طی یک سال اخیر با تکرار سیاست‌‌گذاری‌های اشتباه ارزی، فضا برای دلالی بیش از گذشته باز شده است. در چنین شرایطی تمایل بیشتری از سوی خریداران برای دلار آبی ایجاد شد. یکی از دلایل اصلی تمایل بیشتر به خرید دلار آبی به جای دلار قدیمی در عدم اطمینان به دلالان غیر معتبر بوده است. همین موضوع باعث شده که دلار آبی نیز خواهان بیشتری حتی میان دلالان پیدا کند. «دنیای بورس» به بررسی ویژگی‌های دلار آبی و علل پیدایش این ارز در ساختار اقتصادی آمریکا پرداخته است.
دنیای بورس: با کاهش فعالیت صرافی‌های مجاز و معتبر در اقتصاد کشور از ابتدای سال جاری دلالان نقش اصلی را در بازار ارز و فروش اسکناس برعهده داشتند. در چنین شرایطی خریدار ارز نیز با هراس خرید دلار تقلبی از کف خیابان مواجه بود. همین موضوع باعث شد که توجه بیشتری به سمت دلار آبی رنگ جلب شود.
اسکناس‌های ۱۰۰ دلاری جدید آمریکا از سال ۲۰۱۳ وارد بازار شده‌اند. نوار امنیتی آبی‌رنگ این اسکناس باعث شده است تا در بازار ارز تهران به نام دلار آبی نیز شناخته شود. طراحی این اسکناس‌ها از سال ۲۰۰۳ آغاز شده بود و تکمیل فرآیند امنیتی آن ۱۰ سال زمان برد. هزینه چاپ این اسکناس جدید ۱۲٫۵ سنت که نسبت به دلارهای قدیمی‌تر ۵ سنت گران‌تر است. عمر این اسکناس جدید بسیار بیشتر از سایر دلار‌ها بوده و در حدود ۱۵ سال است. در مقام مقایسه عمر یک دلاری در حدود ۶ سال تخمین زده می‌شود.
اسکناس ۱۰۰ دلاری پرکاربردترین اسکناس دلار در خارج از مرزهای آمریکاست. در سال ۲۰۱۳ حدود ۹۰۰ میلیارد دلار اسکناس ۱۰۰ دلاری در بازار جهانی موجود بود که حدود نیم تا دو سوم این مقدار در خارج از مرزهای آمریکا قرار داشت. همین امر باعث شده بود تا بیشترین اسکناس جعلی آمریکا به این اسکناس تعلق گیرد و حجم قابل توجه این اسکناس مقامات فدرال رزرو را به فکر طراحی ۱۰۰ دلاری با امنیت بالاتر انداخته بود. بیشترین میزان دلار جعلی در داخل بازار آمریکا مربوط به اسکناس ۲۰ دلاری است.
مقامات آمریکایی تخمین می‌زنند که مقادیر بسیار اندکی از دلار در دسترس تقلبی است.
در ادامه به ویژگی‌های این اسکناس جدید می‌پردازیم که همچون طراحی قدیمی این اسکناس منقش به طرح بنجامین فرانکلین سیاست‌مدار و دانشمند آمریکایی است.
شمای کلی ۱۰۰ دلاری جدید:
ویژگی‌های مشخص شده با اعداد برای تمامی اسکناس‌های دلار عمومیت دارند، در حالی که ویژگی‌های مشخص شده با حروف انگلیسی تنها مختص صد دلاری آبی است.
اعداد:
۱- شماره سریال: هر اسکناس شماره سریال مختص به خود را دارد. حرف اول این شماره سریال بیانگر سال چاپ اسکناس است. (به عنوان مثال M=2013 و N=2017)
۲- شاخص فدرال رزرو: هر اسکناس شامل یک حرف و عدد است که مرتبط با ۱۲ بانک فدرال رزرو آمریکاست (به عنوان مثال A1 برای بوستون و B2 برای نیویورک). حرف به کار رفته در شاخص فدرال رزرو هر اسکناس با دومین حرف شماره سریال آن اسکناس مطابقت دارد.
۳- شماره چاپ پشت و رو: این شماره‌ها نشان‌دهنده دستگاه چاپ آن اسکناس است
۴- شماره سال: شماره سال مشخص کننده سالی است که طراحی جدید به تصویب وزیر خزانه‌داری رسیده است. حروف بزرگ بعد از شماره سال بیانگر تغییری خاص در ظاهر اسکناس، تغییر به واسطه حکم وزیر خزانه‌داری یا وقفه طولانی در چاپ آن اسکناس است.
۵- حرف و شماره موقعیت اسکناس: این شاخص بیانگر موقعیت هندسی است که اسکناس چاپ شده است و شامل یک حرف انگلیسی و یک عدد است که در پشت و روی اسکناس چاپ شده است.
حال به ویژگی‌های مخصوص این اسکناس می‌پردازیم.
جایگاه این ویژگی‌ها در شمای کلی اسکناس با حروف انگلیسی مشخص شده است.
A) چاپ برجسته: چاپ برجسته شانه راست بنجامین فرانکلین در سمت چپ اسکناس کاملا با لمس دست قابل احساس است و در زیر دست حسی زبری را القا می‌کند. از فناوری چاپ اینتاگلیو برای چاپ این قسمت استفاده شده است و در واقع کمک‌کننده تشخیص اصالت اسکناس برای افراد نابیناست.
B) نخ امنیتی سه بعدی: بارزترین ویژگی ۱۰۰ دلاری جدید نوار آبی‌رنگ قطعه قطعه‌ای است که در جلوی اسکناس قرار دارد. در هر اینچ از این نوار امنیتی سه‌بعدی جادویی از صدها هزار میکرولنز استفاده شده است. این نوار به کاغذ اسکناس بافته شده و خبری از پرینت عادی این نوار نیست همین ویژگی این اسکناس را بدل به امن‌ترین دلار چاپ شده آمریکا کرده است. با تغییر زاوریه دید به این نوار، ناقوس‌های کوچک به عدد ۱۰۰ تغییر شکل می‌یابند.
C) ناقوس تغییر رنگ‌دهنده در طرح دوات: در روی اسکناس جدید طرح یک قلم پر و دوات وجود دارد که با تغییر زاویه دید طرح مخفی ناقوس آزادی دیده خواهد شد که رنگ آن بین مسی و سبز متغییر است.
D) اعداد تغییر رنگ‌دهنده: رنگ عدد ۱۰۰ دلار ثبت شده در گوشه پایینی راست اسکناس با تغییر زاویه دید بین سبز و مسی رنگ تغییر می‌کند. همچنین یک ۱۰۰ دلاری طلایی بزرگ نیز در پشت اسکناس چاپ شده است تا افرادی که کور‌رنگی دارند دچار اشتباه نشوند.
E) نوار امنیتی حساس به اشعه UV (ماورای بنفش): نوار سه‌بعدی آبی‌رنگ تنها نوار امنیتی این اسکناس نیست. در سمت چپ بنجامین فرانکلین نوار دیگری جای گرفته است که واژه «USA» و عدد ۱۰۰روی آن نقش بسته است. این نوار به اشعه UV حساس بوده و تحت تابش این اشعه به رنگ بنفش در‌می‌آید.
F) واترمارک بنجامین فرانکلین: پرتره بنجامین فرانکلین دو بار در این اسکناس چاپ شده و در صورتی که قسمت سفید سمت راست اسکناس را در زیر نور قرار دهید شمایل محو وی قابل مشاهده خواهد بود.
G) ریزنگاره‌های چاپ شده: با نگاه دقیق‌تر و استفاده از ذره‌بین می‌توان مشاهده کرد که در حاشیه یقه کت بنجامین فرانکلین عبارت “THE UNITED STATES OF AMERCIA” نقش بسته است.
