شاخص کل بورس اوراق بهادار روز گذشته با اصلاح پرقدرت ۶۴۴۰ واحدی به عدد ۳۱۴ هزار و ۴۶۹ واحد رسید. میل دسته جمعی به فروش سهام در صنایع مختلف تحت تاثیر جو منفی سهامی که از آن به عنوان لیدر بورس یاد می‌شود، اتفاقی‌ست که این روزها بیش از پیش به چشم می‌خورد. نکته‌ای که شدت بلاتکلیفی معاملات روزانه و وابستگی هرچه بیشتر سرمایه‌گذاران به نشانه شناسی تغییر روند را افزایش داده‌است. رویکردی اتفاقی که اگر متغیرهای اساسی در آن وارد نشود، با خطای بسیار زیادی همراه است.
دنیای بورس: معاملات روز گذشته بازار سهام تحت تاثیر واکنش معکوس سهام بزرگ بانکی و خودرویی در گوشه رینگ عرضه‌ها تحت فشار قرار گرفت و رفته رفته شاهد تشکسل صف‌های فروش گسترده در کلیت بازار بودیم. اگرچه ارزش صف‌های فروش تشکیل شده در هر نماد چندان به چشم نمی‌آمد اما توزیع گسترده این صف‌های فروش در سهم‌های مختلف از گروه‌های مختلف یک اتفاق جالب توجه بود که نشان می‌دهد موج اولیه ترس در میان اهالی بازار به این شکل با واکنش سریع در جبهه فروش نمایان شده‌است. موضوعی که با کند شدن تدریجی جریان معاملات روزانه همراه بوده و ارزش معاملات خرد بورس را تحت تاثیر قرار داده‌است. ارزش معاملات خرد روزانه بورس که به مدت یک هفته کاری بالای ۲ هزار میلیارد تومان به ثبت رسیده بود و در روزهای خاصی رکوردهای تاریخی بالای ۳ هزار میلیارد تومان در روز را نیز به ثبت رساند، طی دو روز اخیر به محدوده ۱۸۰۰ میلیارد تومانی رسیده‌است. روز گذشته این اتفاق با تغییر مالکیت ۲۲۸ میلیارد تومانی از سهامداران حقیقی به حقوقی همراه بود. از آنجایی که در ۱۳ روز کاری قبل به طور متناوب شاهد تغییر مالکیت به نفع سهامداران حقیقی بوده‌ایم و کفه ترازوی خرید حقیقی‌ها همواره سنگینی کرده‌است، این نوع واکنش سهامداران حقیقی و در عین حال کاهش ارزش معاملات به طور همزمان نشان از گارد بسته سرمایه‌گذاران خرد در مواجهه با عدم رشد سریع بازار می‌دهد. ذکر یک نکته آماری در این خصوص جالب توجه است.
تغییر جریان‌های پرهزینه
۲۷ شهریور آخرین روزی بود که بازار سهام تحت تاثیر عرضه‌های قدرتمند سهامداران حقیقی و در واکنش به ابرکانال ۳۰۰ هزار واحدی، خالص تغییر مالکیت حقیقی به حقوقی را تجربه کرد. در آن روز شاخص کل بیش از ۷۹۰۰ واحد (۲٫۶ درصد) ریزش داشت که منجر به منفی شدن روند هفتگی شاخص کل علیرغم ثبت سه روز مثبت معاملاتی شد. از آن روز به بعد به طور متوالی خالص تغییر مالکیت روزانه بورسی به نفع سرمایه‌گذاران حقیقی بوده‌است و در این مدت ۱۳ روزه، شاهد تغییر مالکیت ۲۴۷۸ میلیارد تومانی از سهامداران حقوقی به سهامداران حقیقی بوده‌ایم. عدد بزرگی که نشان از شدت ورود نقدینگی به بورس طی این مدت کوتاه می‌دهد موضوعی که با قدرت توانست علاوه بر تغییر مسیر حرکت شاخص کل از محدوده ۲۹۴ هزار واحدی، این نماگر اصلی بازار را به بالای ۳۲۰ هزار واحد برساند. (رشد بیش از ۹ درصدی شاخص کل در ۱۳ روز کاری) بنابراین اصلاح هرچند پرقدرت شاخص کل و تعدیل نسبی قیمت‌ها برای خروج فروشندگان قدیمی و ورود سرمایه‌های جدید با چشم‌اندازهای متفاوت یک امر زاینده در بازار سهام است. هرچند زمان ورود بیش از آنکه تحت تاثیر عوامل بنیادی و محدوده‌های ارزندگی سهام باشد، بیشتر تحت تاثیر علائم تغییر جریان معاملات بازار است و شناسایی تغییر روند مستعد خطای زیادی است.
در انتظار تقویت تقاضا
تشکیل موج‌های فروش و عرضه‌های گسترده اگر با واکنش پرقدرت تقاضا در روزهای آتی همراه شود، به تغییر پرشتاب روند در کوتاه‌مدت منجر می‌شود و بازار را در مسیر صعودی قرار می‌دهد. از طرفی اگر جریان عرضه با تقویت دلهره‌آور صف‌های فروش همراه شود و اصلاح قیمت‌ها در چنین وضعیتی ادامه یابد، ضمن برهم خوردن تعادل نسبی شکل گرفته بین عرضه و تقاضا شاهد کاهش روزافزون ارزش معاملات روزانه خواهیم بود که سیگنال جالبی به سرمایه‌گذاران نخواهد داد. هرچند در چنین وضعیتی قرار گرفتن قیمت برخی سهم‌ها در محدوده‌های بسیار جذاب می‌تواند برای تشکیل یک سرمایه با افق میان‌مدت یک گزینه ایده‌آل بشمار بیاید. امری که در بازارهای صعودی امکان دستیابی به آن بسیار کم و نادر است. البته ذکر این نکته ضروری‌ست که بدانیم سطح فعلی ارزش معاملات روزانه (محدوده بالای ۱۸۰۰ میلیارد تومان) هنوز خبر از گردش بالای جریان معاملاتی می‌دهد و اگر تنها دو هفته به عقب بازگردیم، ارزش معاملات کمتر از ۱۵۰۰ میلیارد تومان را شاهد خواهیم بود و از این حیث هنوز نشانه منفی معناداری در آمار روزانه دیده نمی‌شود.
عرضه اولیه یک میلیون نفری؟
امروز شاهد عرضه اولیه سهام شرکت تولیدی فولاد سپید فراب کویر در بورس خواهیم بود. قرار است ۱۰ درصد از این شرکت تولیدی که به شکل خصوصی اداره می‌شود و مالکیت آن در دست ۳ شخص حقیقی‌ست، در دامنه قیمت ۶۰۰ تا ۶۲۵ تومان به ازای هر سهم عرضه شود. عرضه ۲۴۰ میلیون سهمی این نماد در روز جاری با فرض معامله در سقف دامنه قیمت مطرح شده، نیازمند نقدینگی ۱۵۰ میلیارد تومانی‌ست که نمی‌تواند برای بازار با مختصات فعلی رقم خاصی به حساب بیاید. از آنجایی که سقف خرید هر کد بورسی ۶۰۰ سهم درنظر گرفته شده‌است، سقف نقدینگی مورد نیاز برای سفارش‌گذاری با احتساب کارمزد خرید، ۳۷۶ هزار و ۷۴۰ تومان است. با توجه به روند رو به رشد مشارکت عموم مردم در عرضه‌های اولیه، به نظر می‌رسد امروز شاهد نزدیک شدن این مشارکت به مرز یک میلیون نفر یاشیم. در صورتی که یک میلیون کد در این عرضه اولیه شرکت کنند، سهم هر کد ۲۴۰ سهم خواهد شد که رقمی در حدود ۱۵۰ هزار تومان برای هر کد خواهد بود.
- رویدادهای خبری از نگاه «دنیای بورس»
الف) کلان: فارین‌پالیسی اعلام کرد: ترکیه در ۲۴ ساعت آینده عملیات خود را در شمال سوریه آغاز می‌کند. این در حالی است که تصمیم امریکا برای خروج نیروهایش از مرز شمالی سوریه با ترکیه راه را برای آنکارا برای آغاز عملیات نظامی سنگین علیه کردهای سوریه هموار کرده است. وزارت‌خارجه ایران نیز دیروز ضمن نامشروع خواندن حضور امریکایی‌ها در سوریه، خروج آن‌ها را اقدامی توصیف کرد که «باید بسیار زودتر از این اتفاق می‌افتاد.» با این همه دستگاه دیپلماسی نسبت به ورود نیروهای نظامی ترکیه به شمال سوریه هشدار داد. در دیگر رویدادها نیز محمدجواد ظریف، وزیر امور خارجه ایران در واکنش به درخواست محمدبن‌سلمان ولیعهد سعودی از عراق و پاکستان برای برای میانجی‌گری با ایران، گفت: وزارت امور خارجه همواره آماده همکاری با همسایگان خود برای امنیت منطقه است، این موضع را به طور رسمی نیز اعلام کردیم.
در رویدادهای کلان داخلی نیز اسحاق جهانگیری، معاون اول رئیس جمهور ر مراسم روز جهانی استاندارد با تاکید بر عبور مردم ایران از دوران سخت وعده داد: رشد اقتصادی مثبت و نرخ تورم کنترل می‌شود و بورس نیز از رشد مناسبی برخوردار است.
ب) صنایع: بیژن زنگنه، وزیر نفت در پنجمین کنگره راهبردی و نمایشگاه نفت نیرو تاکید کرد: احتمال سهمیه‌بندی سوخت، افزایش قیمت بنزین در لایحه بودجه سال آینده و هر چیزی در این حوزه ممکن است.
محمدرضا شانه‌ساز، رئیس سازمان غذا و دارو نیز معتقد است وزارت بهداشت با حذف ارز دولتی (دلار ۴۲۰۰ تومانی) دارو در صورتی که مابه التفاوت آن به حمایت بیمه ای از داروی بیماران قرار بگیرند، موافق است.
ج) شرکت‌ها: امروز با عرضه اولیه ۱۰ درصد سهام شرکت فولاد سپید فراب کویر، سیزدهمین شرکت جدید هم وارد بازار می‌شود. همچنین روز گذشته اعلام شد که داروسازی سبحان انکولوژی و شهد ایران قصد دارند برنامه افزایش سرمایه خود را از دو مسیر متفاوت پی بگیرند.
در همین حال رئیس سازمان ملی استاندارد از حذف خودروهایی که نتوانسته‌اند استانداردهای لازم را کسب کنند، خبر داد. به گفته نیره پیروزبخت در روزهای آینده شورای عالی استاندارد تشکیل جلسه می‌دهد و اگر در این جلسه مشخص شود خودرویی ( با تاکید پراید و پژو ۴۰۵) نتوانسته شرایط لازم را برای تایید استاندارد به دست بیاورد، ما توقف تولید آن را اعلام خواهیم کرد. در این میان البته طرح فروش اعتباری سه محصول پرطرفدار ایران خودرو امروز از ساعت ۱۱ صبح با موعد تحویل ۳۰ روزه آغاز می‌شود.
