بورس تهران روز گذشته با تاثیرپذیری از رشد قیمت نمادهای بزرگ از صنایع کالایی، رشد ۱ درصدی شاخص کل را تجربه کرد. این اتفاق هرچند با تاثیرپذیری از ریزش قیمت بانکی‌ها اندکی با چاشنی ترس منجر به عقب‌نشینی خریداران شد اما نشانه‌هایی از شروع روزهای خوب داشت. موضوعی که با همراهی نمادهای بانکی می‌تواند جسارت سرمایه‌گذاران را نیز بیشتر کند.
دنیای بورس: روز گذشته شاخص کل بورس تهران با ثبت رشد ۱۶۴۳ واحدی، پس از گذشت ۱۷ روز کاری بار دیگر به مرز ۱۶۴ هزار واحدی رسید اما این‌بار در مسیر صعودی. موج شکل گرفته در روند شاخص کل با توجه به ملاحظات ریسک‌گریزی سرمایه‌گذاران، کاملا منطقی و محافظه کارانه است.
بازیگران تجدید ارزیابی
در شرایطی که محاسبات محافظه‌کارانه سودآوری، معاملات را در برخی صنایع بورسی کاملا محتاطانه کرده‌است، شاهد تحرکات شدید قیمتی در برخی نمادهای خاص با محوریت تجدید ارزیابی دارایی‌‌ها هستیم. موضوعی که برای اهالی بورسی آن هم پس از پشت سر گذاشتن یک موج قدرتمند رشد نرخ دلار، کاملا آشناست.
در این وضعیت، به علت ایجاد بهانه‌هایی برای رشد و کارگردان بودن گروهی خاص از سرمایه‌گذاران؛ معامله‌گران خرد در حالی که از فرصت بوجود آمده برای افزایش دارایی خود استفاده می‌کنند، باید مراقب تبعات طمع روزافزون نیز باشند. این توصیه خصوصا در مورد سهام شرکت‌هایی که در حالت عادی، شناوری بالایی ندارند کاربرد بیشتری دارد.
لیدرگرایی یا اثر عدم توازن
هرچند قیمت نمادهای بزرگ در گروه‌هایی چون شیمیایی‌ها، فلزات اساسی، پالایشی و شرکت‌های چندرشته صنعتی (شرکت‌های سرمایه‌گذاری بزرگ بورسی) روز گدشته عنان شاخص کل را به طور کامل در دست گرفته بودند اما کماکان بانکی‌ها کانون توجهات سرمایه‌گذاران هستند. این موضوع نه تنها در قرارگیری نمادهای بانکی در سرلیست نمادهای پربیننده بلکه در سهم‌بری اصلی حجم و ارزش معاملات روزانه در گروه بانکی نیز خود را نشان می‌داد. علت این موضوع نیز بسیار ملموس و قابل درک است. حجم بالایی از سرمایه‌های سرگردان و بعضا مشتاق برای کسب بازدهی‌های کوتاه‌مدت، طی چند روز اخیر از دریچه نمادهای گروه بانکی به بازار سهام تزریق شده و حال و هوای بازار سهام را عوض کرده‌است. رخوت حاکم بر جریان معاملات بورس در روزهای نه چندان دور، میل چندانی به تغییر نشان نمی‌داد. اما این روزها سرمایه‌گذاران با انتظار خروج سهام گروه بانکی از شرایط وخیم گذشته با تکیه بر اثرات تورمی منعکس شده در سمت راست ترازنامه، رنگ و بوی تازه‌ای به معاملات گروه بانکی داده‌اند.
روند قیمتی سهام گروه بانکی طی چند روز گذشته نشان داده‌است که می‌تواند مستقل از سایر صنایع حرکت کند اما کلیت بازار سهام تحت تاثیر گروه بانک‌ها قرار دارد. این مهم روز گذشته با عقب‌نشینی خریداران در نماد کالایی تحت تاثیر ریزش قیمت بانکی‌ها خود را نشان داد. وقوع این پدیده در حال حاضر منطق خاصی را دنبال نمی‌کند و بیشتر ناشی از سایه گروه بانک بر معاملات روزانه است. به بیان دیگر باز هم شاهد تکرار داستان لیدرگرایی در تصمیم‌گیری تالارنشینان حافظ هستیم و تطبیق نسبی معامله‌گران با شرایط جدید مستلزم گذشت زمان است که خود را در توزیع متناسب‌تر جریان نقدینگی در بورس نشان خواهد داد.
ابرهای تیره کنار می‌روند؟
کمتر از دو ماه دیگر تا پایان مهلت تعیین شده از سوی آمریکا برای اعمال دور جدید تعرفه‌ها علیه چین باقی مانده است. در مدتی که از شروع جنگ تجاری می‌گذرد، آمریکا و چین بیش از پیش متوجه وابستگی اقتصاد خود به یکدیگر شده‌اند. براساس آمارهای منتشر شده، پس از شروع جنگ تجاری و زودتر از آنچه انتظار می‌رفت، شاخص‌های کلان اقتصادی آلارم‌های خطر را به صدا در آوردند. براساس گزارش بلومبرگ، آسیب‌های ناشی از جنگ تجاری ترامپ با چین خیلی گسترده‌تر و سریع‌تر از انتظارات پیش رفته است. کارخانه‌های چین و ایالات متحده هر دو کاهش تقاضا را شاهد هستند. کشاورزان امریکایی متحمل آسیب شدیدی شده‌اند. کاهش تقاضای چینی برای «آیفون» تنها در یک روز نزدیک به ۷۵ میلیارد دلار به شرکت «اَپِل» ضرر زد. کاهش سرعت رشد، بانک مرکزی چین را وادار به تسهیل سیاست‌گذاری‌ها کرده و به‌رغم گزارش مثبت اخیر بازار کار امریکا، فدرال رزرو برای پیشبرد برنامه خود برای عادی‌سازی نرخ بهره دچار تردید شده است. نزاع تجاری ایالات متحده و چین عمیقا در این آشفتگی نقش داشته است. دو طرف مذاکرات را در حالی آغاز کرده‌اند که از لزوم دستیابی به توافق آگاهند و می‌دانند بایستی به طرف مقابل برای مصالحه کمک کنند، حتی اگر توافق حاصل شده ایده‌آل نباشد.
بنابراین علیرغم شکاف میان خواسته‌ها و زورآزمایی غول‌های اقتصادی دنیا در هیمن راستا، در هم تنیده شدن منافع؛ میل دستیابی به یک آتش‌بس در آینده نزدیک را بسیار محتمل‌تر از گزینه تداوم یا تشدید اختلافات کرده‌است.
برنت در آستانه ۶۰ دلار
روند رو به بهبود قیمت جهانی نفت با فروکش کردن آشفتگی عرضه و تقاضا ادامه دارد. قیمت نفت برنت امروز و در ادامه حرکت صعودی خود به مرز ۶۰ دلار بسیار نزدیک شده‌است. این اتفاق در حالی رخ می‌دهد که تا همین چند هفته گذشته قیمت نفت برنت در بازارهای جهانی به زیر مرز روانی ۵۰ دلار نیز سقوط کرده بود و تنها در عرض دو هفته رشد ۲۰ درصدی را تجربه کرده‌است. بوی بهبود از اوضاع جنگ تجاری به دلیل انتظار برای تقویت تقاضا از سوی هر دو کشور درگیر و عدم ورود به رکود فراگیر اقتصاد جهانی، کاهش عرضه اوپک (علی‌الخصوص عربستان) و کاهش شاخص دلار را می‌توان از مهمترین دلایل بازگشت قیمت جهانی نفت برشمرد. مواردی که تا همین ۲ هفته پیش کاملا شرایط معکوسی را تجربه می‌کردند.
رویدادهای داخلی از نگاه «دنیای بورس»
الف) کلان: مایا کوچیانچیک؛ سخنگوی مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا روز دوشنبه در یک کنفرانس خبری در بروکسل گفت: روند ایجاد سازوکار مالی ویژه با ایران برای دور زدن تحریم‌های آمریکا ادامه دارد. به گفته وی در حقیقت این کاری است که توسط کشورهای عضو (اتحادیه اروپا) در حال انجام است. طبق اطلاعاتی که داریم این روند ادامه دارد و به خوبی در حال پیشرفت است. کوچیانچیک گفت: این سازوکار به زودی راه‌اندازی خواهد شد. ما بر این باوریم که این سازوکار در هفته‌های آینده برای انجام تجارت مشروع با ایران عملیاتی می‌شود.
در این میان با گمانه‌زنی‌ها بر سر بازار متشکل معاملات ارزی، شورای پول و اعتبار در جلسه عصر سه شنبه ۱۸ دی‌ماه «مقررات مربوط به بازار متشکل معاملات ارزی» را به تصویب رساند.
همچنین در حالی که با تصمیم وزیر اقتصاد و رای اعضا شورای عالی بورس، پرونده شایعه تغییر رئیس سازمان بورس بسته شد و شاپور محمدی برای ۳۰ ماه دیگر و تا سال ۱۴۰۰ همچنان عهده دار مسئولیت نهاد ناظر بازار سرمایه ایران ماند، دو پیشنهاد برای افزایش مشارکت مردم در بورس به وزارت اقتصاد ارایه شده که در صورت استقبال مردم به همگان صندوق‌های قابل معامله تعلق می گیرد. حسن امیری؛ معاون نظارت بر بورس‌‌ها و ناشران سازمان بورس و اوراق بهادار نیز البته به دو اقدام مهم در دستور کار سازمان اشاره کرد و گفت: اکنون در حال بازنگری دستورالعمل نحوه پذیرش، افشا و معاملات بازار پایه هستیم و بازنگری کاملی در این رابطه صورت گرفته و این دستورالعمل نهایی شده و در انتظار تصویب هیات مدیره است.
دولت در لایحه بودجه سال ۹۸، انتشار ۸۹ هزار میلیارد تومان انواع اوراق مالی اسلامی را در دستور کار قرار داد که از این میزان، ۷۲ هزار و ۵۰۰ میلیارد تومان مربوط به تسویه بدهی‌ها، اجرای طرح‌ها و پروژه‌ها و ۳ میلیارد دلار مربوط به اوراق ارزی مالی اسلامی در نظر گرفته شده است. در این لایحه، دولت در جداول پیش‌بینی واگذاری و تملک دارایی‌های مالی در سال ۹۸ منابع حاصل از فروش و واگذاری انواع اوراق مالی اسلامی را با افزایش حدود ۱۴ درصدی نسبت به سال قبل برآورد کرده است.
ب) صنایع: در شرایطی که قطعه‌سازان می‌گویند دولت قصد دارد حدود ۱۲ هزار میلیارد تومان نقدینگی در اختیار زنجیره خودروسازی کشور قرار دهد، نه جزئیات و شیوه پرداخت این مبلغ مشخص است و نه محل تامین آن. پیش‌تر آرش محبی‌نژاد عضو هیات مدیره انجمن قطعه‌سازان ایران گفته بود: تداوم روند فعلی در صنعت قطعه‌سازی ممکن است توقف تولید قطعات خودرو را تا پایان سال را به دنبال داشته باشد.
در همین حال بانک مرکزی در واکنش به توقف صدور مجوز ترخیص کالا از گمرک برای فولادسازان بزرگ اعلام کرد: صادر کنندگان کانی‌های فلزی در برابر صدور ۳ میلیارد یورو کالا، تنها اقدام به بازگشت ۸۳۹ میلیون یورو ارز کرده‌اند. همچنین محمدرضا پورابراهیمی؛ رئیس کمیسیون اقتصادی مجلس درباره نصب صندوق‌های فروش می‌گوید: برای اجرای این کار منتظر تایید شورای نگهبان است.
ج) شرکت‌ها: در حالی که برخی گزارش‌ها حکایت از این دارد دولت هند با تاسیس شعبه بانک پاسارگاد در بمبی موافقت کرده است که وزیر امور خارجه ایران از بررسی همکاری بانک ایرانی حاضر در بورس با بانک هندی در دیدار خود با وزیر حمل‌ونقل آن کشور خبر داد.
در بخش خودرویی، براساس آمارهای منتشر شده توسط وزارت صنعت، معدن و تجارت تولید انواع اتوبوس و کامیون در سه شرکت بورسی ایران خودرو دیزل، سایپا دیزل و گروه بهمن در ۹ماهی که از سال‌جاری گذشته نزولی بوده است. در همین حال محمد زارع پور اشکذری؛ مدیرعامل زامیاد در حاشیه سومین نمایشگاه بین المللی خودرو از برنامه احتمالی خروج نیسان آبی از خط تولید این شرکت خبر داد. همچنین زیرمجموعه ایران خودرو در تولید بیش از پنج هزار قطعه برای پنج محصول پژو ۴۰۵، دنا، دنا پلاس، پژو ۲۰۶ و ۲۰۷، سمند و رانا به خودکفایی رسیده اما بر مبنای ادعای منصور منصوری بیرجندی؛ معاون ساپکو برنامه‌ریزی شده در ساخت ۱۱۰۰ قطعه اصلی از دیگران کمک بگیرند.
همچنین در بخش بانک‌ها و موسسه‌های اعتباری، معاون نظارت مالی و خزانه‌داری کل کشور، فهرست بانک‌های مجاز مشمول تسویه بدهی از طریق صدور اوراق تسویه خزانه نوع دوم را اعلام کرد. بر این اساس، معاونت نظارت مالی و خزانه داری کل کشور، در این نامه از اتمام ظرفیت بانک‌های ملی ایران، ملت، بانک شهر، دی، تجارت، رفاه کارگران، پست بانک، پاسارگاد، صادرات ایران، توسعه تعاون و موسسه مالی و اعتباری کوثر خبر داده است. در این ابلاغیه آمده است: با توجه به اتمام ظرفیت بانک های مذکور، در اجرای آیین نامه اجرایی بند (و) تبصره ۵ قانون بودجه سال ۱۳۹۷ کل کشور و با توجه به نامه بانک مرکزی در خصوص افزایش سقف مجاز تسویه بدهی بانک‌ها و موسسه‌های اعتباری غیربانکی به بانک مرکزی تا پایان سال ۱۳۹۵ از طریق صدور اوراق تسویه خزانه نوع دوم، فهرست بانک‌های مجاز مشمول عبارت از بانک سپه، کشاورزی، مسکن، صنعت و معدن، توسعه صادرات، قوامین، خاورمیانه، انصار، آینده، گردشگری، پارسیان، ایران زمین، سرمایه، سینا، بانک قرض الحسنه رسالت و موسسه اعتباری ملل اعلام و اصلاح شده است.
در خبر دیگری اعلام شد با برگزاری معارفه شرکت کشت و صنعت و دامپروری و مرغداری دشت خرم‌دره شمارش معکوس برای عرضه اولیه سهام این شرکت آغاز شد. همچنین مخابرات ایران با برگزاری مزایده برای فروش ۱۲۲ ملک در ۱۱ استان، اعلام کرد: درآمد فروش املاک مازاد صرفا برای توسعه شبکه مخابراتی هزینه خواهد شد.
