در حالی که امریکا درخواست فعال شدن ماشه را به شورای امنیت داده که کشورهای اروپایی با این درخواست رسما مخالفت کرده اند و روسیه و چین این رفتار امریکا را یک تخطی آشکار اعلام کردند.
دنیای بورس | سه کشور اروپایی عضو برجام با ارائه نامه‌ای به رئیس دوره‌ای شورای امنیت رسماً مخالفت خود را با درخواست آمریکا برای فعال‌سازی مکانیسم ماشه اعلام کردند.
در این بیانیه که یک نسخه آن در تارنمای وزارت امور خارجه انگلیس منتشر شد آمده است: ایالات متحده آمریکا در تاریخ ۲۰ اوت (۳۰ مرداد) در نامه‌ای به شورای امنیت سازمان ملل متحد خواستار فعال شدن مکانیسم ماشه شد که بر اساس آن یکی از مشارکت‌کنندگان برجام می تواند خواستار بازگرداندن تحریم‌های چندجانبه ای شود که در سال ۲۰۱۵ وفق قطعنامه ۲۲۳۱ برداشته شد.
این بیانیه با اشاره به اینکه «فرانسه، آلمان و پادشاهی متحده (انگلیس) توقف مشارکت آمریکا از برجام را در تاریخ ۸ «می» ۲۰۱۸ مد نظر قرار دادند» می‌افزاید: موضع ما درباره اثربخشی درخواست آمریکا وفق قطعنامه ۲۲۳۱ به طور واضح به ریاست و اعضای شورای امنیت اعلام شده و ما نمی‌توانیم از این اقدام (آمریکا) که با تلاش‌های کنونی ما در خصوص حفظ برجام ناسازگار است حمایت کنیم.
بیانیه یادشده می‌افزاید: تروئیکای اروپایی به حفظ به حفظ فرآیندها و سازوکارهای که اساس چندجانبه‌گرایی است پایبند هستند. بنابراین ما از تمام اعضای شورای امنیت سازمان ملل متحد می‌خواهیم تا از هر اقدامی که باعث تعمیق اختلافات در شورا می‌شود و یا پیامدهای منفی جدی در پی دارد پرهیز کنند.
سه کشور اروپایی عضو برجام در این بیانیه تصریح کردند که به رغم چالش‌های قابل توجهی که خروج آمریکا از برجام به‌وجود آورده همچنان به این توافق پایبند هستند. « ما بر این باور هستیم که عدم پایبندی سیستماتیک ایران به به برجام را باید از طریق گفت وگو با مشارکت کنندگان این توافق، شامل برگزاری کمیسیون مشترک برجام و سازوکار حل اختلاف این توافق مورد توجه قرار دهیم.»
بیانیه یادشده بدون اشاره به تعلل طرف‌های اروپایی به تعهداتشان ذیل برجام می افزاید؛ برای حفظ این توافق ایران باید تمام اقداماتی را که با تعهداتش در این توافق ناسازگار است به عقب بازگردانده و بدون فوت وقت به پایبندی کامل به برجام بازگردد.
خبرگزاری فرانسه دیشب نوشته بود دولت آمریکا با ارائه نامه‌ای رسماً سازمان ملل را از خواست خود برای بازگرداندن تمامی تحریم‌های بین‌المللی علیه ایران مطلع کرد. مایک پمپئو وزیر امور خارجه آمریکا عصر پنجشنبه (به وقت محلی) به مقر نیویورک سازمان ملل متحد رفت تا در دیدار با دیجانی سفیر و نماینده دائم اندونزی در سازمان ملل متحد که ریاست دوره‌ای این شورا را هم برعهده دارد، درخواست دولت ترامپ را برای بازگرداندن تحریم‌های شورای امنیت علیه ایران ارائه دهد. در این دیدار که برایان هوک نماینده مستعفی آمریکا در امور ایران وزیر خارجه ترامپ را همراهی کردند، پمپئو نامه‌ای را با امضای کلی کرافت نماینده دائم آمریکا در سازمان ملل متحد ارائه داد که طی آن اعلام شده است ایران به تعهدات برجامی خود عمل نکرده و همچنین ممنوعیت تسلیحاتی را نقض کرده است!
مایک پمپئو، وزیر خارجه آمریکا، نامه‌ای در باره عدم اجرای تعهدات ایران در قالب برجام و آغاز روند احیای تحریم‌های ضد ایرانی را به ریاست شورای امنیت سازمان ملل ارائه کرد.
در اعلامیه وزارت خارجه آمریکا آمده است:«با سندی که وزیر امورخارجه آمریکا ارائه کرده است آشنا شوید: مطابق با پاراگراف ۱۱ قطعنامه ۲۲۳۱ شورای امنیت سازمان ملل متحد، من (مایک پمپئو وزیر امورخارجه آمریکا) به نام دولت خود می‌نویسم که ایران به شکل جدی تعهدات خود در قالب برجام را اجرا نمی‌کند. بر اساس این سند که آمریکا به عنوان یکی از شرکت‌کنندگان برجام، تهیه کرده است در پاراگراف ۱۰ قطعنامه ۲۲۳۱ روندی در نظر گرفته شده است که احیای تحریم در چارچوب برجام را ممکن می سازد».
بورل: آمریکا حق به‌کار گیری مکانیسم ماشه را ندارد
جوزپ بورل، مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا با بیان اینکه آمریکا نمی تواند عضوی از برجام قلمداد شود، در بیانیه ای اعلام کرد: همچنانکه بارها یادآور شده ام، آمریکا در اقدامی یکجانبه ماه مه سال ٢٠١٨ از برنامه جامع اقدام مشترک (برجام) خارج شد و به دنبال آن در فعالیت های مرتبط با برجام هیچگونه مشارکتی نداشت بنابراین واشنگتن نمی تواند به عنوان عضوی از برجام برای بازگشت خودکار تحریم ها که در این قطعنامه پیش بینی شده قلمداد شود. من به عنوان هماهنگ کننده کمیسیون مشترک برجام هر کار ممکنی را به منظور اطمینان از حفظ و اجرای کامل برجام توسط همه اعضاء انجام خواهم داد. برجام ستون اصلی معماری جهانی منع گسترش تسلیحات هسته ای است که به امنیت منطقه کمک می کند.
مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا به خروج یکجانبه آمریکا از برجام اشاره کرد و گفت که این کشور مشارکت کننده این توافق به شمار نمی‌رود و بنابراین نمی‌تواند به سازوکار بازگرداندن تحریم‌ها علیه ایران متوسل شود.
جوزپ بورل با صدور بیانیه‌ای که بامداد جمعه در تارنمای سرویس اقدام خارجی اتحادیه اروپا منتشر شد تصریح کرد: همانگونه که بارها اعلام کردم آمریکا به طور یکجانبه به مشارکت خود در برجام در تاریخ ۸ «می» ۲۰۱۸ خاتمه داد و در متعاقبا در هیچ‌یک از فعالیت‌های مرتبط با این توافق شرکت نکرد. بنابراین این کشور نمی‌تواند در کسوت طرف برجام از مکانیسم ماشه در قطعنامه ۲۲۳۱ استفاده کند.
وی افزود: به عنوان هماهنگ‌کننده برجام تمام تلاش خود را برای اطمینان از حفظ و اجرای کامل این توافق توسط تمام طرف به‌کار می‌گیرم. مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا خاطر نشان کرد که برجام یکی از پایه‌های کلیدی معماری جهانی عدم اشاعه تسلیحات هسته‌ای به شمار می‌رود و باعث ایجاد ثبات در منطقه خاورمیانه می‌شود.
بلژیک: آمریکا نمی‌تواند مکانیسم ماشه را علیه ایران فعال کند
دولت بلژیک که نقش هماهنگ‌کننده قطعنامه ۲۲۳۱ را در شورای امنیت دارد، بامداد جمعه اعلام کرد آمریکا حق فعال کردن مکانیسم ماشه را علیه ایران ندارد. نمایندگی بلژیک در سازمان ملل بامداد جمعه در پیامی در صفحه رسمی توییتر خود نوشت: از نظر بلژیک موضوع کاملا روشن است: ایالات متحده آمریکا نمی‌تواند [مکانیسم] بازگشت تحریم‌ها را از طریق برجام فعال کند، چرا که در ماه مه ۲۰۱۸ به مشارکت خود در برجام پایان داده است.
نمایندگی بلژیک افزود: ما باید برجام را حفظ کنیم. این تنها راه اطمینان از ماهیت صلح‌آمیز برنامه هسته‌ای ایران است. در قطعنامه ۲۲۳۱ شورای امنیت، نماینده بلژیک در سازمان ملل به عنوان هماهنگ‌کننده این شورا در مسائل مربوط به اجرای این قطعنامه انتخاب شده و وظایف مختلفی از جمله پاسخگویی به ادعاهای مرتبط با نقض قطعنامه از سوی یکی از طرف‌ها بر عهده این کشور گذاشته شده است.
«ریچارد گوان» مدیر بخش سازمان ملل در «گروه بین‌المللی بحران» در این باره نوشت: بلژیک هماهنگ‌کننده شورای امنیت سازمان ملل در ارتباط با تحریم‌های باقیمانده علیه ایران در قطعنامه ۲۲۳۱ شورای امنیت است. وی افزود: اگر آمریکا ادعا می‌کند که بازگشت تحریم‌ها [علیه ایران] را در ماه بعد فعال کرده، تصمیم بلژیک درباره چگونگی مدیریت این پرونده پیامی را درباره اعتبار(بی‌اعتباری) موضع ایالات متحده به جهان صادر می‌کند.
«فیلیپ کریدلکا» نماینده بلژیک در سازمان ملل جمعه گذشته پس از رای ممتنع به قطعنامه پیشنهادی آمریکا برای تمدید تحریم تسلیحاتی علیه ایران، در بیانیه‌ای گفت: بلژیک که در موضوع هسته‌ای ایران هماهنگ‌کننده قطعنامه ۲۲۳۱ شورای امنیت سازمان ملل است، به قطعنامه آمریکا درباره تحریم تسلیحاتی علیه ایران رای ممتنع داد.
کریدلکا در این بیانیه تاکید کرد که کشورش به اجرای کامل برجام پایبند است و حفظ این توافق را جزو اولویت‌ها می‌داند و از تلاش‌های سه کشور اروپایی و اتحادیه اروپا برای حل مسائل مربوط به برنامه هسته‌ای ایران در چارچوب مکانیسم حل اختلاف حمایت می‌کند.
روسیه خواستار نشست فوری شورای امنیت شد + مخالفت امریکا
فدراسیون روسیه در رابطه با قصد آمریکا برای آغاز روند احیای تحریم‌ها علیه ایران در قالب قطعنامه ۲۲۳۱ خواهان برگزاری جلسه شورای امنیت در روز جمعه ( ۲۱ آگوست) است. منبعی در شورای امنیت اطلاع داد که درخواست تشکیل جلسه از سوی روسیه با رویدادهای روز پنجشنبه ، پیرامون اجرای مفاد قطعنامه ۲۲۳۱ مرتبط است. منبع آگاه دیگری این خبر را تأیید کرد. واسیلی نبنزیا، نماینده دائمی روسیه در سازمان ملل متحد اعلام کرده است که روسیه درخواست ارائه‌شده توسط وزیرامور خارجه آمریکا در باره احیای تحریم‌ها علیه ایران را برسمیت نمی‌شناسد.
نبنزیا گفت:« چنین شکایتی باعث آغاز روند احیای تحریم‌های ضد ایرانی نخواهد شد. تحریم‌ها می توانند فقط توسط کشورهای امضاکننده برجام احیا شوند. آمریکا یکی از آن کشورها نیست زیرا از برجام خارج شده است. این موضوعی است که ناچار هر یک از هیئت‌های نمایندگی در شورای امنیت مطرح خواهد کرد.
به دنبال درخواست رسمی آمریکا از شورای امنیت سازمان ملل متحد برای بازگرداندن تحریم‌های بین‌المللی علیه ایران، روسیه خواستار برگزاری نشست فوری شورای امنیت در این خصوص شد، اما آمریکا این درخواست روسیه را رد کرد./اقتصادآنلاین
چین: آمریکا صلاحیت دعوت شورای امنیت به مکانیسم ماشه را ندارد
دفتر نمایندگی چین در سازمان ملل اعلام کرد: از آنجایی که آمریکا از توافق برجام خارج شده است و عضو این توافق نیست لذا صلاحیت دعوت شورای امنیت به استفاده از «مکانیسم ماشه» را ندارد.
دفتر نمایندگی چین در سازمان ملل روز جمعه در پیامی در تویتر نوشت: درخواست ایالات متحده از شورای امنیت، «اعلان» مشخص شده در قطعنامه ۲۲۳۱ شورای امنیت را شامل نمی شود و نمی تواند مکانیسم فعال سازی ماشه را درخواست کند.
پیام دفتر نمایندگی چین در سازمان ملل در حالی است که «جانگ جون» سفیر دائم چین در سازمان ملل متحد روز گذشته /پنجشنبه/ در واکنش به درخواست رسمی آمریکا برای به کارگیری مکانیسم ماشه علیه ایران، گفت: آمریکا از برجام خارج شده و این درخواست، غیرقانونی است.
جانگ در نامه‌ای به رئیس دوره‌ای شورای امنیت سازمان ملل متحد افزود: مایل هستم که تاکید کنم درخواست‌ها و تلاش‌های آمریکا برای بازگرداندن تحریم‌های پیشین شورای امنیت علیه ایران، از زمانی که به طور یکجانبه در هجدهم اردیبهشت ماه از برجام خارج شد، غیرقانونی است.
وی ادامه داد: آمریکا به طور مکرر برجام و قطعنامه ۲۲۳۱ شورای امنیت را با دایر کردن تحریم‌های یکجانبه نقض کرده است و هرگونه حق استفاده از سازوکار فراهم شده در قطعنامه ۲۲۳۱ را اعم از بند ۱۱ این قطعنامه سلب کرده است.
دولت آمریکا پس از نزدیک به یک سال خروج از برجام، مدعی شده است همچنان عضوی از این توافق است و می‌تواند از سازوکارهای موجود در این توافق و قطعنامه ۲۲۳۱ مرتبط با آن، علیه ایران استفاده کند. به همین منظور ابتدا روز جمعه گذشته قطعنامه‌ای ۴ بندی به شورای امنیت ارائه داد که تنها توانست یک رای مثبت جمهوری دومینیکن را با خود داشته باشد و به اعتراف کارشناسان و مقامات فعلی و سابق آمریکا، شکست مفتضحانه‌ای را متحمل شد. به دنبال آن، مایک پمپئو وزیر خارجه آمریکا روز پنجشنبه با حضور در سازمان ملل متحد به طور رسمی درخواست داد تا قطعنامه های لغو شده شورای امنیت، بر اساس مکانیسم ماشه علیه ایران بازگردانده شود.
ظریف: تاریخ شورای امنیت چنین وضعیتی را به یاد ندارد
وزیر امور خارجه کشورمان با اشاره به مخالف روسیه، چین، اتحادیه اروپا، آلمان فرانسه و انگلیس با اقدام آمریکا جهت استفاده از مکانیزم ماشه گفت: احتمالا امروز هم برخی دیگر از اعضای شورای امنیت موضع مشابهی را اتخاذ می‌کنند.
وزیر امور خارجه در پُستی اینستاگرامی نوشت:
دوستان عزیزم سلام، مدتی است که می‌خواستم مانند همیشه راحت و بی‌تکلف از شرایط جهان برای شما عزیزان بنویسم که به خاطر مشغله کاری این افتخار نصیبم نشد. در هفت سال خدمت در وزارت امور خارجه، تمامی تلاش همکارانم و بنده بر ترویج و تثبیت چهره‌ی مقتدر و منطقی ایران در عرصه بین‌الملل بود.
در ماه‌های اخیر، ترامپ و وزیر خارجه‌اش به تلاش‌های نافرجام خود برای فشار به ایران و نابودی برجام افزوده‌اند. در هفته‌ی گذشته، تمام دنیا نظاره‌گر شکست تحقیرآمیز یکجانبه‌گرایی بود و اینکه چگونه آمریکا حتی توانایی همراه کردن متحدان اروپایی خود در شورای امنیت علیه ایران را ندارد و در برابر ساختار حقوقی برجام ضعیف است.
ترامپ که زمانی با افتخار خروج خود از برجام را اعلام می‌کرد و توافق با ایران را ناچیز می‌شمرد، امروز به این نتیجه رسیده است که «با زبان زور نمی‌توان با ایران صحبت کرد.» امروز بیهوده تلاش می‌کند که با قطعنامه ۲۲۳۱ شورای امنیت، به مقابله با همان قطعنامه و حتی تمامیت شورای امنیت برود؛ خود را سراسیمه «مشارکت کننده» در برجام معرفی می‌کند که بتواند بدون کمترین حقی از سازوکار پیچیده و زمان‌بر بازگرداندن قطعنامه‌های لغو شده علیه ایران—آن هم از مسیر میان‌بر—سوءاستفاده کند؛ اما این بار هم در برابر توان دیپلماسی قدرتمندِ متکی به مردم دلاور ایران کم می‌آورد.
امروز هم با دبیرکل ملل متحد تلفنی مذاکره کردم و هم یک نامه حقوقی محکم و قوی (که جوانان متخصص و متعهد این کشور ظرف چندین روز گذشته در تدوین آن به بنده کمک کردند) به رییس دوره‌ای شورای امنیت (اندونزی) ارسال کردم تا با یکجانبه‌گرایی و قانون‌گریزی آمریکا مقابله کنیم که به یاری خدا حتما یک بار دیگر طعم انزوا را به قانون‌شکنان آمریکایی خواهیم چشاند.
شاید برای برخی کلیشه باشد اما این بار هم نشان دادیم که «هیچ‌وقت یک ایرانی را تهدید نکن.»
به هر حال، هر نتیجه‌ای رخ دهد، پیروزی از آن ملت ایران است، چرا که همیشه با منطق و بیان نیکو از منافع کشور و مردم دفاع کرده‌ایم نه با هیاهو و جنجال. جا دارد از تمامی همکاران خود تشکر کنم.
با شروع ماه محرم که امسال مردم ایران شور و شعور حسینی را با تبدیل همه خانه‌ها و فضای مجازی به حسینیه در هم‌خواهند آمیخت، ما نیز در وزارت خارجه چند هفته پرکاری در پیش داریم اما ایمان دارم که موفق خواهیم شد، همه‌ی ما باهم.
گفتگوی تلفنی ظریف و دبیرکل سازمان ملل
وزیر امور خارجه کشورمان و دبیرکل سازمان ملل در تماسی تلفنی درباره مسائل یمن و همچنین تبعات خطرناک اقدامات غیرقانونی آمریکا علیه ایران در شورای امنیت گفتگو کردند. ظریف: از دبیرکل و اعضاء شورای امنیت انتظار داریم به وظایف قانونی خود در مقابله با سرکشی دولت آمریکا عمل کنند. گوترش هم در این دیدار تاکید کرده، به دقت نکات مطروحه را در نظر می‌گیرم.
پیش از این، محمد جواد ظریف وزیر امور خارجه کشورمان در نامه‌ای به رییس شورای امنیت سازمان ملل متحد اقدام غیرقانونی ایالات متحده آمریکا برای سوء استفاده از ساز و کارهای مندرج در توافق هسته‌ای برای احیای تحریم‌های ایران را مردود دانسته و تاکید کرد که آمریکا هیچ حقی برای تلاش در جهت احیای تحریم‌ها ندارد و از همین رو این اقدام آمریکا باید از سوی شورا و جامعه بین‌المللی رد شود.
تخت‌روانچی: شورای امنیت مکانیزم ماشه را رد می‌کند
تسنیم هم نوشت: نماینده ایران در سازمان ملل گفته است، آمریکا صلاحیت اعمال تحریم‌های مجدد علیه ایران را ندارد. به گفته مجید تخت روانچی به دلیل نبود استدلال قانونی مطمئن هستیم شورای امنیت باز هم آخرین حرکت آمریکا در زمینه اجرایی شدن مکانیزم ماشه را رد می‌کند. تخت روانچی اعلام کرد: آنها از برجام خارج شده‌اند و بار دیگر نمی‌توانند درباره برجام اظهار نظر کنند.
قطعنامه ۲۲۳۱ ، تصویب شده در سال ۲۰۱۵ ، شامل مکانیزمی برای تجدید خودکار تحریم های سازمان ملل علیه ایران در صورت عدم انجام تعهدات این کشور طبق برجام است. این مکانیسم از سال ۲۰۱۵ به مدت ۱۰ سال اعتبار دارد. این قطعنامه پیش بینی می کند که اگر در این دوره هرگونه تخلف جدی از طرف ایران صورت بگیرد، کشور تنها در صورت تصویب قطعنامه مربوطه در شورای امنیت سازمان ملل قادر به جلوگیری از تمدید تحریم ها خواهد بود. اگر حداقل یکی از اعضای دائم شورای امنیت با تصویب چنین قطعنامه ای مخالفت کند، تحریم ها به طور خودکار ظرف ۳۰ روز تمدید می شود.
توافق هسته‌ای ایران و قدرت های بزرگ جهان که به آن برنامه جامع اقدام مشترک (برجام) هم گفته می‌شود، سال ۲۰۱۵ میان ایران و کشورهای عضو گروه ۱+۵ متشکل از آمریکا، بریتانیا، فرانسه، روسیه و چین، پنج کشور عضو دائم شورای امنیت سازمان ملل متحد به علاوه آلمان منعقد شد. برپایه این توافق، در برابر محدود شدن برنامه هسته‌ای ایران، تحریم‌های اعمال شده علیه این کشور لغو یا تعلیق شد.
هشتم ماه مه سال ۲۰۱۸ ، دونالد ترامپ ، رئیس جمهور امریکا اعلام کرد که از برجام خارج می شود و نه فقط تحریم های قبلی را باز می گرداند بلکه تحریم های جدید علیه تهران را نیز اعمال خواهد کرد و به دنبال آن تحریم های واشنگتن علیه ایران احیا و تشدید شدند. آمریکا تلاش می کند دیگر کشورها نیز ایران را تحریم کنند.
