با بررسی وضعیت الفین‌سازها در بورس، باید دورنمای جدیدی از وضعیت پیش روی الفین‌سازها را متصور شد. این در حالی است که نوشتار پیش رو به عملکرد آنان می‌پردازد.
به گزارش«دنیای بورس»، دنیای اقتصاد نوشت: صنعت پتروشیمی به‌عنوان یکی از پیشران‌های اقتصاد ایران با توجه به مزیت فراوانی ماده اولیه و وسعت و تنوع بازار فروش محصولات این گروه، همواره مورد توجه سیاست‌گذاران و فعالان اقتصادی قرار داشته است. در یک دسته‌بندی این صنعت را می‌توان به دو بخش صنایع بالادستی و پایین‌دستی تقسیم کرد. به این صورت که صنایع بالادستی با استفاده از خوراک دریافتی، مواد مورد استفاده برای صنایع پایین‌دستی را تهیه می‌کنند.
در بخش صنایع بالادستی شرکت‌های پتروشیمی ایران را می‌توان به‌صورت تولیدکنندگان متانول، اوره – آمونیاک، الفین‌ها، آروماتیک‌ها و تولیدکنندگان سایر مواد شیمیایی و شوینده دسته‌بندی کرد. در این گزارش به بررسی آن دسته از شرکت‌های تولید‌کننده الفین پرداخته‌ایم. صنعت الفین، کاربردهای وسیعی در زندگی روزمره دارد.
تمامی مواد پلاستیکی که در اطرافمان می‌بینیم، تمامی ظروف و کیسه‌ها، مواد پلیمری و بعضا مواد اولیه تولید بسیاری از چسب‌ها، الیاف مصنوعی و… از ترکیبات الفین‌ها هستند به‌طوری که بیش از ۷۰ درصد از ارزش بازار محصولات پتروشیمی را شامل می‌شوند. اتیلن بعد از آمونیاک، دومین ماده پایه پرکاربرد در صنعت پتروشیمی در جهان است و در رتبه بعدی، پروپیلن قرار دارد که این دو از اصلی‌ترین مواد الفینی هستند.
الفین‌سازها در یک نگاه
- ریحانه کولیوند | تحلیلگر بازار سرمایه
پتروشیمی مارون با ارزش بازار ۱۲۶ هزار میلیارد تومان واقع در بندر ماهشهر در راس شرکت‌های الفینی از این نظر قرار می‌گیرد که از منظر تولید اتیلن با ظرفیت یک میلیون و ۱۰۰ هزار تن در دومین مرتبه پس از پتروشیمی جم قرار دارد. این شرکت در سه ماه نخست فروش ۲۷۰۰ میلیاردی خود را با حاشیه سود ۳۲ درصدی محقق کرد که با کاهش ۲۳ درصدی حاشیه سود خالص نسبت به دوره مشابه سال گذشته رو به رو بوده است. از جمله دلایل افت حاشیه سود این شرکت می‌توان به کاهش نرخ اتیلن و پلی اتیلن جهانی در یک‌سال اخیر اشاره کرد. یکی از نقاط قوت پتروشیمی مارون سرمایه‌گذاری‌های بلندمدت آن است که از جمله می‌توان به ۶۴ درصد مالکیت پتروشیمی لاله با ظرفیت تولید ۳۰۰هزار تن پلی‌اتیلن سبک اشاره کرد که از سال ۱۳۸۶ آغاز به فعالیت کرده است. سایر سرمایه‌گذاری‌های در مرحله بهره‌برداری این شرکت پتروشیمی بوشهر و پتروشیمی سلمان فارسی به ترتیب با درصد مالکیت ۴۰ و ۳۴ هستند که بر اساس گزارش‌های شرکت، فاز نخست مجتمع متانول پتروشیمی بوشهر با ظرفیت یک میلیون و ۶۵۰ هزار تن متانول، یک میلیون تن الفین و ۵۵۰هزار تن اتیلن گلایکول با ۹۸ درصد پیشرفت در سال جاری به بهره‌برداری خواهد رسید.
دومین شرکت از نظر ارزش بازار دراین صنعت، پتروشیمی جم با ارزش بازار حدود ۷۰ هزار میلیارد تومان بوده که در سه ماه نخست سال جاری موفق به فروش ۳۲۰۰ میلیارد تومان از تولیدات خود شده است. شرکت مذکور در رده نخست تولید اتیلن و پلی اتیلن با ظرفیت یک میلیون و ۲۰۰ هزار و ۶۰۰هزار تن در کشور قرار می‌گیرد. نکته قابل توجه درخصوص پتروشیمی جم اینکه طی دو سال اخیر از کمترین بازدهی نسبت به سایر شرکت‌های هم‌گروه خود در بازار سرمایه رو به رو بوده است.
پلیمر آریا ساسول با ارزش بازار معادل ۵۵ هزار میلیارد تومان در رده سوم این صنعت قرار دارد که در سه ماه نخست با فروش ۲۳۰۰ میلیارد تومان رو به رو بوده است. این شرکت با ظرفیت یک میلیون تن اتیلن و ۶۰۰ هزار تن اتیلن سبک و سنگین نزدیک به ۱۰۰ درصد ظرفیت خود در حال فعالیت است. حاشیه سود این شرکت در سه ماه نخست ۵۶ درصد بوده است که در مقایسه با دوره مشابه با کاهش ۱۰ درصدی مواجه شده است.
از جمله طرح‌های پیش روی شرکت می‌توان به احداث یک واحد جدید پلی اتیلن با ظرفیت ۳۰۰ هزار تن در سال تا سال ۱۴۰۱ اشاره کرد. از مهم‌ترین دلایل کاهش حاشیه سود این صنعت کاهش نرخ جهانی پلی اتیلن سبک و سنگین در پی کاهش قیمت نفت در طول یک‌سال گذشته است که با بازگشت قیمت نفت به کانال صعودی خود در پی کاهش عرضه می‌توان روند رو به رشدی را برای محصولات الفینی در سال جاری انتظار داشت.
پتروشیمی‌های جامانده از رشد
- علی صادق پور | کارشناس بازار سرمایه
اتیلن تولید شده در واحدهای پتروشیمی، تبدیل به پلی اتیلن سبک (LDPE)، پلی اتیلن سنگین (HDPE) و پلی اتیلن سبک خطی (LLDPE) می‌شوند. همچنین از پروپیلن برای تولید پلی‌پروپیلن و سایر محصولات جانبی استفاده می‌شود که خود مواد پایه برای تبدیل به محصولات نهایی هستند. میزان تولید پروپیلن در سال ۲۰۱۹ معادل ۱۱۱ میلیون تن بوده است که پیش‌بینی می‌شود این محصول نیز با ضریب رشد حدود ۴درصد تا سال ۲۰۲۹ به میزان ۱۶۰ میلیون تن برسد.
بزرگترین تولیدکنندگان اتیلن، مناطق آمریکای شمالی (حدود ۲۱درصد)، چین (حدود ۱۹درصد) و خاورمیانه (حدود ۱۷درصد) هستند. تقاضاکنندگان اتیلن عبارتند از چین(۲۸درصد)، آمریکای شمالی (۲۳درصد) و خاورمیانه (۱۹درصد) که انتظار می‌رود این ترکیب به شرط ثبات وضعیت اقتصادی جهانی پس از کرونا، حفظ شود.
از دلایل انتظار رشد تولید و تقاضای این صنعت می‌توان به برنامه‌های توسعه‌ای چین و هند درخصوص افزایش میزان تولید اتیلن و همچنین برنامه چین و روسیه برای افزایش تولید پلی پروپیلن اشاره کرد. همچنین تغییر روش‌های تولید بازدهی پایین به بازدهی بالا در برخی کشورها نیز می‌تواند به افزایش تولید الفین‌ها کمک کند.
صنعت پتروشیمی در کشور ما نقش بسزایی دارد به‌طوری که حدود ۱۳درصد از GDP کشور با تولید محصولات پتروشیمی حاصل می‌شود. سالانه ۵/ ۵ میلیون تن اتیلن و حدود ۲/ ۱ میلیون تن پروپیلن در کشور تولید می‌شود. از بزرگترین تولیدکنندگان بورسی الفین‌ها در کشور، می‌توان به پتروشمی جم، پتروشیمی مارون، پتروشیمی شازند اراک و پتروشیمی آریاساسول اشاره کرد. پتروشیمی مارون، باظرفیت تولید ۱/ ۱میلیون تن اتیلن و ۲۰۰هزار تن پروپیلن دراین صنعت قراردارد.
این شرکت با تحت کنترل داشتن واحدهای پتروشیمی بوشهر و لاله پتانسیل بالایی در این صنعت دارد و همچنین ظرفیت تولید ۳۰۰هزارتن پلی اتیلن و ۳۰۰هزارتن پلی‌پروپیلن را دارد. در حال حاضر نسبت p/ e forward (نسبت قیمت به درآمد تحلیلی) این شرکت، حدود ۱۶ است که با ثبات نرخ ارز در همین محدوده، می‌توان انتظار سود حدود ۸۷۵ تومانی را در سال جاری از این شرکت داشت. نسبت ارزش بازار به فروش(P/ S) این شرکت در محدوده ۱۰ قرار دارد که به نسبت میانگین صنعت که حدود ۶ است، بالا به نظر می‌رسد.
پتروشیمی جم، با ظرفیت تولید ۳/ ۱ میلیون تن اتیلن، ۳۰۵هزارتن پروپیلن و همچنین ۳۰۰هزارتن پلی اتیلن سبک خطی و ۳۰۰ هزارتن پلی اتیلن سنگین نیز از بزرگترین پتروشیمی‌های الفینی کشور است. این شرکت نیز با تامین مواد اولیه شرکت جم‌پیلن و همچنین واحدهای تحت کنترل خود، ظرفیت بالایی از تولید انواع مواد پلیمری کشور را به خود اختصاص داده است. نسبت p/ e forward این شرکت حدود ۱۵ است و با ثبات شرایط، انتظار سود ۴۵۰ تومانی را در سال جاری از این شرکت داریم. همچنین نسبت ارزش بازار به فروش (P/ S) این شرکت، حدود ۵ است که محدوده قابل قبولی است.
پتروشیمی شازند اراک با ظرفیت تولید ۳۰۶هزارتن اتیلن و ۱۲۸ هزارتن پروپیلن، در این صنعت قراردارد که با استفاده از این ظرفیت‌ها، حدود ۷۵هزارتن پلی‌پروپیلن، ۸۵هزارتن پلی‌اتیلن سنگین و ۶۰ هزارتن پلی اتیلن سبک خطی تولید می‌کند. نسبت p/ e forward این شرکت حدود ۱۰ است و انتظار سود ۳۰۰ تومانی را از این شرکت داریم که با نسبت p/ s 3.5 از پتانسیل رشد بالایی برخوردار است.
