شاخص کل بورس تهران پس از رشد ۱٫۵ درصدی از ابتدای شهریور تا پایان هفته گذشته وارد نیمه دوم آخرین ماه تابستان می‌شود. بازار سهام طی هفته‌های اخیر انتظار اصلاح قیمت فلزات را در بازارهای جهانی می‌کشید و در نتیجه در معاملات امروز واکنش فعالان بازار به ریزش اخیر قیمت‌های جهانی مهم است.
واکنش بازار به اصلاح قیمت فلزات
در معاملات روز چهارشنبه بورس تهران نماد گروه‌های فلزی و معدنی با نشانه‌هایی از آغاز اصلاح قیمت فلزات در بازار جهانی با افزایش نسبی فشار فروش مواجه شدند. در ساعات ابتدایی معاملات قیمت پایانی این نمادها افت کرد و شاخص را در مسیر نزولی قرار داد. با این حال افزایش تقاضا در قیمت‌های پایین‌تر روند نزولی سهام را متوقف کرد و در ادامه بعضا نمادهایی که بیشترین اثر منفی را بر شاخص کل گذاشتند برای لحظاتی در قیمت‌های مثبت نیز معامله شدند. در شرایط اصلاح نرم قیمت سهام فلزی، رشد قیمتی برخی نمادهای بزرگ مانند «وبملت» به حمایت از شاخص کل آمد و افت شاخص را در معاملات چهارشنبه به ۵۸ واحد محدود کرد.
واکنش بازار به اصلاح هرچند اندک قیمت فلزات در معاملات چهارشنبه، نمونه‌ای از هراس موجود در خصوص آغاز روند اصلاحی بازارهای جهانی بود. گرچه اصلاح اندک فلزات در ادامه تا حدودی جبران شده بود اما در پایان معاملات هفتگی بازار جهانی بار دیگر قیمت فلزات نزول چشم‌گیری را تجربه کردند. در این خصوص نوسانات قیمتی فلزات را می‌توانید در گزارش با عنوان سقوط شدید قیمت فلزات پایه در بازار لندن مشاهده کنید.
بازار سهام کشورمان برای چند هفته گذشته انتظار اصلاح قیمتی در بازار فلزات را می‌کشید. این موضوع باعث شده بود که با وجود جهش قیمتی فلزات، فعالان با احتیاط بیشتری در سمت خرید شرکت کنند اما همان‌طور که در معاملات چهارشنبه سیگنال‌های افت اندک قیمتی فلزات از اوج، افت قیمت سهام را به دنبال داشت، در شرایط کنونی نیز واکنش فعالان بازار به افت‌های اخیر بازار جهانی دور از انتظار نیست. بر این اساس در ادامه رفتار احتمالی معامله‌گران بررسی شده است.
تصمیم‌گیری در مواجهه با رفتار هیجانی: یکی از موارد نگران‌کننده که البته کارشناسان بازار احتمال وقوع آن را کم می‌دانند هجوم فروشندگان و تشکیل صف فروش است. بر این اساس ثبت سفارش پیش از آغاز بازار (از ۸:۳۰ تا ۹ صبح) جذاب به نظر می‌رسد. علت این‌که کارشناسان علت وقوع این رفتار را اندک می‌دانند رفتار منطقی و احتیاط معامله‌گران بازار سهام در مواجهه با جهش‌های اخیر قیمتی فلزات در بازار جهانی بود. این رفتار کاملا گواه بر انتظار موجود برای اصلاح قیمتی در بازار جهانی بود.
از سوی دیگر همان‌طور که در گزارش‌های پیشین «دنیای بورس» اشاره شده بود در حالی‌که بازار در خصوص اصلاح بازار جهانی مطمئن است اما در خصوص زمان وقوع آن و همچنین میزان اصلاح مردد است. اگر ریزش قیمتی اخیر به منزله آغاز روند اصلاحی قیمت فلزات باشد در شرایط کنونی نکته بسیار مهم میزان اصلاح قیمت‌ها است. این موضوع فعالان بازار را در انتظار آغاز به کار هفته معاملاتی بازار جهانی قرار داده است.
بر این اساس برخی دیگر از کارشناسان بازار ریزش اخیر را به مانند جرقه‌ای برای تشدید میزان هراس بازار عنوان می‌کنند و این عامل را آغازگر یک رفتار هیجانی می‌دانند. در این میان جهت‌گیری معامله‌گران در مسیر صعودی قیمت‌های جهانی فلزات و حرکت به سمت نمادهایی که از نظر تکنیکالی به سطوح جذابی برخورد کرده بودند نیز قابل توجه است. تشدید هیجان در سمت فروش نمادهای فلزی می‌تواند نقدینگی خارج‌شده از این نمادها را به سمت خود جذب کند. اظهار نظر برخی از معامله‌گران در خصوص واقعی نبودن روند شاخص کل و مقایسه آن با شاخص کل هم‌وزن نمونه‌ای از جناح‌گیری معامله‌گران و انتظارات موجود در بازار سهام است. در این میان مخاطبان باید به دو نکته توجه کنند.
عامل واقعی اختلاف شاخص کل با هم‌وزن: در یک ماه گذشته شاخص کل بورس تهران رشد بیش از ۲٫۸ درصدی را تجربه کرده است و شاخص کل هم‌وزن با افت ۱٫۱ درصدی مواجه شده است. بر این اساس برخی فعالان بازار اختلاف ایجادشده را نقد کرده و خواستار جایگزینی شاخص کل با شاخص کل هم‌وزن شده‌اند.
شاخص نمایانگر نوسانات قیمتی عمومی نمادهای معاملاتی بورس است. اختلاف اصلی شاخص کل با شاخص کل هم‌وزن در وزن‌دهی به اثرگذاری نمادها است. در شاخص کل، وزن نمادها (ارزش بازار) در محاسبه این نماگر اثرگذار است، در حالی‌که در شاخص کل‌هم‌وزن تمامی نمادها با وزن یکسان (مستقل از ارزش بازارشان) در نظر گرفته می‌شوند. استفاده از شاخص کل، شاخص قیمت یا از زمانی‌که شاخص کل هم‌وزن از سوی شرکت بورس محاسبه و در دسترس عموم قرار گرفت موضوع تازه‌ای میان اهالی بازار نیست. بر این اساس ممکن است هر کسی بنا به دلایلی که ارائه می‌دهد یکی از این شاخص‌ها را برای نمایش وضعیت بازار سهام مناسب‌تر عنوان کند.
با این حال در صورتی‌که از این موضوع به عنوان دستاویزی برای توجیه عدم کسب بازدهی استفاده شود، می‌تواند حاوی نکات خاصی باشد. بعضا شنیده می‌شود که رشد شاخص کل منطق مشخصی نداشته و رشدهای اخیر شاخص تنها جنبه حمایتی داشته است. این افراد که عمدتا تمام توجه خود را معطوف نمودارها کرده و به واقعیت‌های سودآوری توجه خاصی ندارند، احتمالا از رشد محسوس سودآوری شرکت‌های فلزی و معدنی پایداری قیمت‌های جهانی در سطوح کنونی بی‌اطلاع هستند. هدف از این گزارش نقد نظرات موجود نیست بلکه استفاده از اظهار نظرها برای رفتارشناسی برخی از معامله‌گران (که بر اساس شواهد بخش قابل توجهی از بازار را تشکیل می‌دهند) است.
کوچ نقدینگی از فلزی‌ها:هر چه تعداد نظراتی که رشدهای اخیر شاخص را بدون دلیل عنوان کرده و سعی دارند جا ماندن از بازدهی گروه فلزی را با این موضوع توجیه کنند، بیشتر باشد نشانگر تعداد افرادی است که در انتظار کوچ نقدینگی از نمادهای فلزی و معدنی هستند. این نمادها طی چند ماه اخیر در کف‌های روانی قرار گرفته‌اند. بر این اساس این سناریور مطرح می‌شود که با ریزش هیجانی قیمت نمادهای فلزی و معدنی در معاملات امروز نقدینگی به سمت دیگر نمادها مانند خودرویی حرکت خواهند کرد. در خصوص نمادهای خودرویی می‌توانید به مطالب پیشین «دنیای بورس» مراجعه کنید. گرچه جذابیت نمادهای خودرویی از منظر نسبت قیمت به درآمد قابل مقایسه با گروه فلزات اساسی (حتی پس از اصلاح اخیر قیمت‌ها در بازار جهانی) نیست اما از نظر ریزش شدید قیمت نمادهای این گروه و نزدیک شدن قیمت سهام به کف‌های روانی، فضای ایجادشده می‌تواند این گروه را محلی برای جذب نقدینگی در روند اصلاحی گروه‌های فلزی و معدنی کند.
علاوه بر این گروه‌های دیگری نیز وجود دارند که به کف‌های روانی قیمتی نزدیک شده‌اند و برخی از فعالان بازار با خریدهای خود در ماه‌های اخیر در انتظار جبران عقب‌ماندگی از بازدهی گروه فلزات اساسی هستند. «خودرو»، «خساپا»، «خپارس» و دیگر نمادهای گروه خودرو پس از افت‌های اخیر به سطوح جذابی از نظر بازار رسیده‌‌اند. گرچه در فضای افت تدریجی قیمت نمادهای این گروه در خصوص نقطه ورود به سهم میان کارشناسان اختلاف نظر وجود دارد اما تعداد بسیاری انتظار رشد قیمتی این نمادها را می‌کشند. در این فضا رشدهای قیمتی احتمالی آتی نمادهای این گروه نیز به نظر می‌رسد با شناسایی سود (پس از رشدهای نه‌چندان قدرتمند) خریداران کنونی دوام چندانی نداشته باشد.
در هفته‌های گذشته «دنیای بورس» نمادهای مختلفی را مورد ارزیابی قرار داده که می‌تواند در نگاه فعالان بازار به تدریج جذاب شود. در شرایط کنونی احتمالا سهام‌داران گروه‌های فلزی و معدنی بهترین راه‌کار را صبر و تامل برای رصد روند قیمتی بازار جهانی در آغاز هفته ببینند.
نمی‌توان احتمال ریزش شدید قیمت فلزات را به طور کامل رد کرد اما در کنار نظراتی که بعضا در خصوص رشدهای بدون پشتوانه بنیادی قیمت فلزات در بازار جهانی بیان می‌شود، نشریات معتبر نیز به تغییرات بنیادی و ساخت کف‌های جدید قیمتی با فاصله فاحش با کف‌های قبلی اشاره می‌کنند. علاوه بر این سهام‌داران گروه فلزی میزان سودآوری گروه فلزات اساسی را ملاک اصلی برای ورود به این نمادها در نظر گرفته‌اند و عمدتا با توجه به ریسک‌ها سهام این گروه را خریداری کرده‌اند.
اثر دو جانبه دلار بر بازار سهام: در شرایط نزول قیمت فلزات در بازار جهانی، نرخ دلار در بازار ارز کشورمان همچنان مسیر صعودی را در پیش گرفته است. نرخ هر دلار در معاملات پنج‌شنبه از سقف ۳۹۰۰ تومانی عبور کرد. به فعالان بازار ارز و همچنین بازار سهام توصیه می‌شود حتما به گزارش «دور و نزدیک دلار در دو بازار» مراجعه کنید. این گزارش علاوه بر روند نرخ دلار آزاد و بررسی روند احتمالی نرخ در ماه‌های آتی به بررسی روند نرخ ارز مبادله‌ای نیز پرداخته است. صنایع بسیاری از این دو ارز اثر می‌پذیرند. در این خصوص در فضایی که نگرانی در خصوص افت قیمت جهانی وجود دارد رشد نرخ دلار می‌تواند ضربه‌گیر اثر افت قیمت جهانی باشد. در خصوص نرخ ارز مبادله‌ای نیز تقریبا همه بازار به اثر مثبت آن بر صورت‌های مالی پالایشی‌ها واقف هستند (وزن‌کشی غول‌های پالایشی). علاوه بر این بعضا به اثر مثبت رشد نرخ ارز مبادله‌ای بر صورت‌های مالی «مبین» اشاره می‌شود. در صورتی‌که قصد مشارکت در معاملات سهام پتروشیمی مبین را دارید نگاهی به گزارش‌های پیشین «دنیای بورس» خالی از لطف نیست. گرچه رشد نرخ ارز مبادله‌ای در ظاهر بر سودآوری مبین اثر مثبتی خواهد داشت اما ابهامات موجود نیازمند بررسی دقیق‌تر صورت‌های مالی این شرکت است (در این خصوص به گزارش‌ها با عناوین موضع قدرت مبین در خصوص نرخ خوراک، رمزگشایی از نرخ‌گذاری مبین و سودآوری مبین زیر فشار ابهامات نرخ مراجعه کنید). گرچه همچنان سایه ابهامات بر سودآوری این شرکت وجود دارد اما در خصوص سودآوری سال جاری نیز «دنیای بورس» در صدد ارائه گزارش تحلیلی دقیق‌تری خواهد بود.
از سوی دیگر رشد نرخ ارز مبادله‌ای اثر محسوسی در رشد هزینه تولید (عمدتا خرید مواد اولیه) صنایع مختلف مانند دارو، غذایی (روغنی‌ها)، شیمیایی، خودرو و دیگر صنایع دارد. بر این اساس اطلاع از روند نرخ ارز مبادله‌ای برای فعالان بازار سهام کاملا الزامی است. در این خصوص می‌توانید به گزارش‌های قبلی «دنیای بورس» با عناوین سایه ریسک نرخ ارز بر سر «خپارس» و «غبشهر» روی ریل پیشبینی سود مراجعه کنید.
تکرار روزهای درخشش متانول؟ قیمت هر تن متانول بر اساس آخرین اخبار از نشریه پلتز به سطح ۳۶۰ دلار به ازای هر تن رسیده است. در این شرایط توصیه می‌شود مطلب پرواز متانول به سقف ۶ ماهه را مطالعه کنید. در این مطلب علاوه بر بررسی علل رشد قیمتی اخیر متانول بار دیگر به ارزیابی پتانسیل رشد قیمتی سهام شرکت‌های متانول‌ساز پرداخته شده است.
فولادی‌ها همچنان در کانون توجهات: با توجه به داغ بودن بازار جهانی فولاد و رشدهای اخیر قیمت مقاطع فولادی در بازار جهانی، «دنیای بورس» در مصاحبه با فعالان و کارشناسان بازار داخلی فولاد استراتژی آن‌ها را در شرایط کنونی جویا شده است. برای بررسی سودآوری شرکت‌های فولادی باید دید دقیقی نسبت به روند قیمتی فولاد داشت. بر این اساس استفاده از نظرات کارشناسان بازار فولاد که سالیان درازی در این حوزه فعالیت دارند و تمام تمرکزشان بر روند قیمتی فولاد در بازار داخلی و جهانی است بسیار مفید خواهد بود.
«دنیای بورس» همچنین به بررسی کف و سقف سودآوری «فخوز» پرداخته است. در حالی‌که جهش‌های اخیر از طرفی توجه بازار را به سمت نمادهای فولادی جلب کرده و از سوی دیگر ریسک بازار جهانی باعث شده که نگرانی در خصوص نحوه محاسبات وجود داشته باشد. بر این اساس «دنیای بورس» با بررسی احتمالات آتی و روند قیمتی دلار و همچنین بازار جهانی به محاسبه سودآوری شرکت فولاد خوزستان پرداخته است.
نکته‌ای که در هفته‌های اخیر بارها «دنیای بورس» به آن اشاره کرده و به نظر می‌رسد باید همچنان به آن توجه ویژه داشت روند قیمت فولاد در عرضه‌های آتی بورس کالا است. در این میان عرضه احتمالی فولاد مبارکه جالب توجه است. از طرفی فاصله قیمتی قیمت شمش فولاد خوزستان و ورق گرم تولیدی فولاد مبارکه در بورس کالا نسبت به میانگین خود کمتر شده است. بر این اساس بعضا کارشناسان بازار به رشد احتمالی قیمت پایه عرضه ورق در عرضه آتی فولاد مبارکه اشاره می‌کنند. با توجه به تمرکز فروش داخلی فولاد مبارکه در سال ۹۶ و همچنین نوع قراردادهای فروش عرضه‌های آتی بسیار اهمیت دارد. البته مهم‌تر از آن نوسانات جهانی قیمت فولاد است. روند عرضه و تقاضای فولاد در بورس کالا می‌تواند جهت‌گیری انتظارات را در خصوص این کالا کاملا نشان دهد. اخبار حاکی از این است مطابق با کشورمان در ترکیه نیز معامله‌گران بازار فولاد انتظار اصلاح قیمت‌ها را دارند.
