شاخص کل بورس هفته جاری را با جهش بیش از ۴ هزار واحدی آغاز کرد و در فاصله ۵۴۰۰ واحدی از مرز حساس ۳۰۰ هزار قرار گرفت. علاوه بر قرارگیری در آستانه این مرز روانی، انطباق تعطیلی دو روزه با آغاز به کار بازارهای جهانی، حساسیت دادوستدهای بورسی را دوچندان می‌کند. به علاوه ریسک اخبار سیاسی نیز در جایگاه خود قابل‌ملاحظه است. در عین حال وضعیت معاملات روز چهارشنبه نیز چندان متفاوت از امروز نیست. به این ترتیب بورس تهران چه از لحاظ زمانی و چه از لحاظ موقعیت شاخص در مرحله‌ای حساس قرار دارد.
دنیای بورس: بورس تهران روز گذشته را با رشد ۱٫۵ درصدی شاخص کل پشت سر گذاشت و بازدهی این نماگر طی مدت سپری‌شده از شهریور ماه به ۱۱ درصد رسید. روز گذشته بر علاوه گروه‌های کوچک بازار، نمادهای بزرگ فلزی و پالایشی نیز مسیر صعود پرشتاب را در پیش گرفتند و این مساله به قوت بازگشت روند قیمت‌ها در بازار جهانی ممکن شد. اکنون که شاخص کل توانسته بسیاری از مقاومت‌های تکنیکالی مطرح خود را پشت سر بگذارد روند دادوستدها در برخورد با مرز ۳۰۰ هزار واحدی جذاب به نظر می‌رسد.
شاخص کل مرز ۳۰۰ هزاری را رد می‌کند؟
در معاملات اولین روز هفته و همچنین ۲ روز پایانی هفته ۳ عامل کاملا اثرگذار را می‌توان شناسایی کرد:
۱) جریان پرقدرت نقدینگی
۲) انتظار برای کاهش تنش‌های سیاسی از راه مذاکره
۳) صعود قیمت کالاهای پایه در بازارهای جهانی
عرض اندام نقدینگی
طی ۲ روز پایانی هفته اگر چه ارزش معاملات نسبت به روزهای آغازین هفته کمتر بود با این حال وزنه سنگین تغییر مالکیت‌ها به سمت سهامداران حقیقی شاهدی بر جذابیت سهام برای معامله‌گران خرد بود. این روند روز گذشته نیز دنبال شد و در حالی که ارزش معاملات خرد بورسی به ۱۴۹۲ میلیارد تومان رسید خالص تغییر مالکیت‌ها به سمت سهامداران حقیقی و به ارزش ۱۲۲ میلیارد تومان بود.
این حجم از ورود نقدینگی اجازه اصلاح شدید قیمت‌ها را نداده است؛ حتی در گروه‌هایی که صعود قیمت سهام در آن‌ها کاملا بحث‌برانگیز شده و در ارزندگی سهام جای بحث فراوان است. تا جایی که روند نزولی و فراگیر سهام طی هفته‌های اخیر بیش از یک روز دوام نیاورده است و خریداران بار دیگر به قدرتنمایی پرداخته‌اند.
تداوم چنین جریانی می‌تواند همچنان در گروه‌هایی که بهانه‌هایی برای رشد دارند رشد قیمت‌ها را رقم بزند. در این بین اگر دو عامل دیگر روی خوش نشان بدهند این نقدینگی با هدف‌گیری دقیق‌تری به دنبال سهام خواهد رفت. قرارگیری گروه‌های کالایی در صدر ارزش معاملات روزهای اخیر نشانه‌هایی از این تقاضای هدفمند است.
هزارتوی سیاست؛ گذر بی‌تفاوت سهام
انتهای هفته گذشته قرار بود نتیجه نهایی رایزنی‌های دیپلماتیک ایران و فرانسه عمومی شود. محور این مذاکرات بر تخصیص خط اعتباری ۱۵ میلیارد دلاری به ایران (با حق برداشت) و در عوض بازگشت ایران به تعهدات کامل برجامی قرار داشت. فرانسه عملی شدن این راهکار را به توافق ایالات متحده منوط کرد و ایران اعلام کرد که در صورت عدم حصول نتیجه گام سوم کاهش تعهدات را در آخر هفته برخواهد داشت.
با اعلام مخالفت امریکا با لغو هر گونه تحریم، ایران از روز جمعه عملا گام سوم را برداشت. با این حال به نظر می‌رسد گام سوم در قیاس با دو گام نخست چندان حساسیت بر‌انگیز نیست. پژوهش و توسعه‌ای‌هایی در رابطه با غنی‌سازی که ایران ضمن برجام پذیرفته بود از انجام آن‌ها چشم‌پوشی کند بار دیگر به جریان افتاد. با این حال مقامات کشور اعلام کرده‌اند که زمینه را برای نظارت کامل آژانس بین‌المللی انرژی اتمی فراهم می‌کند و از شفافیت پرهیز نخواهد کرد. در مقابل افزایش سطح غنی‌سازی و همچنین گذر از میزان تعیین‌شده به نظر می‌رسد گام سوم چندان چالش‌برانگیز نبوده است. تا جایی که بازار ارز نیز این مساله را به عنوان یک ریسک اساسی لحاظ نکرد.
در عین حال اخبار متعددی از آمادگی ترامپ با رئیس‌جمهوری در حاشیه نشست سازمان ملل به گوش می‌رسد. تا کنون ایران پاسخی به این پیشنهاد امریکا نداده است. با این وجود رفتارشناسی طرفین سبب می‌شود تا احتمال وقوع چنین رخدادی به شدت کم ارزیابی شود. در غیر این صورت به نظر می‌رسد باید در انتظار تحولات شدید در چهره سیاست و اقتصاد کشور بود. با این حال تاکید می‌شود چنین فرضی بیش از حد خوشبینانه به نظر می‌رسد.
بازارهای آشفته جهانی
کالاهای پایه مصرفی آخر هفته گذشته را در روندی معکوس و غیرمنتظره سپری کردند. در حالی که نفت و فلزات رنگی تا سطوح نگران‌کننده‌ای افت قیمت را تجربه می‌کردند سیل اخبار سیاسی به کمک بازارهای جهانی آمد و آخر هفته دلچسب را در این بازارها رقم زد.
در رابطه با تحولات هفته گذشته بازارهای جهانی بخوانید: پایان دلچسب بازارهای جهانی
رشد قیمت کامودیتی‌ها به سرعت در معاملات شنبه بورس تهران بروز یافت. صف‌های پرتعداد خرید در نمایندگان گروه «روی» و رشد پرشتاب «فملی»، صف‌های خرید نمادهای پالایشی (در پی سطوح مطلوب کرک‌اسپرد محصولات) نشان‌دهنده این موضوع است که بزرگان کالایی برای جهش قیمتی منتظر چراغ سبز بازارهای جهانی هستند.
با این وجود برخی تحلیلگران معتقدند معکوس شدن روند قیمت کالاهای پایه بیش از آن‌که از کم‌رنگ شدن خطر رکود جهانی خبر دهد به بیش‌واکنشی بازارها در دوران پیشا-رکود شبیه است. رشد همزمان بازارهای سهام، طلا، شاخص دلار در شرایطی که داده‌های اقتصادی نشان از وجود ضعف ملموس دارد نشان می‌دهد جریان پول به جای تولید، بازارهای مالی را نشانه گرفته است و به خصوص پراکندگی در این هدف‌گیری و تعارض این اهداف خود می‌تواند نشانه‌ای از آشفتگی بازارها باشد. در این شرایط بعید نیست که به صورت مقطعی شاهد خاموش شدن زنگ‌های هشدار باشیم؛ اما برای داشتن تکیه‌گاه محکم به قطعیت‌های بیشتری نیاز است. کاهش تنش‌های سیاسی در هنگ‌کنگ و افت احتمال وقوع برگزیت سخت تا حدودی می‌تواند به رشد آمارهای اقتصادی کمک کند. با این حال هنوز روند مذاکرات تجاری چین و آمریکا برگ اصلی و تعیین‌کننده روند آتی بازارهاست.
روز دوشنبه داده‌های مرتبط با واردات و صادرات چین و همچنین آمار مربوط به تولیدات بریتانیا منتشر می‌شود. این داده‌ها می‌تواند آغاز بازارها را در هفته جاری تحت‌الشعاع قرار دهد. نکته مهم این جاست که این داده‌های اقتصادی و همچنین دیگر اخبار سیاسی می‌تواند چرخش دوباره قیمت‌ها به محور نزولی را رقم بزند و یا تداوم روند صعودی اخیر را در پی داشته باشد.
بنابراین آن‌چه اهمیت دارد پرهیز از هیجان‌زدگی چه در سمت عرضه و چه در سمت تقاضاست. به شرط آن که بازارهای جهانی چهره سبزپوش خود را حفظ کنند بعید نیست که شاخص کل بتواند مرز ۳۰۰ هزار واحدی را بدون مشکل چندانی پشت سر بگذارد. در غیر این صورت باید بار دیگر چشم به دروازه ورود نقدینگی بست.
- رویدادهای خبری از نگاه «دنیای بورس»
الف) کلان: کرنل فروتا، سرپرست آژانس انرژی اتمی قرار است امروز با مقامات ارشد کشورمان گفت‌‌و‌گو کند. مطابق مفاد برجام، آژانس بین‌المللی انرژی اتمی با نظارت بر فعالیت‌های هسته‌ای ایران، در دوره‌هاي زماني گزارشی از میزان پایبندی تهران به توافق هسته‌ای را به شورای حکام این نهاد ارائه می‌دهد.
این در حالی است که روز گذشته سخنگوی سازمان انرژی اتمی ایران با اعلام جزئیات گام سوم کاهش تعهدات برجامی، از چهار گام هسته‌ای جدید ایران خبر داد. آغاز گازدهی به سانتریفیوژ آی‌آر۶اس، گازدهی به زنجیره ۲۰ تایی آی‌آر۶، راه‌اندازی ۲۰تایی ماشین آی‌آر۴ و تولید مواد غنی‌شده از ماشین‌های جدید چهار اقدام جدید صورت گرفته است. خبر داد. حسن روحانی یک روز پیش از پایان فرصت ۶۰ روزه دوم ایران به طرف‌های باقی‌مانده در برجام اعلام کرد که گام سوم از روز جمعه (۱۵ شهریور) برداشته می‌شود. ایران براساس بیانیه ۱۸ اردیبهشت شورای‌عالی امنیت ملی در توقف برخی تعهدات برجامی، اقداماتی را در قالب گام‌های اول و دوم انجام داد. اقداماتی که پس از خروج آمریکا از برجام و تعلل اروپایی‌ها برای تامین منافع برجامی ایران به‌صورت تدریجی و مرحله‌ای درحال انجام است. همزمان با این تحولات، آژانس بین‌المللی انرژی اتمی در واکنش به تغییرات موجود پیرامون فعالیت‌های سانتریفیوژی ایران اعلام کرد، ما از اخبار رسانه‌ها در ارتباط با توسعه و تحقیقات سانتریفیوژهای ایران آگاه هستیم.
ب) صنایع: قیمت پایه محصول‌های پلیمری و شیمیایی از سوی دفتر توسعه صنایع تکمیلی پتروشیمی براساس قیمت‌های جهانی برای مبادله در بورس کالا و براساس نرخ ارز ۱۰۸۷۷٫۲ تومانی اعلام شد. هفته پیش، بهای این محصول‌ها با افزایش ۲۰۶٫۱ تومانی با دلار ۱۱٫۸۳٫۳ تومان اعلام شده بود.
بهزاد محمدی، مدیرعامل شرکت ملی صنایع پتروشیمی گفت: با افتتاح ۲۷ طرح پتروشیمی در حال اجرا تا پایان سال ۱۴۰۰ ظرفیت تولید صنعت پتروشیمی به ۱۰۰ میلیون تن خواهد رسید. ارزش کنونی محصول‌های پتروشیمی از ۱۷ به مرز ۲۴ میلیارد دلار در سال ۱۴۰۰ می‌رسد که با بهره‌برداری از دیگر طرح‌های پتروشیمی تا پایان سال ۱۴۰۴ ارزش این محصول‌ها به ۳۷ میلیارد دلار خواهد رسید.
ج) شرکت‌ها: قرارداد احداث واحد گوگردسازی جدید پالایشگاه تبریز منعقد شد. همچنین شرکت صنایع مس ایران با تولید ۱۱۰ هزار تن کاتد مس، بالاترین رقم تولید این محصول را ثبت کرد. در همین حال صنعتی و معدنی گل‌گهر اعلام کرد: کارخانه «ذوب و فولادسازی جهان فولاد سیرجان» آماده افتتاح رسمی است. ظرفیت تولید این کارخانه به ۱٫۲ میلیون تن در سال می‌رسد. برای راه‌اندازی این پروژه ۲۳۰ میلیون دلار سرمایه‌گذاری شده است.
در پی دستور رییس جمهور ، ابوالفضل روغنی گلپایگانی، مدیرعامل سابق شرکت‌های معروفی همچون آزمایش ، پارس الکتریک ، ارج و عضو هیات مدیره پرسپولیس، سکاندار سهم پرحاشیه فرابورسی هپکو شد.
