بازار سهام با رشد آرام شاخص کل در اولین روز هفته کار خود را آغاز کرد. بلاتکلیفی در معاملات با توجه به نزدیک شدن به مهلت تسویه اعتباری‌ها و خرید و فروش‌های محتاطانه تقریبا در تمام گروه‌های صنعتی بزرگ مشهود است. این اتفاق در حالی رخ می‌دهد که صحبت‌های اخیر عبدالناصر همتی در خصوص ناکارآمدی ارز ۴۲۰۰ تومانی به کالاهای اساسی، با توجه به تکرار چند باره این موضوع و نامشخص بودن سیاست بانک مرکزی در این مورد، واکنش مشخصی از سوی معامله‌گران در پی نداشته‌‌است.
دنیای بورس: شاخص کل بورس اوراق بهادار تهران پس از گذشت بیش از نیمی از ساعات مجاز معامله روزانه، با رشد بیش از ۲۰۰ واحدی در کانال ۱۶۳ هزار واحدی قرار گرفته‌است. شاخص کل هم‌وزن نیز با رشد ناچیزی در محدوده صفر است و هرچند روند معاملات به سمت افزایش تقاضا در گروه‌ها و نمادهای خاص با تکیه بر آثار حذف ارز ۴۲۰۰ تومانی، در حرکت است اما موج احتیاط در میان خریداران و فروشندگان بیشترین نقش را در تحولات امروز ایفا می‌کند. سطح و ارزش معاملات خرد در روز ابتدایی هفته با نزدیک شدن به روزهای پایانی سال، چنگی به دل نمی‌زند. روندهای افزایشی قیمت با موج عرضه سرکوب می‌شود و از طرف دیگر حجم مناسب تقاضا در قیمت‌های پایین‌تر کاملا به چشم می‌خورد. در دو گروه خودرو و غذایی به جز قند شاهد تشکیل تقاضای قدرتمندتر و افزایش تعداد صف‌های خرید هستیم که بیش از هرچیز ناشی از انتظار برای بهبود قیمت‌ها و یا تاثیر افزایش قیمت‌ها بر عملکرد این شرکت‌هاست. البته برخورد به حمایت‌های تکنیکالی در گروه خودرویی در تشکیل تقاضا برای نمادهای این گروه بی تاثیر نیست.
غذایی‌ها در کانون توجهات
تشکیل صف‌های خرید متعدد در نمادهای غذایی پس از گذشت چند ساعت از شروع معاملات روزانه و افزایش حجم و ارزش معاملات در سقف، منجر به رشد ۱٫۵ درصدی شاخص صنعت غذایی به جز قند در فاصله یک ساعت مانده تا پایان بازار شده‌است. افزایش تقاضا و تشکیل صف‌های خرید بیش از هرچیز مبتنی بر احتمال تغییر سیاست‌گذاری‌های ارزی و حذف محتمل ارز ۴۲۰۰ تومانی است. قوت گرفتن حذف ارز ۴۲۰۰ تومانی براساس آخرین اظهارات رییس بانک مرکزی، تاثیر ویژه‌ای بر کاهش سودآوری و وارد زیان شدن شرکت‌های غذایی می‌شود. تاثیر این عامل در سودآوری شرکت‌های غذایی با توجه به ساختار متکی بر سهم بالای مواد اولیه در هزین‌های تولیدی به حدی‌ست که می‌تواند این شرکت‌ها را با بحران تولید و عملکرد مواجه سازد. به همین منظور در این شرایط احتمال افزایش نرخ شرکت‌های غذایی برای جلوگیری از کاهش شدید تولید بسیار زیاد خواهد بود. از آنجایی که تمام شرکت‌های این گروه از اهرم بسیار بالایی برای تاثیرپذیری از افزایش نرخ برخوردارند، سرمایه‌گذاران در این گروه به پیشواز این رویداد رفته‌اند. تشکیل صف خرید در سهام غول‌های روغنی، لبنی‌ها و شرکت‌هایی نظیر گروه کارخانجات صنعتی تبرک گواه این مدعاست. لازم به ذکر است تشکیل چنین تقاضایی در مرحله ابتدایی گمانه‌زنی‌ها در خصوص افزایش نرخ با احتمال بالا است و میزان افزایش نرخ، تقابل درآمدها و هزینه‌ها در معادله پیش رو و مواردی از این دست می‌تواند عواملی باشد که این تقاضا را شکننده کند.
نمادهای بانکی در کش و قوس افزایش سرمایه
بنابر آخرین دستورالعمل‌های لازم‌الاجرا در خصوص عدم بازگشایی سهام شرکت‌های بورسی تا ثبت افزایش سرمایه در پورتفوهای سرمایه‌گذاران و با نزدیک شدن به روزهای پایانی سال، بسیاری از سرمایه‌گذاران گروه بانکی علیرغم ارائه پیشنهاد هیئت مدیره در خصوص افزایش سرمایه و برخی در مرحله ثبت مجوز افزایش سرمایه، با عرضه‌های نسبتا قدرتمندی در بازار حاضر شده‌اند. همانطور که گفته شد ریسک احتمالی ناشی از توقف مدت‌دار نمادهای مزبور پس از ثبت افزایش سرمایه یکی از مهمترین دلایل بروز چنین رویکردی از سوی سهامداران است. از سوی دیگر افت ارزش معاملات در این گروه و تمرکز بر فروش بیشتر در نمادهای پر رفت و آمد، تا حد قابل توجهی به الزام فروش خریداران اعتباری برای تسویه اعتبارات تا قبل از اتمام سال است.
هجوم دوباره نقدینگی داغ به «انرژی۳»
همچنان بازی نقدینگی در معاملات «انرژی۳» داغ است. نوسانات شدید قیمتی این سهم علاوه بر جذابیت‌های ناشی از کسب بازدهی‌های کوتاه‌مدت، ریسک سرمایه‌گذاری در این نماد را به صورت قابل توجهی بالا برده است. انتظار برای حمایت عامل بنیادی از این سهم وجود ندارد و به نظر می‌رسد تنها قدرت پول است که توانسته سهام این شرکت را بالا نگه دارد و در این شرایط نامشخص بودن زمان خروج این نقدینگی می‌تواند ریسک زیادی را برای معامله‌گران رقم بزند. تا ساعت ۱۱ انرژی ۳ نزدیک به ۳۰ میلیارد تومان معامله شده بود و این در حالی است که ارزش معاملات در دیگر نمادهای بازار و حتی بزرگان به صورت قابل توجهی پایین است. این موضوع نشان از گسیل دوباره پول داغ به سمت انرژی ۳ دارد که می‌تواند ریسک سنگینی را برای معامله‌گران رقم بزند. شدت نوسانات قیمتی «انرژی۳» در ماه‌های اخیر به شدت افزایش یافته است. در این بین به نظر می‌رسد کلونی‌های نقدینگی به سمت این نماد هجوم آورده‌اند تا بتوانند از بازی پرهیجان و البته پرریسک این نماد بهره کافی را ببرند.
در چنین شرایطی سازمان بورس باید فرصت آربیتراژی را بین نمادهای مختلف انرژی حذف کند تا سایر معامله‌گران حقوقی نیز بتوانند از اختلاف بین ۳ تا ۴ هزار تومانی قیمت به ازای هر سهم استفاده کنند. در واکاوی استقبال از «انرژی۳» همچنان دلایل بنیادی مشاهده نشده است و به نظر می‌رسد تنها قدرت پول و حرکت‌های دسته‌جمعی رشد قیمتی و هیجان معاملاتی این سهم را به دنبال داشته است.
در چنین شرایطی احتمالا می‌توان گفت معامله‌گران تازه‌وارد که بر اساس سیگنال شخص یا اشخاص اقدام به خرید سهام این شرکت می‌کنند با توهم کسب سود مواجه هستند. این در حالی است که اگر علت رشد قیمتی سهم و همچنین موانع عقب‌گرد قیمتی یک سهم مشخص نشود معامله‌گران با توهم صعود ممتد و همیشگی سهام یک شرکت از عرضه سهام خودداری می‌کند. در نتیجه مطابق با هفته‌های قبل که سهام بورس انرژی از ۸۵۰۰ تومان به کمتر از ۳ هزار تومان نیز نزول کرد احتمال تکرار این روند نیز وجود دارد. یک معامله‌گر که از علت نوسان قیمتی یک سهم آگاه نیست در خصوص زمان خرید یا فروش سهم نیز ایده‌ای نداشته و همین موضوع نیز کافی است تا در موج ممتد صعود با توهم رشد قیمتی سهم تا ابد سهام را نگه دارد و در موج اصلاحی شدید نیز با خیال بازگشت دوباره سهام را نگه دارد.
در هجوم کلونی نقدینگی به سمت سهام گرچه در ابتدا تصور سود همگانی وجود خواهد داشت اما چون در این میان انگیزه‌ای برای ورود پول جدید وجود نخواهد داشت در نتیجه تنها راه کسب سود یک عضو این کلونی زیان دیگر عضو است.
