رئیس‌جمهور امروز در مراسم ارائه بودجه سال ۹۸ به مجلس شورای اسلامی به سخنرانی در خصوص وضعیت اقتصادی کشور پرداخت. یک نکته جالب توجه که در شرایط کنونی توجه سایت‌های خبری را به خود جلب کرده، موضوع صفر شدن ذخایر اسکناس ارزی در اوایل سال ۹۷ است. همین یک نکته برای پی بردن به نابخردی اقتصادی حاکم کافی است.
دنیای بورس: سخنان امروز رئیس‌جمهور کشور مورد توجه فعالان اقتصادی بوده است. در این خصوص اذعان به صفر شدن ذخایر اسکناس بانک مرکزی در مقاطعی از اوایل سال ۹۷ نشان از نابخردی سیاست‌گذاری در اقتصاد کشور دارد. البته احتمالا سیاست‌گذاری ارزی به صورت مستقل در شرایط کنونی نیز همچنان مفهومی ندارد و اظهارنظرهای سیاسی داخلی، از سوی مقامات حکومتی و دولتی بر تمامی واقعیت‌های اقتصادی ارجحیت دارد.
از ابتدای دولت روحانی و پس از پشت سر گذاشتن یک دوره پرالتهاب ارزی در سال‌های ۹۰ تا ۹۲ کارشناسان اقتصادی بر لزوم عقب‌نشینی از سیاست پوپولیستی و ویرانگر سرکوب نرخ ارز تاکید داشتند. با این حال رئیس دولت و تیم اقتصادی چه در دولت یازدهم و همچنین دوازدهم بی‌توجه به واقعیت‌های اقتصادی به دنبال کنترل مصنوعی دلار در سطوح پایین خود بودند. وزیر اقتصاد وقت نیز در آرامش سیاسی کشور، از ابزار نرخ سود استفاده کرد تا نقدینگی کشور به صورت سرسام‌آوری رشد کند و فضا را برای تلاطم اقتصادی کشور در سال ۹۷ بیش از پیش فراهم آورد.
رئیس‌جمهور در حالی امروز به صفر شدن ذخایر اسکناس بانک مرکزی در اوایل سال جاری اشاره کرد که علت چنین بحرانی دقیقا مشخص است. زمانی‌که نرخ دلار طی چندین سال سرکوب شده بود اندک تلنگری برای جهش نرخ دلار کافی بود. حال این‌که کشور زمینه تلاطم در زمینه‌های مختلف را دارا بود و بر این اساس با یک جرقه در اوایل دی سال ۹۶ دلار در مسیر پرشتاب صعودی قرار گرفت. با این حال این تلنگر نیز نتوانست تیم اقتصادی دولت را از خواب غفلت بیدار کند و اتفاقا بدترین سیاست‌ها را در پیش گرفتند. توزیع دلار ارزان (ارزپاشی در سطوح قیمتی با اختلاف بیش از ۱۰ درصدی نسبت به قیمت روز بازار و ترغیب کردن عموم مردم به تشکیل صف مقابل صرافی‌ها) و همچنین طرح پیش‌خرید سکه منجر به بر باد رفتن ذخایر ارزی و طلا بانک مرکزی شد. بالغ بر ۶۲ تن طلا در قالب ۷ میلیون و ۶۰۰ هزار سکه طلا از ابتدای سال ۹۷ در جامعه توزیع شد.
رئیس‌جمهور در پخش زنده گفتگو با رضا رشیدپور به مردم در خصوص نرخ دلار اطمینان داد. احتمالا رئیس دولت با پشتوانه ذخایر سنگین ارزی و طلا و توهم مقابله با واقعیت‌های اقتصادی چنین ادعایی را مطرح کرد. این مصاحبه در دوم بهمن ۹۶ انجام شد و در ادامه سیاست‌های اشتباه اقتصادی یکی پس از دیگری رونمایی شد. اگر در همان زمان نیز توهم مقابله با واقعیت‌های اقتصادی تیم دولت را درگیر خود نمی‌کرد با ذخایر سنگینی که از بانک مرکزی کوچ کرد امکان مدیریت دوره بحرانی در ماه‌های آینده به مراتب راحت‌تر بود. بی‌توجهی به قدرت پایین دلار در برابر ریال در شرایطی که نرخ ارز در کشور سرکوب‌شده تلاطم شدید اقتصادی را در ۷ ماه نخست سال جاری رقم زد. احتمالا صحبت‌های رئیس‌جمهور برای ایجاد اطمینان به مردم به دنبال جیب پر بانک مرکزی بوده است. شاید هر شخص غیرآشنا با اقتصاد نیز در آن زمان ذخایر سنگین طلا و ارز بانک مرکزی را مشاهده می‌کرد با اعتماد به نفس کامل در خصوص نرخ دلار اطمینان می‌داد. اما همان‌طور که مشاهده شد چندین سیاست غلط و ناآگاهانه نسبت به واقعیت‌های اقتصادی برعکس تصور رئیس دولت به تشدید تلاطم منجر شد.
شاید نخستین مرحله برای اصلاحات اقتصادی و همچنین امید به عدم تکرار اشتباهات گذشته، پذیرفتن خطاهایی است که صورت گرفته و در شرایط کنونی هیچ شخصی مسئولیت این موارد را برعهده نمی‌گیرد. این امید وجود دارد که اشتباهات گذشته بار دیگر تکرار نشود زیرا در شرایط کنونی ساختار اقتصادی کشور به مراتب آسیب‌پذیرتر از ماه‌های پایانی سال گذشته است.
