تحلیل تورم برخی از گروه های کالایی مربوط به مواد غذایی در دو بخش تولیدکننده و مصرف کننده بازه زمانی ١٣٩٨-١٣٩١ نشان از رفتار مشابه این دو نرخ دارد.
به گزارش «دنیای بورس» به نقل از مرکز آمار ایران، گزارش مربوط به تحلیل تورم برخی از گروه های کالایی مربوط به مواد غذایی در دو بخش تولیدکننده و مصرف کننده بازه زمانی ١٣٩٨-١٣٩١ منتشر شد. بررسی همبستگی تورم مصرف کننده و تولیدکننده در برخی از گروه‌های کالایی مربوط به مواد غذایی، نشان از رفتار مشابه تورم تولید کننده و مصرف کننده در بلندمدت اشاره دارد. رشته فعالیت صنایع مواد غذایی و آشامیدنی یکی از فعالیت‌های بخش صنعت بوده و شامل ۱۶۰ محصول صنعتی است.
گروه خوراکی‌ها و آشامیدنی‌ها شامل ۱۳۷ قلم در محاسبه شاخص قیمت مصرف کننده دارد. این دو گروه جدول ۷۰ قلم مشترک دارند. همپوشانی سایر اقلام خوراکی شاخص قیمت مصرف کننده با اقلام شاخص قیمت تولیدکننده بخش کشاورزی زیاد است. به منظور مقایسه روند حرکت و میزان همخوانی مسیر حرکت این دو شاخص از میانگین تورم سالانه تولیدکننده و مصرف کننده در گروه‌های کالایی موجود در بخش‌های صنعت و کشاورزی استفاده شده است.
به دلیل وجود اقلام مشترک بسیار در اطلاعات مورد استفاده در محاسبه تورم دو گروه مورد مقایسه و نیز استفاده از اطلاعات سالانه، رابطه بین دو تورم بسیار مستقیم و همزمان در بازه زمانی ۱۳۹۱- ۱۳۹۸ اتفاق افتاده است. در بازه مورد بررسی به غیر از سال ۱۳۹۳، تورم همواره بخش مصرفی بیشتر از تورم بخش تولیدی بوده است.
دلایل این اختلاف را باید در تفاوت‌های ماهوی دو قیمت، ساختار بازارهای اقتصاد کشور، تغییرات در ماژورهای واسطه‌گری و حمل و نقل (حاشیه سود دلالی و حمل و نقل)، اثر مستقیم تغییرات نرخ ارز (که در قیمت کالاهای وارداتی تاثیر دارد) سهم کالاهای وارداتی از بازار بخش مصرفی و همچنین یارانه‌هایی که به بخش‌های تولیدی پرداخت می‌شود، جستجو کرد. همبستگی و همزمانی روند تغییرات تورم را در گروه‌هایتفصیلی تر، به دلیل بیشتر بودن تعداد اقلام مشترک، بهتر میتوان مشاهده کرد. جهت و شدت هم حرکتی در برخی گروه‌های کالایی بسیار بالاست.
به نظر میرسد در مجموع مکانیسم رفتار تورم تولیدکننده و تورم مصرف کننده، در حالت‌های مختلف زمانی کوتاه مدت و بلندمدت و همچنین در سطوح سرجمع یا تفصیلی شاخص‌های محاسبه شده، میتواند مورد بررسی قرار گیرد. بررسی منحنی‌های تورم در بلندمدت در گروه‌های بسیار تفصیلی و با سهم اشتراک بالای اقلام در دو گروه تولیدکننده و مصرف کننده، نشان از روند تقریبا یکسان تغییرات و هم جهت بودن این تغییرات به صورت همزمان دارد.
به عبارتی رفتار تورم تولیدکننده و تورم مصرف کننده در بلندمدت برای گروه های کالایی با همپوشانی بسیار بالا و مشابه تا اندازه زیادی یکسان است. همخوانی نتایج حاصل از اجرای دو طرح متفاوت در مرکز آمار ایران برای محاسبه شاخ قیمت تولیدکننده و شاخص قیمت مصرف کننده میتواند گواه مقبولی از جامعیت و واقع گویی اعداد باشد.
