دیده‌بان بورس شنبه (۹ آذر ۹۸)

دنیای بورس: شاخص کل بورس اوراق بهادار تهران در هفته گذشته توانست از محدوده کم‌نوسان خود در کانال ۳۰۰-۳۱۰ هزار واحدی خارج شود. اما خروج از این کانال بیش از هرچیز تحت تاثیر حرکت پرقدرت سهام کوچک و متوسط بود. امری که علیرغم رشد قیمت بیش از ۶۰ درصد سهام بورسی طی هفته گذشته و ثبت رشدهای قابل قبول قیمتی در بسیاری از سهم‌ها و صنایع با سهم بازار کم، تاثیر بزرگی بر رشد شاخص کل نداشت. از طرفی رشد ارزش معاملات روزانه در کنار برتری خریداران حقیقی بر حقوقی در کلیت معاملات نشان از ورود نقدینگی تازه می‌دهد. نقدینگی‌ای که جریان محور هستند و بیش از هر چیز به دنبال سهام با پتانسیل‌های رشد در کوتاه‌مدت می‌گردد. خواه این سیگنال از دست به دست شدن بالای سهام باشد، خواه از تشکیل صف‌های خرید. در چنین شرایطی سهام با پتانسیل رشد سودآوری اگر در کانون توجه جریان نقدینگی نباشد از چشم بازار دور می‌ماند و حرکت‌های کند قیمتی را تجربه خواهد کرد.

به نظر می‌رسد طی روزهای آتی و با توجه به رشد‌های قیمتی در برخی صنایع بورسی، جریان نقدینگی صنایع جدید با محوریت رشد کمتر را نشانه بگیرد. البته همانطور که گفته شد احتمال ورود نقدینگی قدرتمند به سهام بزرگتر بورسی در چنین مقطعی کماکان دور از ذهن است مگر با تشکیل موج‌های قدرتمند از سوی سرمایه‌های بزرگ.

الگوی ریسک‌پذیر بازار سهام

همانطور که اشاره شد، ترغیب تدریجی معامله‌گران به ورود به سهام داغ‌تر و ثبت تحرکات قیمتی خاص، میل سرمایه‌گذاران را از سهامداری به سهام بازی تغییر می‌دهد که این امر در معاملات روزانه مشهود است. سهم‌هایی با حرکت‌های کند اگرچه شاید ریسک‌های کمی در قیمت‌های فعلی داشته باشند اما مورد توجه اهالی بازار نیستند. این امر می‌تواند در برخی موارد به دلیل سنگین بودن این سهم‌ها و عدم توانایی جریان‌های نقدینگی در به حرکت در آوردن آن‌ها مربوط باشد. علاوه بر این میل تدریجی سهامداران به خروج، فروشندگان بالقوه در قیمت‌های بالاتر را در این بخش از بازار سهام بیشتر می‌کند که می‌تواند عامل مضاعف بر سرکوب قیمت‌ها باشد. برآیند چنین عواملی در بلندمدت بازار را دسته‌بندی خواهد کرد که به یک عادت ذهنی منجر می‌شود. سیگنال‌های رشد سودآوری، محدوده‌های سودآوری برای سهام و مواردی از این دست در سهم‌های بنیادی با سخت‌گیری‌های زیاد در قیمت سهم منعکس می‌شود اما موارد مبهم با تاثیر سودآوری نامشخص، در چشم بازار خواهد بود. مانور تبلیغاتی در فضای مبهم افزایش می‌یابد و مسیر سرمایه‌های خرد را مشخص می‌کند. این موضوع تا زمانی ادامه خواهد داشت که حباب‌های شکل گرفته در برخی شرکت‌ها با واقعیت روبرو شود. آن زمان است که بازار یا مسیر سقوط را تجربه خواهد کرد یا جریان نقدینگی به سمت سهم‌های کم‌ریسک متمایل می‌شود. واقعیت این است که این روزها سرمایه‌گذاران بیش از هرچیز به بازدهی می‌اندیشند و آنچنان که بر مفهوم بازدهی توجه دارند، آن روی سکه (ریسک) را نگاه نمی‌کنند.

سایه‌بان ارزی

یکی از اتفاق‌های مهم در هفته گذشته، رشد بازار سهام بر مبنای انتظارات جهش در بازار ارز بود. خروج دلار و سکه از محدوده کم‌نوسان و باثبات در ماه‌های گذشته سیگنال‌هایی را به اهالی بورس و بازار سرمایه داد. چنین شرایطی را می‌توان به بلند شدن صدای سوت لوکوموتیو قطار تشبیه کرد و سرمایه‌گذاران را به سمت صنایعی هدایت خواهد کرد که شبیه واگن‌های متصل به این لوکوموتیو است. اما نکته‌ای که نباید از آن غافل شد این است که حضور بازارساز ارزی و پشت سر گذاشتن دوره‌های پرریسک قبلی با کمترین تاثیرگذاری بر نرخ ارز هنوز در حافظه اهالی بازار سهام وجود دارد. امری که واکنش‌های تعدیل شده‌ای را در پی داشته‌است و بسیاری از سرمایه‌های سرگردان را در دو راهی ورود یا عدم ورود قرار داده‌است. علاوه بر این، موضوع سیاست‌های دولت در خصوص ارز ۴۲۰۰ تومانی برای سال بعد، تاثیر بسزایی بر عملکرد شرکت‌ها و صنایع مربوطه می‌کند. امری که به نظر می‌رسد از محاسبات بسیاری از فعالان بازار حذف شده‌است و زمانی به محاورات روزانه بورسی‌ها وارد خواهد شد که اصلاح قیمتی در پیش باشد.

سقوط نفت در روز پایانی هفته

در حالی‌که هفته پایانی نوامبر برای بازارهای کالایی در دنیا هفته کم‌نوسانی به شمار می‌آمد و شاهد تغییرات کم‌دامنه قیمت‌ها در کامودیتی‌ها بودیم، قیمت جهانی نفت در روز جمعه با سقوط بیش از ۴ درصدی مواجه شد. نفت برنت که از ابتدای هفته تا روز جمعه رشد ۰٫۱ درصدی را به ثبت رسانده بود، روز گذشته و در عرض ۴ ساعت بیش از ۴ درصد ریزش داشت و به محدوده قیمتی ۶۰٫۵ دلار رسید. نفت WTI نیز در بازه سه ساعته سقوط بیش از ۴٫۵ درصدی را تجربه کرد و در سطح قیمتی ۵۵٫۵ دلار را به سمت پایین شکست. این اتفاق در حالی رخ داد که بازارهای کالایی دیگر در فلزات اساسی به تعطیلات آخر هفته رفته‌اند. دونالد ترامپ در آخرین سخنرانی‌های خود تاکید کرده بود که اگر مذاکرات تجاری با چین به سطح مطلوب نرسد، اعمال مازاد تعرفه‌های ۱۰ درصدی (از ۱۵ درصد به ۲۵ درصد) بر واردات محصولات چینی در تاریخ ۱۵ دسامبر طبق قرار قبلی در دستور کار خواهد بود. امری که می‌تواند آتش زیر خاکستر را دوباره شعله‌ور کند. کارشناسان بر این باورند که عدم بروز علائم توافق در سکوت رسانه‌ای باعث ترس تدریجی سرمایه‌گذاران از وقوع چنین امری خواهد شد که می‌تواند بازارهای کالایی را تحت تاثیر منفی قرار دهد. باید دید واکنش فلزات اساسی در روز بازگشایی دوشنبه چه خواهد بود.