معاملات امروز سهام به دنبال خبر تصمیم شورای پول و اعتبار مبنی بر توافق عرضه ارز شرکت‌های صادراتی در بازار ثانویه و تعیین نرخ آن توسط عرضه و تقاضا با تشکیل صف خرید در ۷۸ نماد بورسی و فرابورسی مواجه است. این خبر به نوعی موافقت‌های اولیه را در خصوص آزادسازی قیمت‌ها می‌رساند که اولین نشانه آن جهش ۳ هزار واحدی شاخص در آغاز معاملات امروز است. هرچند در این میان موافقت رسمی رییس جمهور مرحله پایانی این فرآیند است.
دنیای بورس: بازار سهام پس از انتشار خبر آزادسازی دلارهای غیرنفتی در شامگاه گذشته، سیمای دیگری به خود گرفته است. جهش بیش از ۳ هزار واحدی شاخص کل در ساعات ابتدایی امروز حاصل انتشار همین خبر است. تقریبا تمام نمادهای گروه پتروشیمی به‌علاوه فلزی و معدنی‌ها با تقاضای گسترده سرمایه‌گذاران مواجه‌اند و در سقف مجاز روزانه قرار گرفته‌اند. با وجود میل شدید متقاضیان برای خرید اما دارندگان سهام فروشنده نیستند. بسامد و تاثیر مثبت آزادی دلار چنان چشم‌اندازی از سودآوری برای سهام وابسته ترسیم کرده که متقاضیان سهام فروشنده‌ای نمی‌یابند. در بین سهام مختلف بازار، پتروشیمی پارس پس از کم‌فروغی روزهای پسامجمع، پرارزش‌ترین صف خرید بازار را به خود اختصاص داده و بزرگان فلزی نظیر ذوب‌آهن اصفهان، ملی مس ایران و فولاد مبارکه اصفهان نیز در صدر فهرست پرحجم‌ترین صف‌های خرید بازار نشسته‌اند.
تایید، تکذیب و مخالفت
پس از انتشار خبر موافقت شورای پول و اعتبار، صف‌های خرید در ساعات معاملاتی شاهد عرضه برخی صف‌ها در دقایق ابتدایی بودیم اما با انتشار خبر خبرگزاری مهر از قول یک مقام آگاه در بانک مرکزی مبنی بر تایید این مصوبه شورای پول و اعتبار باعث سنگین شدن دوباره صف‌های خرید شد. پس از انتشار این خبر، یک منبع آگاه از اتاق بازرگانی دست به تکذیب خبر فوق زد اما واکنشی از سوی سهامداران مشاهده نشد. از سوی دیگر در برخی سایت‌ها و کانال‌ها موضوع عدم وجاهت قانونی شورای پول و اعتبار برای تصمیم‌گیری در این خصوص مطرح شد که اگر نگاهی به ترکیب اعضای این شورا بیندازیم متوجه خواهیم شد که مرجع تصمیم‌گیری اولیه در این خصوص تنها شورای پول و اعتبار است و در مرحله نهایی این موضوع باید به تایید رییس جمهور برسد. برای بررسی میزان توجه به شورای پول و اعتبار نگاهی به اعضای این شورا می‌اندازیم:
الف- وزير امور اقتصادي و دارایي يا معاون وي
ب- رئيس كل بانك مركزي جمهوري اسلامي ايران
پ- قائم‌مقام يا يكي از معاونان بانك مركزي با معرفي رئيس كل
ت- رئیس سازمان مدیریت و برنامه‌ریزی کشور یا معاون وی
ث- وزیر صنعت، معدن و تجارت
ج- دو نفر از وزرا به انتخاب هيأت وزيران
چ- رئيس هيأت عامل صندوق توسعه ملي
ح- دو نفر کارشناس خبره و متخصص در حوزه‌هاي اقتصادي، پولي، بانکي با پانزده سال سابقه فعاليت علمي و اجرائي در زمينه پولي و بانكي به پيشنهاد رئيس كل بانك مركزي جمهوري اسلامي ايران و تأييد رئیس‌جمهور به مدت دو سال كه انتخاب مجدد آنها بلامانع است.
خ- يك نفر مجتهد آشنا به مسائل مالي و پولي با معرفي شوراي عالي حوزه‌هاي علميه
د- دادستان كل كشور يا معاون وي
ذ- رئيس اتاق بازرگاني، صنايع، معادن و کشاورزی ایران
ر- رئيس اتاق تعاون جمهوری اسلامی ایران
ز- نمايندگان كميسيون‌هاي اقتصادي و برنامه و بودجه و محاسبات مجلس شوراي اسلامي (هركدام يك نفر) به‌عنوان ناظر با انتخاب مجلس
با توجه به خبر منتشر شده و کیفیت نهاد تصمیم‌گیرنده (شورای پول و اعتبار)، تصویب آزادسازی نرخ ارز در بازار به اندازه‌ای در سودآوری شرکت‌های بورسی خصوصا پتروشیمی‌ها و فلزات اساسی تاثیرگذار است که قیمت‌های فعلی برای آنها را فوق‌العاده ارزنده می‌کند. از طرفی عدم تصویب این تصمیم ضربه سهمگینی به سودآوری شرکت‌های بورسی نمی‌زند و کماکان چشم‌انداز سودآوری شرکت‌های بورسی در افق ترسیم شده هفته‌های قبل باقی می‌ماند. بنابراین خیلی نمی‌توان نسبت به نسبت ریسک به بازدهی سهام شرکت‌ها در این محدوده بدبین بود و همین موضوع به عدم عرضه سهام حتی با وجود انتشار اخبار مخالف منجر شده‌است.
حبس دلار و آزادی آن
حدود سه ماه از راه‌اندازی رسمی سامانه نیما می‌گذرد. پس از اعلام نرخ واحد ۴ هزار و ۲۰۰ تومانی و اولویت‌بندی برای کالاهای وارداتی مختلف، قرار بر این شد که ارز مورد نیاز برای واردات کالاهای اساسی و دارو از صادرات نفتی تامین شود و دلار صادرات غیرنفتی کالاهای پایه نظیر محصولات پتروشیمی و معدنی از رهگذر سامانه نیما-و با نرخ رسمی- در اختیار گروه دوم و سوم وارداتی قرار بگیرد. این تصمیم که طی این مدت صرف فساد گسترده در بخش بازرگانی و اعطای رانت‌های سرسام‌آور به نیازهای غیراساسی در اقتصاد کشور شد، اعتراض زیادی در فضای عمومی برانگیخت و در نهایت، به نظر می‌رسد سیاست‌گذار را بر آن داشته است تا از سیاستی به‌غایت نادرست بازگردد. البته این تصمیم شورای پول و اعتبار است و الزامات اجرایی هنوز روشن نیست. با این حال، همین خبر از عقب‌شنینی رسمی سیاست‌گذار برای سرمایه‌های مشتاق سود کافی است تا به سمت سهام سرازیر شوند.
روز غم‌انگیز خودرویی‌ها
گروه خودرویی در ادامه روند ناامیدکننده خود پس از برگزاری مجامع عمومی عادی سالانه با فشار عرضه زیاد در نمادهای مطرح روبرو هستند. این اتفاق در حالی رخ می‌دهد که ریزش قیمت در نماد شرکت‌های بزرگ خودروساز (ایارن خودرو و سایپا) تا قبل از معاملات امروز به طور متوسط بیش از ۱۰ درصد بوده‌است. رسیدن قیمت هر سهم شرکت ایران خودرو به مرز روانی ۲۰۰ تومانی پس از گذشت ۲ سال نیم و پس از رشد خیره‌کننده قیمت سهام خودرویی‌ها در زمستان ۹۴ بازمی‌گردد. این موضوع با معاملاه نسبتا زیاد سهام شرکت در این محدوده همراه بوده‌است که به نظر می‌رسد با فات بیشتر قیمت روند فوق ادامه داشته باشد.
بازگشایی در بهترین زمان ممکن
نمادهای «فایرا» و «شراز» در اوج تقاضا و قرار گرفتن بیش از ۲۰۰ میلیارد تومان در صفوف خرید بیش از ۷۰ نماد بورسی و فرابورسی اجازه بازگشایی یافتند و شاهد رشد قیمت قابل توجه آنها در این شرایط بودیم. رشد قیمت بیش از ۲۰ درصدی در نماد شرکت آلومینیوم ایران و بیش از ۱۳ درصد در نماد شرکت پالایش نفت شیراز بارزترین نمونه‌های این بازگشایی‌ها بودند.
مزیت رقابتی از دست رفته؟
وقتی صحبت از پتانسیل سودآوری شرکت‌ها می‌شود، تغییر جهت نقدینگی کاملا مشخص خواهد شد. در روزهای گذشته و زمانی که صحبتی از عرضه ارز در بازار ثانویه مطرح نبود، انتشار اخباری مبنی بر اجازه عرضه ارز صادراتی شرکت‌های سیمانی در بازار آزاد، تقاضای خوبی برای آنها رقم زد اما این اتفاق در حالی رخ می‌داد که اهالی بورسی از کشش کم سیمانی‌ها برای ساخت سودهای چشمگیر به دلایل مختلف آگاه بودند. بنابراین وقتی صحبت از شرایط یکسان برای تمامی صنایع مطرح می‌شود، کوچ نقدینگی از این صنعت به صنایع شیمیایی و فلزات اساسی و در مرحله بعد کانه‌های فلزی اجتناب ناپذیر است. از طرفی «چکاپا» نیز با توجه به مختصات سهم و دارا بودن مزیت عرضه ارز صادراتی در بازار آزاد و رشد نسبتا خوب در زمان درجا زدن سایر سهام بازار، چندان مورد اقبال سهامداران نیست.
نامه بورس کالا
در ساعات ابتدایی معاملات امروز، بورس کالا طی نامه‌ای محدودیت نوسان قیمت روزانه کالای عرضه شده از ۱۰ درصد به ۵ درصد را ابلاغ کرد. این مصوبه که وزیر صنعت در روزهای پایانی هفته گذشته دستور آن را داده بود از معاملات این هفته لازم‌الاجراست.
