همزمان با آغاز عرضه بزرگ سهام از طریق صندوق ها و برنامه دولت برای آزادسازی سهام عدالت، شاخص بورس امروز دوباره با ادامه سیر صعودی به بالای ۹۶۰ هزار واحد رسید.
به گزارش «دنیای بورس»، معاملات امروز بورس اوراق بهادار با رشد ۴۶ هزار واحدی شاخص کل و ثبت رکورد جدید در قله ۹۶۴ هزار واحد به پایان رسید. شاخص کل هم وزن نیز با رشد ۱۳ هزار واحدی به ۳۱۱ هزار رسید. بیشترین اثر مثبت بر شاخص کل را نمادهای کگل، فولاد، وبملت و فملی دارا بودند. ارزش معاملات خرد بورس نیز در معاملات امروز ۹۱۰۶ هزار میلیارد تومان بود. خالص تغییر مالکیت بورس نیز ۲۰۵۸ میلیارد تومان از پرتفوی حقوقیها به حقیقیها بود. امروز در حدود ۲۸۹۱ میلیارد تومان پول توسط حقیقی ها به بازار تزریق شد که بالاترین میزان در تاریخ بورس در یک روز بدون عرضه اولیه بوده است. این رکورد برای سومین روز معاملاتی پی در پی شکسته می شود.
تالار بورس در محاصره تازهواردها
همچنین دنیای اقتصاد هم در گزارشی نوشت: هجوم مردم برای خرید سهام را میتوان در میزان تغییر مالکیت سهام از سوی پرتفوی سهامداران عمده یا حقوقی به سمت سهام فعالان خرد بازار هم مشاهده کرد. معاملهگران حقیقی در جریان دادوستدهای دیروز ۸/ ۱ هزار میلیارد تومان به ارزش سهام خود در بورس تهران اضافه کردند تا به این ترتیب، میزان تزریق پول جدید از سوی این طیف از فعالان بازار به رکورد تازهای دست یابد. رقمی که تا به حال، در معاملات عادی(بدون عرضهاولیهها) به ثبت نرسیده است.
با این حساب، میزان ورود پول خرد به بورس تهران از ابتدای سال از رقم ۲۵ هزار میلیارد تومان عبور کرد. این میزان با احتساب فرابورس به بیش از ۳۰ هزار میلیارد تومان میرسد. چنین سیل گستردهای از تقاضاست که منجر به بازدهی ۸۰ درصدی شاخص کل بورس از ابتدای سال شده است.
توزیع نقدینگی در بین صنایع بورسی هم چنان که انتظار میرفت به گونهای رقم خورد که عملا شرکتهای بزرگ کالایی و هلدینگهای مرتبط با آنها بیشترین بخش از منابع خرد را به خود جذب کردند.
در مجموع، طی روزهای اخیر شاهد چرخش معنادار محور تقاضا به روی سهام شرکتهای بزرگ کالایی و بانکی بودهایم. برخی این آرایش در توزیع نقدینگی بین صنایع بورسی را حاصل این تصور میدانند که قیمتها در گروههای بزرگ نسبت به سایر سهمهای کوچک و متوسط رشد چندانی را طی یک سال اخیر تجربه نکرده و این گروهها اصطلاحا از روند عمومی بازار جا ماندهاند.
همین تصویر «جاماندگی» سبب شده تا از هفته قبل شاهد ورود خیل گستردهای از معاملهگران تازهوارد به این طیف از سهمها و در نتیجه، صعود سریعتر شاخص کل از شاخص هموزن باشیم. البته تصور دیگری هم در بین اهالی بازار گوش به گوش میشود که عمدتا ناظر بر نقش دولت در سهام این شرکتهای بزرگ نیمهدولتی است. به این معنا که دولت در نظر دارد واگذاری سهام خود در این شرکتها را در قیمتهای بالاتری انجام دهد. به این ترتیب، هر دو تصور بهصورت خودتاییدکننده در حال پیش بردن غولهای بزرگ بازار به سمت سطوح بیسابقه قیمتی هستند.
سیاه و سفید «عرضه بزرگ»
از امروز قرار است پذیرهنویسی نخستین صندوق قابل معامله در بورس (ETF) دولتی مرتبط با سهام بانک و بیمه آغاز شود. فروش بزرگی که برآورد میشود به ۱۶ هزار میلیارد تومان نقدینگی نیاز داشته باشد و به دلیل تخفیف ۲۰ درصدی دولت انتظار بر این است که با استقبال گسترده مردم مواجه شود. عزم جزم دولت برای واگذاری سهام شرکتهای دولتی و نیمهدولتی در قالب صندوقهای قابل معامله همزمان با ایجاد جذابیت بازار سرمایه نزد تودههای مردم، موجی از انتقادات از سوی اقتصاددانان در پی داشته است.
شماری از اقتصاددانان واگذاری سهام دولت را در قالب صندوقهای قابل معامله را بر خلاف اهداف خصوصیسازی میدانند و معتقدند که این نحوه از واگذاری سهام «چالشهای جدی در حکمرانی شرکتهای به اصطلاح خصوصی» ایجاد خواهد کرد.
در دو گزارش با عنوان «این تحلیل را از دست ندهید: پیامدهای عرضه بزرگ امروز+ چالش ها» و «چرا از عرضه بزرگ امروز نگرانیم» آرای ۴ تن از صاحبنظران را در انتقاد به این واگذاری منعکس کرده است.
در کنار این مساله، آزادسازی سهام عدالت هم موضوع دیگری است که طی این روزها محل بحث محافل اقتصادی و بورسی بوده است. به نظر میرسد نگرانی عمده اقتصاددانان به کیفیت واگذاریهایی است که اکنون دولت به دلیل فشار ناشی از کسری بودجه در حال جبران از طریق بازار سرمایه است.
اما آنچه اکنون سهامداران بورسی را خوشحال کرده، کیفیت واگذاریها نیست بلکه رونق بیسابقه بورس در اثر توجه خاص دولت برای تامین منابع بودجهای خود از مجرای بازار سرمایه است. بسیاری از فعالان بورسی واگذاری سهام در قالب صندوقهای قابل معامله و همچنین آزادسازی سهام عدالت را تحولی بزرگ در بازار سهام میدانند که عملا تعداد بسیار زیادی از مردم را مستقیما درگیر بازار سرمایه خواهد کرد.
از این منظر، ورود مردم به بازار سرمایه عاملی است که میتواند فارغ از جذابیتهای بنیادی و سودآوری به تداوم رشد قیمتها کمک کند.
مساله دیگری که احتمال تداوم رشد را نزد بورسبازان افزایش داده، نرخ صدور کدهای معاملاتی به منظور اجرای واگذاری بزرگ سهام دولت و نیز آزادسازی سهام عدالت است. روند صدور کدهای بورسی نشان میدهد که بازار سرمایه با امکانات نهادی کنونی نمیتواند به سرعت به تقاضا برای ورود به بازار جواب در خوری بدهد و در نتیجه، صدور کدهای آنلاین یا برخط برایETFها و سهامداران سهام عدالت و امکان معامله آن در بازار، به زمان طولانی نیاز خواهد داشت.
در واقع، ورود سهامداران عدالت به بازار و امکان خرید و فروش این سهام در قالب معاملات خرد نیاز به زیرساختهای فنی دارد که این امر با توجه به نرخ صدور کدهای معاملاتی که از ابتدای امسال توسط شرکت سپردهگذاری وجوه منتشر شده است چندان زیاد نیست. این موضوع را میتوان در نرخ مشارکت سهامداران در عرضههای اولیه دید که تازه به رقم ۳/ ۲ میلیون نفر رسیده است. ضمن اینکه سامانه مرکزی معاملات و سپردهگذاری وجوه و همچنین سیستمهای برخط کارگزاریها هم توان پاسخگویی به این حجم از مشارکت را با فرض توسعه زیرساختی نخواهد داشت.