بازار سهام در حالی قدم به آخرین ماه سال می‌گذارد که علیرغم ارسال سیگنال‌های مثبت و اصلاح قیمت سهام، ضعف تقاضای موثر ناشی از عدم ورود نقدینگی جدید به تالار شیشه‌ای، حرف اول را در معادلات بورسی می‌زند. جابجایی نقدینگی از یک گروه و صنعت به گروه یا صنعت دارای جذابیت جدید یکی از مهمترین نشانه‌های ضعف نقدینگی و عدم توان بورس به جذب مخاطبان جدید است. هرچند میل بیشتر سرمایهگذاران به سهم‌های بزرگ‌تر تاثیرگذاری بیشتری بر شاخص کل به عنوان نماگر اصلی بورس خواهد داشت.
دنیای بورس: در حالی به آخرین روز هفته می‌رسیم که بازار سهام علیرغم تجربه فراز و فرودهای مقطعی کماکان درگیر مشکل ضعف نقدینگی در گردش و موج بی اعتمادی عمومی به آینده کلان اقتصادی‌ست. شکل‌گیری این موج منفی پس از درگیر شدن با تحریم‌های اقتصادی و موج رسانه‌ای سنگین شکل گرفته در این خصوص اکنون وارد مرحله جدیدی شده‌است. در مرحله نخست جنگ ارزی و ترس ناشی از به وجود آمدن شرایط وخیم و کمرشکن اقتصادی با ترکیب سیاست‌های عجولانه پولی و مالی به برهم خوردن ثبات روانی جامعه انجامید. که نتیجه آن رشد افسارگسیخته نرخ ارز بود. بورس نیز پس از این جهش بزرگ با منطق همیشگی رجوع به تجربیات گذشته وارد دوران رونق کلی شد. دورانی که مختصات متفاوتی با شرایط مشابه قبلی خود داشت. در مرحله دوم با قرار گرفتن در بازه‌های زمانی مشخص شده تحریمی با مختصات تعریفی کنترل‌کننده به سمت سخت‌تر شدن هرچه بیشتر اوضاع از سوی آمریکا به پیش می‌رویم. البته این نقشه طراحی شده است و لزومی ندارد که توانایی اجرای مو به موی آن وجود داشته باشد.
در هر صورت این موضوع به طور طبیعی با واکنش ناشی از ترس و رفتار محافظه‌کارانه سرمایهگذاران همراه بوده و به از بین رفتن رونق بورس دامن زده‌است. تجربه روزهای تلخ فعالان اقتصادی از یک رکود تورمی دیگر خبر می‌دهد. اما شرایط هر دوره با دوره قبل متفاوت است. همانطور که اهمیت ندادن به مسائل غیراقتصادی موثر بر بورس در دوره‌های قبلی منجر به زیان ناشی از رفتار ساده‌لوحانه سرمایهگذاران شد، بیش واکنشی سهامداران به این مسائل بدون رصد مستمر وقایع نیز رفتاری مبتدیانه به شمار می‌رود.
امکانات لازم برای تعیین لیدر
طی روزهای گذشته و با دریافت سیگنال‌های مثبت از بورس کالا، رفته رفته موج‌هایی از تقاضا در نمادهای گروه فلزات اساسی در بورس شکل گرفته‌است. هرچند این نوع از تقاضا بسیار محتاطانه و کم توان نشان دادهاست اما تاثیر نهایی خود را بر شاخص کل تا اندازه معناداری نشان دادهاست. افزایش قدرت سمت تقاضا را از این رو محتاطانه می‌گوییم که نشانه‌های بهبود شرایط فروش محصولات شرکت‌های فعال در زمینه زنجیره فولادی و فلزات رنگی (به طور خاص مس) از مدت‌های قبل شروع شده‌است اما صرفا با تداوم این روند است که نظر سرمایهگذاران جلب خواهد شد. موضوعی که با رشد قیمت‌ها در شرایط کنونی، وضعیت سهام این گروه را برای انتشار خبرهای بد بسیار شکننده می‌کند. این خبرها می‌تواند در قالب شکست مذاکرات در خصوص جنگ تجاری، افت قیمت‌های جهانی، انتشار گزارش‌های ماهانه (بهمن) دور از انتظار بازار، افت تقاضا در بورس کالا و پدیدار شدن تداوم مشکلات صادراتی شرکت‌ها تعریف شود که هریک از عوامل یا ترکیبی از آنها می‌تواند بر نماد خاصی موثر باشد. البته در حال حاضر به دلیل آنچه گفته شد، قیمت سهام این گروه رشد چندانی نداشته است و در عین حال جز در خصوص گزارش عملکرد ماه بهمن که تااندازه‌ای مبهم است، بقیه موارد در شرایطط مطلوبی به سر می‌برند. انتشار گزارش‌های مناسب ماهانه نیز می‌تواند از تردیدهای خریداران حداقل در کوتاه مدت بکاهد و تنها در این صورت است که با ورود نقدینگی قدرتمند به این گروه، لیدر معنا و مفهوم پیدا می‌کند. در غیر اینصورت صرفا شاهد جابجایی نقدینگی برای استفاده از نوسان‌های روزانه خواهیم بود.
رشد دسته‌جمعی قیمت‌های جهانی
روز گذشته آقای جان ویلیامز رئیس فدرال رزرو سانفارنسیسکو و عضو کمیته FOMC (Federal Open Market Cmmittee) در خصوص افزایش مجدد نرخ بهره آمریکا گفت: به دلیل انتشار ناهماهنگ داده‌های اقتصادی و قرار گرفتن سیاست‌های فدرال رزرو در نقطه مورد نظر، عدم تغییر نرخ بهره در شرایط فعلی کاملا منطقی به نظر می‌رسد. این اظهار از آنجایی حائز اهمیت است که کاهش سرعت رشد نرخ بهره آمریکا در سنوات آتی منجر به کاهش شاخص دلار خواهد شد. سیگنال کاهش شاخص دلار یکی از عواملی‌ست که به رشد دسته‌جمعی قیمت محصولات با برچسب دلاری می‌انجامد. افزایش همزمان قیمت طلا، نفت و فلزات رنگی در بازارهای جهانی در روز گذشته نیز تا حد زیادی به این موضوع مرتبط است. از سوی دیگر شیفت سرمایه‌های آزاد شده ریسک‌گریز به سمت طلا می‌تواند قیمت این فلز گرانبها را بیش از پیش کند در حالی که نشانه‌هایی از توافق در خصوص جنگ تجاری نیز به رشد قیمت نفت، فولاد، روی و مس کمک خواهد کرد. قیمت جهانی نفت که در شروع معاملات روزانه با عقبگرد ناچیزی همراه بود، با تقویت تقاضا به محدوده مثبت حرکت کرده‌است. نفت برنت با رشد ۰٫۱۲ درصدی ۶۶٫۵۵ دلار قیمت خورده‌است و قیمت هر بشکه نفت WTI نیز با رشد ۰٫۳۲ درصدی ۵۶٫۶۳ دلار است و قیمت‌ها در مسیر صعودی با سرعت کم قرار گرفته‌اند. فلز روی نیز از محدوده منفی معاملات ابتدایی خود فاصله گرفته و در محدوده ۲۶۶۶ دلار معامله می‌شود. مس نیز با رشد ۰٫۲۷ درصدی به قیمت ۶۳۴۹ رسیده‌است.
در همین راستا ترامپ در توئییتی عنوان کرد که با وجود پیچیده بودن مذاکرات تجاری با چین، در مسیر خوبی به پیش می‌رویم و ضرب‌الاجل ۱ مارس روز جادویی نحواهد بود. لازم به ذکر است در این مرحله از مذاکرات، برداشته شدن ضرب‌الاجل ۱ مارس که به معنی فرصت بیشتر برای انجام تواقف تجاری‌ست، با این لحن ترامپ تا حد زیادی قطعی به نظر می‌رسد.
- رویدادهای داخلی از نگاه «دنیای بورس»
الف) کلان: در ادامه بررسی جزییات لایحه بودجه سال ۹۸ در مجلس، دیروز چند مصوبه دیگر نیز به تصویب رسیدند که براساس آن نمایندگان مردم در خانه ملت دولت را مجاز به بهادارسازی بدهی‌های خود تا سقف ۲۰ هزار میلیارد تومان در صورت اجرای عملیات بازار باز کردند. همچنین به دولت اجازه داده شد بدهی‌های خود به اشخاص حقیقی و حقوقی و موسسه‌های عمومی غیردولتی را تا سقف ۵ هزار میلیارد تومان از طریق اسناد تسویه خزانه پرداخت و تسویه کند. در همین حال نمایندگان مردم در خانه ملت هرگونه اوراق مالی و اسناد منتشره در سال ۹۸ را از پرداخت مالیات معاف کردند. مجلس همچنین به وزارت نفت اجازه انتشار ۳ میلیارد دلار اوراق مالی اسلامی با تصویب هیات وزیران را داد. نمایندگان البته وزارت اقتصاد را مجاز به تاسیس نهادهای واسط با مدیریت و مالکیت دولت یا استفاده از نهادهای واسط موضوع قانون توسعه ابزارها و نهادهای مالی جدید با انتقال مالکیت برای انتشار اوراق بهادار کردند.
شاپور محمدی؛ رئیس سازمان بورس و اوراق بهادار دیروز از ارایه پیشنهادی به دولت خبر داد که براساس آن سهام عدالت در دست مردم معامله‌پذیر می‌شود و دارندگان آن از اعمال حق رای برخوردار می‌شوند. در همین حال محمد لاهوتی؛ رئیس کنفدراسیون صادرات ایران از تصمیم جدید بانک مرکزی برای معافیت صادرکنندگانی که تا ۱۶ مرداد ۹۷ به صورت ریالی، به عراق و افغانستان، کالا صادر کرده‌اند، خبر داد. گمرک نیز روز گذشته بخشنامه ثبت سفارش کالاهای اولویت ۴ تا سقف ۱۴۰ میلیون دلار در مناطق آزاد را ابلاغ کرد. گمرک ایران همچنین اعلام کرد: ورود اسکناس ارز به کشور به هر میزان برای اشخاص حقیقی و حقوقی بلامانع است و هیچ یک از دستگاه‌های امنیتی، انتظامی و گمرک حق ممانعت از آن را ندارند.
البته همچنین خبر دیگر حاکی از آن است در هفته جاری نشست هفتگی گروه ویژه اقدام مالی در پاریس با حضور ۸۰۰ مقام رسمی و بررسی موضوع‌های مهمی چون پیشرفت ایران در ریسک‌های مرتبط با نظام مالی آغاز به کار کرد. این نشست از ۱۷ فوریه (یکشنبه ۲۸ بهمن) آغاز به کار کرد که تا ۲۲ ماه جاری میلادی (جمعه سوم اسفند) ادامه دارد و باید منتظر نتیجه رای گیری در مورد ایران موارد ماند.
ب) شرکت‌ها: روزگذشته فروش فوری ایران خودرو به قیمت حاشیه بازار در عرض ۲۰ دقیقه به پایان رسید. در این طرح فروش خودروهای پژو ۴۰۵، پژو ۲۰۷، پژو پارس، سمند، رانا و پژو ۲۰۶ تیپ ۲ و وی ۸ عرضه شده بود. این در حالی است که دیروز سایپا هم از ساعت ۱۰ صبح پیش‌فروش اینترنتی دو مدل پراید را آغاز کرده بود که تنها ۴۵ دقیقه پس از آغاز فروش، ظرفیت پیش‌فروش این دو مدل خودرو در شهرهایی مانند تهران، اصفهان و شیراز به پایان رسید.
در حالی که به گفته خداد غریب‌پور؛ رئیس هیات عامل ایمیدرو صادرات فولاد امسال ١١ درصد بيش‌تر از مدت مشابه سال قبل بود، روز گذشته کشانی؛ مدیرعامل فولاد خوزستان خبر داده واگذاری فولاد اکسین به فولاد خوزستان در مراحل نهایی قرار دارد. در رویداد دیگری هم اعلام شد رييس هيات مديره توسعه معدنی و صنعتی فولاد صبانور و هيات همراه آن برای رفع مشكلات قرارداد منعقده با چينی‌ها راهی چين می‌شوند.
همچنین خبرها حکایت از این دارد عرضه بلوک ۶۵ درصدی سرمایه‌گذاری آتیه دماوند و بلوک ۷۰ درصدی گروه مدیریت سرمایه‌گذاری امید در بازار اول و دوم بورس در روز پایانی کاری امسال انجام می‌شود.
