شاخص کل بورس تهران در معاملات نخستین روز هفته با رشد بیش از ۵۶۰۰ واحدی به کانال ۳۲۰ هزار واحد وارد شد. شاخص کل هم‌وزن نیز امروز رشد حدود ۲٫۶ درصدی را به ثبت رساند. سهام در حالی مسیر پرشتاب صعودی را در پیش گرفته است که طی هفته‌های قبل بار دیگر بر تعداد افرادی که بر حبابی شدن سهام اعتقاد داشتن افزوده شده بود. ادامه رویه کنونی سهام گرچه ریسک ورود به بازار را به تدریج افزایش می‌دهد اما حسرت جاماندگی از رالی صعودی در کنار ارزش بالای معاملات ثبات شاخص را در مسیر صعودی رقم زده است.
دنیای بورس: حسرت جاماندگی از رالی صعودی سهام یک از مواردی است که در بازار به شدت مشاهده می‌شود و عدم کنترل این موضوع حتی می‌تواند به زیان سنگین تبدیل شود. در بورس تهران نیز احتمالا معامله‌گران بسیار این حس را تجربه کرده‌اند. این حس به خصوص برای معامله‌گرانی که بدون هیچ‌گونه پشتوانه تحلیلی (برخلاف تصور خودشان) در معاملات سهام شرکت می‌کنند بیش از دیگران است. اما نکته جالب توجه این‌که پس از یک دوره تورمی قدرتمند و جولان پرقدرت نقدینگی معمولا حسرت جاماندگی برای تحلیلگران بیش از همه است. تحلیل‌گرانی که معمولا نمی‌توانند موارد خودساخته بازار (مانند تجدید ارزیابی در بورس تهران) در حمایت از سهام باور کنند و بر عقیده خود پایدار هستند. با این حال همین تحلیلگران نیز با وجود تمام باورهای خود احتمالا با حسرت عظیمی از جاماندگی از سهام همراه هستند.
برخی از تحلیلگران از سطوح کمتر از ۲۵۰ هزار واحد شاخص کل به حبابی شدن سهام اشاره می‌کردند و الان شاخص سهام ۷۰ هزار واحد (معادل ۲۸ درصد) بالاتر از سطح حبابی مورد باور آنها بود. به تدریج بر تعداد این تحلیل‌ها افزوده شد تا در سطح کمتر از ۳۰۰ هزار واحد نیز بر تعداد نظرات مخالف صعود سهام افزوده شود اما سهام همچنان مسیر صعودی را در پیش گرفته است. به هیچ‌وجه نمی‌توان نظرات تحلیلی را مورد اشکال دانست اما شاید بتوان علت اصلی خطا تحلیلی را قضاوت یک‌طرفه معاملات در بازار دانست. در این خصوص «دنیای بورس» بارها بر لزوم توجه به حجم عظیم نقدینگی در بورس تهران که بیش از ظرفیت بازار سهام کشورمان است اشاره شد. همچنان ارزش معاملات سطوح بالای خود را حفظ کرده و تا ساعت ۱۲:۱۵ نیز حدود ۱۸۰۰ میلیارد تومان بود. این رویه ممکن است با تقویت حسرت جاماندگی حتی به تغییر باور تحلیلی تبدیل شود گرچه که شائبه تشکیل حباب قیمتی در بازار به شدت تقویت شده باشد.
نشانه‌های ورود سرمایه کم‌تجربه
معاملات امروز بازار سهام بار دیگر تحت تاثیر قدرت نقدینگی به روند پرقدرت صعودی خود ادامه داد. انتشار گزارش‌های عملکرد شرکت‌ها در شهریور ماه کماکان تاثیر چند روزه خود را بر معاملات سهام متکی بر عملکرد بنیادی می‌گذارد اما برخی صنایع مورد توجه معامله‌گران طی ماه‌های اخیر فارغ از عملکرد واقعی شرکت‌ها صعود پرشتاب خود را دنبال می‌کنند. ارزش معاملات امروز بورس تهران در فاصله یک ربع مانده به پایان جلسه معاملاتی، به رقم ۱۸۰۰ میلیارد تومان می‌رسد. در این بازه زمانی خالص تغییر مالکیت حقوقی به حقیقی از رقم ۱۵۰ میلیارد تومان عبور کرد. رشد پرقدرت شاخص کل در کنار تغییر مالکیت حقیقی به حقوقی مثبت در مقطع فعلی حکایت از تداوم ورود نقدینگی به بازار سهام می‌دهد. نقدینگی‌ای که در سکوت و خمودگی بازارهای موازی با چشم‌انداز کسب سودهای زیاد در بازه زمانی کوتاه به سمت سهم‌هایی متمایل می‌شوند که اقبال عمومی روی آنها زیاد است. تشکیل صف‌های خرید و تقویت آنها و عدم عرضه‌های سنگین جز در نمادهایی که فروشنده حقوقی نقش پررنگی را ایفا می‌کند، مسیر پول‌های وارد شده را به سمت سهامی هدایت می‌کند که صف‌های خرید آنها قدرتمند شده‌است. ارزش صف‌های خرید در نمادهای بورسی در روز جاری از این واقعیت پرده برمی‌دارد. بیش از ۴۰۰ میلیارد تومان ارزش نقدینگی موجود پشت صف‌های خرید در داد و ستد‌های امروز است که با توجه به عدم عرضه سنگین به نظر می‌رسد در صورت عدم بروز اتفاق خاصی، این صف‌های خرید به روزهای بعد منتقل شود. یکی از نسبت‌های مهم معاملاتی امروز، نسبت بالای ۲۰ درصدی ارزش صف‌های خرید به ارزش معاملات خرد روزانه‌است که نشان می‌دهد تا چه اندازه میل برای کسب سودهای پرشتاب در بازار بالاست. این رویکرد سرمایه‌گذاران می‌تواند مانند یک تیغ دولبه عمل ککند و در شرایطی که بازار مسیر اصلاحی را در پیش بگیرد، به وارونه شدن اساسی بیانجامد. سیگنالی که از ورود پول‌های کم تجربه خبر می‌دهد.
زنگها برای که به صدا در می‌آیند؟
حجم تقاضا برای خرید سهام از برخی گروه‌های بورسی به طور خاص مشهود است. صنایعی چون زراعت، لاستیک، محصولات فلزی، خودرو، غذایی بجز قند، انبوه‌سازی، مواد دارویی، سرمایه‌گذاری‌ها، لیزینگی‌ها، بانکی‌ها و بیمه‌ایها به طور ویژه جریان ورودی نقدینگی سرمایه‌گذاران در روز جاری بودند. اقبال سرمایه‌گذاران به سهم‌های این گروه‌های اگرچه در برخی موارد از فیلتر عملکرد ماهانه و عملکرد برآوردی نیمه نخست سال عبور کرده‌است و شاهد غربال‌گری نسبی در این زمینه هستیم اما رشدهای قیمتی در برخی از نمادها و صنایع به هیچ وجه با سودآوری مورد انتظار تحلیلگران همخوانی ندارد و نسبت‌های تحلیلی P/E بالایی را به سهام می‌دهد. نکته مهم در این خصوص این سات که در صورتیکه بازار از تب و تاب صعودهای پیاپی بیفتد، بلافاصله سرمایه‌گذاران و فعالان بورسی برای توجیه ریزش قیمت‌ها به عوامل بنیادی رجوع می‌کنند و نسبت‌های بالای P/E را ملاک حباب‌های بزرگ خواهند دانست و بنابراین اولین گزینه برای خروج نقدینگی و اصلاح قیمتی پرشتاب از میان شرکت‌هایی خواهد بود که سودهای لاغر توانایی پوشش قیمت‌های بزرگ را ندارند.
