گرچه برخلاف روز شنبه، شروع معاملات امروز بورس تهران از محدوده منفی به محدوده مثبت رقم خورد، اما در دقایق پایانی، باز هم سهامداران دست به ماشه در مقام فروشنده قیمت‌ها را وادار به عقب‌نشینی از سقف روزانه کردند. شاخص کل که در ابتدای معاملات امروز زیر فشار عرضه در بزرگان عقب‌نشینی کرده بود، با تحریک تقاضا در غول‌های خودرویی و بانکی و گسترش دامنه آن به دیگر سهم‌های بزرگ، بار دیگر به کانال ۳۰۹ هزار واحد بازگشت. البته در ادامه جریان معاملات شاهد عرضه صف‌های خرید در چند نماد پربیننده و نهایتا تعدیل مجدد نماگر اصلی سهام بودیم.
دنیای بورس: معاملات امروز چنان که انتظار می‌رفت ضعیف آغاز شد و شاخص کل در ادامه روند نزولی روز قبل، افت تقریبی ۶۰۰ واحدی را در نیم‌ساعت نخست ثبت کرد. به نظر می‌رسد ذهنیت سنتی بازار در این افت اندک موثر بوده است. از روز قبل که قیمت قریب به اتفاق سهم‌ها متاثر از افزایش ملایم عرضه در کل بازار به محدوده نزولی بازگشت و شاخص کل را در آخرین ساعت معاملات منفی کرد، این انتظار در ذهن بازار شکل گرفت که سفارش‌های اولیه در پیش‌گشایش امروز را در سطوح مثبت قرار ندهد و منتظر بماند تا هیجان ابتدایی بورس‌بازان فروکش کند.
این رویکرد که تبدیل به سنتی نانوشته در بورس تهران شده زمینه‌ُساز آغاز نزولی بورس تهران در معاملات امروز شد و شاخص کل را تا آستانه واگذاری مرز ۳۰۸ هزار واحد پیش برد. البته در بخش‌هایی از بازار که عمدتا به سهام کوچک‌تر بازار شناخته می‌شوند، تقاضا همچون معاملات سه روز اخیر به قوت خود باقی ماند و تاثیر خود را از محل تداوم رشد شاخص هم‌وزن نمایان کرد.
وجوه مثبت آرایش بورس‌بازان
باید به این نکته هم اشاره کرد که معاملات شنبه حامل یک پیام دیگر هم برای سفارش‌گذاران صبحگاهی امروز بود. افزایش محسوس ارزش معاملات خرد بورسی در کنار روند نسبتا متعادل بازار در محدوده منفی قیمت و در عین حال، عدم تشکیل صف‌های هیجانی فروش در پایان دادوستدهای شنبه نشان داد که تقاضا با عرضه به تفاهم نسبی دست یافته و زمینه‌ای فراهم کرده تا جریان نقدینگی در بازار تقویت شود و توان نقدشوندگی سهم‌ها را ارتقا بخشد.
به این ترتیب، شاخص کل با این تصویر مثبت از نحوه آرایش معامله‌گران، پس از یک اصلاح موقت در ابتدای معاملات امروز، حدود ۰٫۴ درصد از کف روزانه فاصله گرفت و تا سطح ۳۰۹ هزار و ۵۰۰ واحد هم پیش رفت. رنج‌های مثبت در سهام غول‌های خودرویی و هجوم سهامداران حقیقی در صف خرید این طیف از نمادها یکی از رویدادهایی بود که در بهبود جو روانی میان متقاضیان سهام اثرگذار بود و دامنه تقاضا را به دیگر گروه‌هایی نظیر بانکی‌ها گسترش داد.
غوغای خریداران در سهام خودرویی
بی‌تردید حضور پرشور خریداران در صف خرید نمادهای خودرویی را باید مهمترین و پربسامدترین رویداد امروز در تالار سهام تلقی کرد. با عبور از فضار اولیه عرضه شاهد کشیدن رنج‌های مثبت در نمادهای پربیینده این گروه بودیم که در تحریک تقاضای معامله‌گران حقیقی اثر خود را بر جا گذاشت.
سهامداران خرد همزمان با تشکیل صف‌های طولانی خرید در نماد دو بنگاه بزرگ این صنعت بورسی(ایران خودرو و سایپا)، بیشترین مالکیت سهام را در بین ۳۲۲ نماد بورسی به نام خود ثبت کردند. سهامداران حقیقی بازار از میان تغییر ۱۴۵ میلیارد تومانی مالکیت در کل بورس تهران، ۶۸ میلیارد تومان سهم از دو غول خودرویی بازار را به سبد سهام خود اضافه کردند.
به این ترتیب، یکی از جالب‌ترین اتفاقات معاملات امروز که به ندرت در بورس تهران رخ می‌دهد صدرنشینی نماد شرکت ایران‌خودرو در فهرست حامیان شاخص کل بود که تا پایان کار بازار هم ادامه یافت. همین معاملات پرشور در توزیع نقدینگی در بین صنایع هم انعکاس یافت؛ به طوری که خودرویی‌ها جایگاه نخست ارزش معاملات صنایع را با فاصله از دیگر رقبا در اختیار گرفتند. بیش از ۲۱ درصد از کل ارزش معاملات خرد بورسی( ۲۸۵ میلیارد از ۱۳۳۵ میلیارد تومان) در سهام خودرویی دست به دست شد.
برای یافتن علل چنین هجوم گسترده‌ای که در جهش ۴٫۳ درصدی متوسط قیمت این گروه هم انعکاس یافته می‌توان به طرح دوباره موضوع افزایش سرمایه غول‌های خودرویی از محل تجدید ارزیابی اشاره کرد که همچنان گرمابخش معاملات سهم‌هایی است که از لحاظ عملیاتی توان تحریک تقاضا را ندارند.
درست است که غول‌های خودروساز به دلیل افزایش نرخ در مبالغ فروش مهرماه عملکرد جالب توجهی را ثبت کرده‌اند اما ضعف محسوس در تولید و افت تعداد دستگاه‌های تولیدی موضوعی است که هم در سایپا و هم در ایران خودرو و همچنین پارس خودرو قابل رصد است. انعکاس ضعف عملیاتی خودروسازان را می‌توان در تشدید زیان این صنعت دید که از رقم حدود ۲۹۰۰ میلیارد تومانی در بهار امسال به عدد قابل ملاحظه ۶۵۰۰ میلیارد تومانی رسیده است.
البته از منظر برخی بورس‌بازان، شناسایی زیان راه را برای تجدید ارزیابی دارایی‌های ثابت و در نتیجه خروج میان‌بر از شمولیت ورشکستکی و انحلال را فوریت می‌بخشد و موجب جذابیت سهم می‌شود. تقریبا تمام اهالی بازار بر اثر افزایش سرمایه بر قیمت خودرویی‌ها اتفاق نظر دارند و در عین حال، منتظر نسبت این افزایش سرمایه هستند که قاعدتا حائز اهمیت زیادی برای این سهم‌هاست. غلبه چنین فضایی باعث شده تا وجوه عملیاتی این طیف از شرکت‌ها در حاشیه قرار بگیرد و انتظار برای شفاف‌سازی نماد مربوطه بالا برود.
