر آوار هیجان مجال بروز نمی‌یافت. اما روز گذشته شاهد تاثیر مستقیم صورت‌های مالی نیمه نخست بر قیمت‌ها بودیم که افزایش سرعت انتشار آن بازار را به واکنش واداشت و آن صف‌های یکدست فروش را پراکنده کرد.
چرخش معاملات دیروز بار دیگر تحلیلگران را نسبت به بازیابی تعادل سهام و بهبود فضای روانی حاکم بر بازار امیداور کرد. اگرچه همچنان بیم این می‌رود که بازار باز هم دست به انتحار بزند و تمام گروه‌ها را با موج‌های خود همراه کند اما دست‌کم عوامل بیرونی و معادلات درونی که در نسبت قیمت به درآمد تحلیلی سهام نمایان شده، از وجود تعداد زیادی از سهم‌های ارزان در بورس و فرابورس حکایت دارد. به همین دلیل بسیاری از تحلیلگران اصلاح معنادار شاخص کل از محدوده فعلی را چندان با مبانی ارزندگی سازگار نمی‌دانند و تکرار احتمالی هرگونه چرخه‌های فراگیر فروش را به هیجان بی‌جا و ترس نابه‌جای سهامداران نسبت می‌دهند.
موج دوم این جریان اطلاعاتی از روز چهارشنبه از محل انتشار گزارش عملکرد شرکت‌ها برای ماه مهر می‌تواند حائز اهمیت جدی باشد. با توجه به روند نزولی نرخ تورم در اقتصاد کشور این انتظار وجود دارد که نرخ‌های فروش برای شرکتهای بورسی نیز متاثر از این موضوع باشد و عملا گزارش‌های ماهانه در سناریوهای رویایی را برآورده نکند. به نظر می‌رسد همین ریسک است که همچنان تقاضای سهام را محتاط نگه داشته است.
خوب و بد بازار جهانی
مدت‌ها بود که وضعیت اقتصادهای بزرگ و قیمت جهانی مواد خامی چون نفت و فلزات به دلیل الگوی خاص حاکم بر معاملات بورس تهران چندان توجهی از سوی معامله‌گران تالار شیشه‌ای جلب نمی‌کرد. در واقع، معامله‌گران به دلایل متعدد رغبتی برای سهم‌های کالایی نداشتند و تمرکز خود را روی طیفی از صنایع غیرکامودیتی‌محور گذاشته بودند. اما در موج اصلاحی اخیر، آرایش نقدینگی دستخوش تغییر شد و تقاضا به نحو معناداری به صنایع کالایی میل کرد.
همین انتقال محور تقاضا بر اهمیت تحولات بازار جهانی را برای سهام بورسی می‌افزاید که پس از توافق اولیه چین و آمریکا هفته‌ای نسبتا را باثبات را تجربه کردند و قیمت فلزات هم اندکی از کف فاصله گرفت. با وجود ارسال سیگنال‌های امیدوارکننده در روابط واشنگتن و پکن، همچنان فعالان بازار جهانی نگران رکود اقتصادی هستند و به همین دلیل قیمت کالاهای پایه فاز محافظه‌کارانه خود را حفظ کرده‌اند. علاوه بر اعلام سیاست‌های پولی حوزه یورو در روز پنجشنبه، گزارش‌های فصلی شرکتهای بزرگ بورس نیویورک هم می‌تواند در جهت‌دهی قیمت‌های جهانی و متعاقبا ۶۵ درصد از سهام کالامحور بورس تهران موثر باشد.
- رویدادهای خبری از نگاه «دنیای بورس»
الف) کلان: رئیس رژیم صهیونیستی اعلام کرد برای آنکه بنی گانتس (گانتز) را مامور تشکیل کابینه کند، با احزاب سیاسی رایزنی می‌کند. به گزارش شبکه اسکای نیوز عربی، این‌در حالی است که بنیامین نتانیاهو، نخست وزیر رژیم صهیونیستی به رئیس این رژیم اطلاع داد قادر به تشکیل کابینه نیست. نتانیاهو برای تشکیل کابینه ۲۸ روز فرصت داشت و می‌بایست حمایت ۶۱ نماینده کنست (پارلمان رژیم صهیونیستی) را جلب می‌کرد. همچنین به گزارش رویترز، دونالد ترامپ، رئیس جمهور امریکا گفته قطعا مجلس نمایندگان امریکا، وی را استیضاح می‌کنند و گرنه وی، برنده انتخابات ریاست جمهوری سال آینده خواهد بود. در همین حال نانسی پلوسی، رئیس مجلس نمایندگان آمریکا «کارزار فشار» و «کتمان حقیقت» را از دلایل استیضاح دونالد ترامپ برشمرد. این در حالی است که پلوسی به همراه تعدادی از اعضای ارشد کنگره روز یکشنبه در چارچوب یک سفر از پیش اعلام نشده، به افغانستان رفتند.
در رویدادهای داخل نیز، عباس موسوی، سخنگوی وزارت‌خارجه درباره اقدامات ایران برای برداشتن گام چهارم کاهش تعهدات برجامی گفت: امیدواریم کار به مرحله چهارم نکشد و شاهد قدم و تحولات ویژه‌ای از سوی کشورهای باقی‌مانده در برجام باشیم وگرنه ایران آماده برداشتن گام چهارم است. این در حالی است که الیوت گانگ، رئیس هیات آمریکا در نشست منامه مدعی شده امریکا به فشارهای خود علیه ایران تا زمان تغییر رفتارهایش ادامه می‌دهد. همچنین محمد جواد ظریف در مصاحبه با شبکه «المسیره» یمن اعلام کرد: آماده سفر به عربستان با هدف حل اختلافات هستم، البته در صورتی که شرایط مناسب باشد. سردار مهدی ربانی، معاون ستاد کل نیرو‌های مسلح ایران نیز در صدر هیاتی عالی رتبه در نهمین اجلاس امنیتی «شیانگ شن» چین شرکت کرد.
در داخل نیز ، عبدالرضا رحمانی فضلی، رئيس ستاد هماهنگی اطلاع رسانی اقتصادی کشور در سی‌وهفتمین جلسه ستاد هماهنگی اطلاع رسانی اقتصادی کشور گفت: آیین‌نامه‌های FATF در دولت تصویب و ابلاغ شده است. پیش‌تر دولت و مجلس نسبت به تندشدن لحن گروه ويژه اقدام مالی درباره ایران انتقاد کرده بودند. مرتضی بانک، دبیر شورای عالی مناطق آزاد می‌گوید: حدود ۱۲۰ میلیارد دلار از مناطق آزاد و ویژه در ۶ سال عمر دولت‌های ۱۰ و ۱۱ صادرات داشتیم. در همین حال امید علی پارسا، رئیس سازمان امور مالیاتی می‌گویند: تمام کسانی که تا پایان مهرماه (امروز) مالیات خود را پرداخت کنند از جریمه آن کاملا معاف خواهند شد. این در حالی است که ۳۰ هزار میلیارد تومان کل اصل بدهی‌هایی است که وجود دارد و جرائم آن حدود ۶۰ هزار میلیارد تومان است. همچنین قوه قضائیه درحالی اعلام کرده از قانون ارتقای سلامت نظام اداری راضی است اما به گفته ابراهیم رییسی، رئیس این قوه از مجلس درخواست کرده زمان اجرای آن تمدید شود.
ب) صنایع: علی ربیعی، سخنگوی دولت از مشخص شدن شیوه واگذاری خودروسازی‌ها در ستاد اقتصادی دولت خبر داد. همچنین بیمه مرکزی در ابلاغیه‌ای جدید، شرکتهای بیمه را ملزم به انتخاب ۲ نفر عضو علی البدل علاوه بر پنج نفر اصلی هیات مدیره در مجمع و معرفی به نهاد ناظر برای احراز صلاحیت حرفه‌ای کرد.
وزیر اقتصاد با اشاره اینکه بانک مرکزی باید افرادی را که ارز حاصل از صادرات را بازنگردانده‌اند به قوه قضائیه معرفی کند، گفت: قرار شد یک رایزنی با کمک اتاق بازرگانی صورت گیرد تا ارزها بازگردانده و مشکل حل شود. به گفته فرهاد دژپسند همچنین ادغام بانک‌های نظامی با بانک سپه بر اساس توافقات صورت گرفته و بر اساس جدول زمان بندی انجام خواهد شد. وزیر اقتصاد همچنین درباره واگذاری شرکت ایران خودرو به بخش خصوصی، عنوان کرد: انشاالله این کار صورت خواهد گرفت. انجمن خودروسازان ایران در واکنش به سخنان رئیس کل بانک مرکزی واکنش داد و اقدام مقابله به مثل کرد.
در رویداد دیگری، بانک مرکزی پیشنهاد کرده برای تسهیلات‌دهی، نسبت مالکانه از ۲۵ درصد به ۱۵ درصد کاهش یافته و نیز اختیار تغییرات احتمالی آتی آن و سایر ضوابط مربوط به شورای پول و اعتبار تفویض شود.
ج) شرکت‌ها: امروز آخرین وضعیت مالی و عملیاتی سرمایه‌گذاری آوای نوین توسط مدیران اعلام می‌شود تا پانزدهمین شرکت جدید آماده عرضه اولیه ۲۵ درصدی سهام در چهارشنبه هفته جاری (فردا) شود. محمد شریعتمداری، وزیر تعاون، در خصوص مشکلات آذرآب گفت: بانک کشاورزی متعهد شد حقوق معوقه کارکنان آذرآب اراک را پرداخت کند. همچنین بختیاری، فرماندار اراک نیز تاکید کرده مسئولان استان مرکزی پیگیری مطالبات کارگران شرکت آذرآب هستند. «فاذر» ۴۵ میلیارد تومان پروژه در حال اجرا و ۳۵ هزار قرارداد دارد.
گروه صنعتی ایران خودرو با صدور اطلاعیه‌ای اعلام کرد: پس از ارسال دعوتنامه‌های محصول‌های پژو ۴۰۵ اس ال ایکس، پژو ۴۰۵ دوگانه سوز، پژو پارس اتوماتیک، پژو پارس دوگانه سوز، دنا پلاس، رانا و سمند ال ایکس EF7 و تکمیل باقی مانده وجوه توسط مشتریان، تعهدات این خودروها تا نیمه دوم آبان‌ماه به روز می‌شود.
